Przybysz Piotr, Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej

Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej

Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej (art. 79 u.p.e.a.) jest stosunkowo prostym środkiem egzekucyjnym. Organ egzekucyjny zajmuje świadczenia przesyłając stosowne zawiadomienie organowi rentowemu właściwemu do wypłaty świadczeń zobowiązanemu. Równocześnie wzywa organ rentowy do przesłania określonych informacji, które pozwolą organowi egzekucyjnemu na ocenę efektywności zajęcia świadczeń.

Zawiadomienie jest doręczane na zasadach określonych w art. 17c u.p.e.a. (zob. Zasady doręczania pism przez organ egzekucyjny). Zawiadomienie o zajęciu i inne pisma w ramach stosowanego środka egzekucyjnego mogą być również doręczane przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej (art. 67 § 1a u.p.e.a.).

Organ rentowy sukcesywnie przekazuje organowi egzekucyjnemu zajętą część świadczenia aż do osiągnięcia kwoty wskazanej w zawiadomieniu o zajęciu świadczenia.

W przypadku zmiany organu rentowego właściwego do wypłaty świadczeń jest możliwe kontynuowanie zajęcia świadczeń u nowego organu rentowego. Następuje to w wyniku otrzymania przez nowy organ rentowy od poprzedniego organu rentowego dokumentów dotyczących zajęcia świadczenia.

Organ egzekucyjny przesyła organowi rentowemu wypłacającemu świadczenie zobowiązanemu zawiadomienie o zajęciu tej części świadczenia rentowego, która nie jest zwolniona spod egzekucji.

Zawiadomienie jest doręczane na zasadach określonych w art. 17c u.p.e.a. (zob. Zasady doręczania pism przez organ egzekucyjny). Zawiadomienie o zajęciu i inne pisma w ramach stosowanego środka egzekucyjnego mogą być również doręczane przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej (art. 67 § 1a u.p.e.a.).

Świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym, renty przysługujące z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i renty zasądzone przez sąd lub ustalone umową za utratę zdolności do pracy albo za śmierć żywiciela lub wypłacane z dobrowolnego ubezpieczenia rentowego oraz świadczenia pieniężne przysługujące z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa podlegają egzekucji w zakresie określonym w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym (art. 10 § 1–3 u.p.e.a.). Nie podlegają egzekucji:

a) świadczenia alimentacyjne, świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów, świadczenia z pomocy społecznej, świadczenie wychowawcze, jednorazowe świadczenie, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem" (Dz. U. z 2020 r., poz. 1860), rodzinny kapitał opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. poz. 2270), dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2022 r. poz. 1324 i 1383), dodatek osłonowy, o którym mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1), dodatek węglowy, o którym mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. poz. 1692 ze zm.), dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatek dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła, o których mowa w ustawie z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. poz. 1967), oraz dodatek elektryczny, o którym mowa w ustawie z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) (art. 10 § 4 u.p.e.a.), refundacja podatku VAT, o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu (Dz. U. poz. 2687);

b) świadczenia, dodatki i inne kwoty, o których mowa w art. 31 ust. 1, art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i 4, art. 84 pkt 2 i 3 i art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821 ze zm.), oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.(art. 10 § 5 u.p.e.a.);

c) dodatki mieszkaniowe wypłacone na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2133 ze zm.) oraz dodatki energetyczne wypłacone na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 833 ze zm.) (art. 10 § 6 u.p.e.a.);

d) zapomogi udzielone na podstawie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. poz. 1666) (art. 10 § 7 u.p.e.a.).

Równocześnie organ egzekucyjny wzywa organ rentowy do wypłacania organowi egzekucyjnemu zajętej części świadczenia aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi (art. 79 § 1 u.p.e.a.).

Jednocześnie organ egzekucyjny wzywa organ rentowy, aby:

a) w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia podał wysokość przysługujących zobowiązanemu miesięcznych świadczeń i zawiadamiał o każdej zmianie ich wysokości,

b) składał, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia świadczeń, oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa do zajętych świadczeń, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o te świadczenia oraz czy i o jakie roszczenia została skierowana do tych świadczeń egzekucja przez innych wierzycieli.

Ponadto organ egzekucyjny poucza organ rentowy o określonych w art. 71b, art. 168c i art. 168e u.p.e.a. skutkach niestosowania się do powyższych wezwań (art. 79 § 4 u.p.e.a.).