Godlewska Katarzyna, Działanie w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej

Działanie w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej

Procedura wskazuje działania, jakie powinny być podjęte w razie podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej, z uwzględnieniem dodatkowych obowiązków spoczywających na lekarzach i felczerach, gdy rozpoznali zakażenie mogące przenosić się drogą kontaktów seksualnych. W przypadku, gdy podejrzenie lub rozpoznanie dotyczy zakażenia lub choroby, co do których istnieje obowiązek dokonania zgłoszenia, należy ponadto podjąć działania opisane w procedurze „Zgłaszanie podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej”, a gdy podejrzenie lub rozpoznanie dotyczy choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej, stanowiącej zagrożenie dla zdrowia publicznego także w procedurze „Działania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej”.

Zgodnie z art. 2 pkt 3 oraz pkt 32 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 947) - dalej u.z.z.z. - użyte w ustawie określenie „choroby zakaźne” oznacza chorobę, która została wywołana przez biologiczny czynnik chorobotwórczy, natomiast określenie „zakażenie” oznacza wniknięcie do organizmu i rozwój w nim biologicznego czynnika chorobotwórczego.

Przepis art. 3 u.z.z.z. stanowi, że przepisy tej ustawy, a co za tym idzie niniejsza procedura, sporządzona na ich podstawie, ma zastosowanie do zakażeń i chorób zakaźnych oraz biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących te zakażenia i choroby, których wykaz jest określony w załączniku do ustawy.

W razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej innych niż wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, minister właściwy do spraw zdrowia może ogłosić, w drodze rozporządzenia, zakażenie lub chorobę zakaźną oraz, o ile jest znany, wywołujący je biologiczny czynnik chorobotwórczy, a jeżeli to konieczne, szczególny sposób postępowania świadczeniodawców i osób narażonych na zakażenie lub zachorowanie przez czas określony w rozporządzeniu. W takim przypadku do zakażenia lub choroby zakaźnej oraz wywołującego je biologicznego czynnika chorobotwórczego określonych rozporządzeniem również stosuje się przepisy ustawy (procedury).

W przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej do podjęcia działań opisanych w procedurze obowiązani są lekarz, felczer, a także pielęgniarka lub położna (art. 26 u.z.z.z.).

Pouczenie powinno obejmować informacje dotyczące:

1. środków służących zapobieganiu przeniesienia zakażenia na inne osoby;

2. obowiązku stosowania się do nakazów i zakazów organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej służących zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych;

3. udzielania danych i informacji niezbędnych do prowadzenia nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi i zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych następującym podmiotom:

organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Inspekcji Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Ochrony Środowiska, krajowym jednostkom specjalistycznym, właściwym ze względu na rodzaj zakażenia lub choroby zakaźnej, wskazanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub jednostkom specjalistycznym wskazanym przez PPIS lub PWIS oraz ośrodkom referencyjnym i instytutom badawczym.

W praktyce oznacza to obowiązek przekazywania przez osobę podejrzaną o chorobę zakaźną lub zakażenie lub osobę, u której rozpoznano chorobę zakaźną lub zakażenie, danych i informacji o okolicznościach i skutkach zakażenia. Zbieranie, analizowanie i interpretacja tych informacji stanowi bowiem element nadzoru epidemiologicznego (art. 2 pkt 14 u.z.z.z.);

4. poddania się obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym przez osoby podejrzane o zakażenie lub chorobę zakaźną, noworodki, niemowlęta i kobiety w ciąży, podejrzane o zakażenie lub chorobę zakaźną mogącą szerzyć się z matki na płód i lub dziecko, uczniów, studentów doktorantów kształcących się do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, a także osób podejmujących lub wykonujących takie prace.

W skład badań sanitarno-epidemiologicznych wchodzą badanie lekarskie, badania laboratoryjne oraz dodatkowe badania i konsultacje specjalistyczne, wykonywane w ramach nadzoru epidemiologicznego w celu wykrycia biologicznych czynników chorobotwórczych lub potwierdzenia rozpoznania choroby zakaźnej.

Pouczenie powinno być skierowane do zakażonego lub chorego.

W przypadku, gdy jest to osoba małoletnia lub bezradna, pouczenie należy skierować do osoby sprawującej prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo do opiekuna faktycznego, tj. osoby, która bez obowiązku ustawowego sprawuje stałą opiekę nad pacjentem, który ze względu na wiek, stan zdrowia albo stan psychiczny wymaga takiej opieki (art. 26 ust. 1 u.z.z.z.).

Jeśli osoba wykonująca zawód medyczny wbrew obowiązkowi nie poucza pacjenta, osoby sprawującej prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo opiekuna faktycznego o środkach ostrożności zapobiegających przeniesieniu zakażenia na inne osoby lub o ewentualnym obowiązku poddania się badaniom sanitarno-epidemiologicznym, podlega karze grzywny (art. 52 pkt 1 u.z.z.z.).