Krywan Tomasz, Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o PIT

Procedury
Status:  Aktualna
Autorzy:

Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o PIT

Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o PIT

Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o PIT

Procedura pozwala ustalić, czy dany rodzaj działalności jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o PIT podatnik podatnik czy działalność prowadzona jest w sposób ciągły? wykonywana przez osobę fizyczną jest działalnością gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. czy przychody z działalności zaliczane są do innego źródła przychodów niż działalność gospodarcza? czy ma zastosowanie wyłączenie uznawania wykonywanych czynności za działalność gospodarczą? wykonywana przez osobę fizyczną działalność nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. (!) osoba fizyczna  wykonuje  działalność czy działalność jest działalnością zarobkową? czy działalność należy do jednego z określonych przepisami rodzajów działalności? czy działalność prowadzona jest we własnym imieniu? czy działalność prowadzona jest w sposób zorganizowany? tak nie nie tak nie tak tak nie tak nie tak nie tak nie

Krok: (!) osoba fizyczna wykonuje działalność

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., na własny użytek definiuje pojęcie działalności gospodarczej. Aby działalność wykonywana przez osobę fizyczną stanowiła działalność gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. spełnionych musi być siedem warunków wynikających z przepisów art. 5a pkt 6 oraz art. 5b ust. 1 u.p.d.o.f.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że z definicji, o której mowa w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., wynika, iż o uznaniu działalności za działalność gospodarczą decydują kryteria obiektywne, a nie decyzje osób wykonujących określone w tej ustawie czynności. W związku z tym, przykładowo, w przypadku najmu prowadzonego na szeroką skalę organy podatkowe odmawiały możliwości traktowania go jako najmu prywatnego, czyli niestanowiącego wykonywania działalności gospodarczej. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 kwietnia 2010 r., ITPB1/415-101/10/HD, czytamy, że „przychody z opisanego we wniosku najmu 40 lokali mieszkalnych i 10 lokali użytkowych – ze względu na jego rozmiar, planowaną inwestycję budowy kolejnego budynku z lokalami użytkowymi i mieszkalnymi przeznaczonymi pod wynajem, a także na prowadzenie działalności gospodarczej w tożsamym zakresie – nie mogą stanowić źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f. Mając bowiem na uwadze profesjonalny, zarobkowy, zorganizowany i ciągły charakter prowadzonego najmu oraz fakt prowadzenia działalności na własny rachunek i ryzyko, należy stwierdzić, iż podejmowane przez Pana czynności wypełniają przesłanki zawarte w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. Wykonywany w tych warunkach najem uznaje się za działalność gospodarczą”.

Na całe szczęście w uchwale z dnia 24 maja 2021 r., II FSP 1/21, NSA stwierdził dobitnie, iż przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze są zaliczane bez ograniczeń do źródła przychodów z najmu, chyba, że stanowią składnik majątkowy mienia osoby fizycznej, który został przez nią wprowadzony do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej.

Uwaga! Ryzyko: W polskim prawie istnieje wiele definicji działalności gospodarczej, jednakże na gruncie u.p.d.o.f. obowiązuje wyłącznie definicja określona w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. Uwzględnianie definicji działalności gospodarczej określonych odrębnymi przepisami (w szczególności przepisami ustawy 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców, Dz. U. z 2024 r. poz. 236 z późn. zm.) jest błędem.

Uwaga! Ryzyko: O uznaniu działalności za działalność gospodarczą decydują kryteria obiektywne, a nie decyzje osób wykonujących określone w tej ustawie czynności. Istnieje w związku z tym ryzyko uznania przez organy podatkowe za działalność gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. działalności, która przez osobę fizyczną nie jest traktowana jako działalność gospodarcza, jak również uznania przez organy podatkowe za działalność niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. działalności, która przez osobę fizyczną jest traktowana jako działalność gospodarcza.

Krok: czy działalność jest działalnością zarobkową?

Działalnością gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. może być wyłącznie działalność zarobkowa, czyli nastawiona na uzyskiwanie zysku. Podkreślić przy tym należy, że istotne jest nastawienie na uzyskiwanie zysku, nie zaś jego faktyczne uzyskiwanie. Jak czytamy w wyroku WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 27 kwietnia 2005 r., I SA/Wr 3237/03, „nie należy utożsamiać zarobkowego charakteru działalności gospodarczej z faktycznym osiąganiem dochodów z tej działalności, ponieważ działalność gospodarcza często związana jest z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Czym innym jest bowiem motyw zysku, a czym innym efekt osiągnięcia zysku. Aby można było mówić o działalności gospodarczej, celem osoby ją prowadzącej musi być osiągnięcie zysku. Dana działalność jest wtedy zarobkowa, gdy zdolna jest do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie te zyski faktycznie przynosić”.