Bełczącki Robert Marek, Dostęp do akt sprawy i sporządzanie odpisów w postępowaniu nieprocesowym

Dostęp do akt sprawy i sporządzanie odpisów w postępowaniu nieprocesowym

W odróżnieniu od spraw rozpoznawanych w trybie procesowym, w których dostęp do akt sprawy oraz możliwość uzyskania z akt odpisów i kopii gwarantuje się jedynie stronom (art. 9 k.p.c.), dostęp do akt sprawy rozpoznawanej w trybie postępowania nieprocesowego oraz możliwość uzyskania z akt odpisów i kopii mają nie tylko uczestnicy postępowania, ale także - po uzyskaniu zezwolenia przewodniczącego - każdy, kto potrzebę taką dostatecznie usprawiedliwi (art. 525 k.p.c.).

Wniosek o sporządzenie odpisu lub kopii z akt sprawy powinien spełniać wymagania stawiane pismu procesowemu określone w art. 126 k.p.c.

Jeśli wniosek pochodzi od podmiotu, który nie jest uczestnikiem postępowania, należy w nim powołać okoliczności dostatecznie usprawiedliwiające potrzebę uzyskania odpisu lub kopii z akt sprawy (art. 525 k.p.c.), co jednak nie stanowi wymagania formalnego, o którym mowa w art. 130 k.p.c.

Wysokość należnej od wniosku opłaty kancelaryjnej zależy od tego, czy wydany ma być odpis czy kopia (art. 77 i 78 u.k.s.c.).

Jeśli przebieg posiedzenia utrwalony został za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, wniosek może dotyczyć zapisu dźwięku udostępnianego na nośniku danych. Co do zasady wniosek taki również podlega opłacie (art. 525 k.p.c., § 96 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).

Na wniosek osoby uprawnionej akta sprawy mogą zostać przesłane do sądu rejonowego właściwego dla jej miejsca zamieszkania w celu ułatwienia sporządzenia z nich odpisów (por. § 102 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).

Wniosek o wydanie odpisu księgi wieczystej, której treść nie została przeniesiona do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym, księgi hipotecznej (gruntowej, wieczystej) założonej przed dniem 1 stycznia 1947 r. lub zaświadczenia ze zbioru dokumentów lub z księgi zamkniętej powinien zawierać oznaczenie księgi lub wskazanie dokumentu umożliwiającego ustalenie jej treści, a jeśli wniosek pochodzi od zainteresowanego, którego prawa nie są ujawnione w danej księdze - również uzasadnienie potrzeby uzyskania przez niego odpisu lub zaświadczenia (por. § 193 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).

Udostępnienie akt sprawy uczestnikowi w celu ich przejrzenia nie wymaga zgłaszania sformalizowanego wniosku. Dostęp do akt uczestnik (jego przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik procesowy) uzyskuje, gdy wykaże swą tożsamość.

Sformalizowanego wniosku wymaga natomiast udostępnienie akt podmiotowi niebędącemu uczestnikiem. We wniosku obowiązany jest on bowiem podać okoliczności usprawiedliwiające potrzebę przejrzenia akt sprawy (art. 525 k.p.c.; § 96 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).

Na wniosek osoby uprawnionej akta sprawy mogą zostać przesłane do sądu rejonowego właściwego dla jej miejsca zamieszkania w celu ich przejrzenia (por. § 102 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).

Na wniosek osoby uprawnionej do przejrzenia akt, która jest pozbawiona wolności, akta sprawy mogą zostać przesłane do zakładu karnego lub aresztu śledczego (por. § 102 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).

W przypadku protokołu sporządzonego za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk udostępnienie akt w części obejmującej ten protokół polega na udostępnieniu zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku za pomocą urządzenia służącego do odtworzenia zapisu, za pomocą konta w systemie teleinformatycznym albo na informatycznym nośniku danych (§ 102 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 czerwca 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 925).