Kaczorowska-Kossowska Iwona, Doskonalenie zawodowe - samodzielne formy kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów

Doskonalenie zawodowe - samodzielne formy kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów

W świetle art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty członkowie samorządu lekarskiego mają zarówno prawo, jak i obowiązek doskonalenia zawodowego, w szczególności realizowany poprzez różne formy kształcenia podyplomowego. Obowiązek doskonalenia zawodowego wynika również z przepisów Kodeksu Etyki Lekarskiej. Zgodnie bowiem z art. 56 KEL powinnością każdego lekarza jest stałe uzupełnianie i doskonalenie swej wiedzy i umiejętności zawodowych. Jednym ze sposobów realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego jest tzw. samokształcenie.

Ustawodawca na gruncie ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634 z późn. zm.) - dalej u.z.l.l.d. oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. Nr 231, poz. 2326 z późn. zm.) - dalej r.o.d.z., nie dokonuje szczególnego podziału form kształcenia. Niemniej jednak w praktyce można je umownie podzielić na samodzielne formy kształcenia, tj. takie, które nie wymagają działania po stronie organizatora kształcenia (np. zorganizowania szkolenia) oraz takie, które są wynikiem działalności organizatora kształcenia, czyli tzw. wydarzenia edukacyjne (konferencje, szkolenia, sympozja). Do samodzielnych form kształcenia można zaliczyć:

– odbywanie szkolenia specjalizacyjnego lub szkolenia w zakresie umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny;

– odbycie praktyki klinicznej w krajowym lub zagranicznym ośrodku specjalistycznym;

– udział w posiedzeniu oddziału towarzystwa naukowego lub kolegium specjalistów;

– wykład lub doniesienie w formie ustnej lub plakatowej na kongresie, zjeździe, konferencji lub sympozjum naukowym;

– uzyskanie stopnia naukowego doktora, doktora habilitowanego lub tytułu profesora - w zakresie nauk medycznych;

– napisanie i opublikowanie książki, rozdziału w książce lub edukacyjnego programu multimedialnego o charakterze popularnonaukowym;

– przetłumaczenie i opublikowanie fachowej książki medycznej, rozdziału w książce lub edukacyjnego programu multimedialnego;

– napisanie i opublikowanie artykułu w fachowym czasopiśmie medycznym;

– kierowanie stażem podyplomowym, specjalizacją lub nabywaniem umiejętności lekarzy lub lekarzy dentystów;

– indywidualną prenumeratę fachowego czasopisma medycznego;

– przynależność do kolegium specjalistów lub towarzystwa naukowego.

Pośredni charakter mają szkolenia wewnętrzne organizowane przez zakłady opieki zdrowotnej (podmioty lecznicze) lub przez grupę lekarzy. W takim bowiem wypadku nie mamy do czynienia z organizatorem kształcenia w rozumieniu przepisów ustawy, który podlega wpisowi do rejestru.

Lekarz obciążony obowiązkiem doskonalenia zawodowego jest zobowiązany do prowadzenia indywidualnej ewidencji przebiegu doskonalenia zawodowego w formie dokumentu „Ewidencja Doskonalenia Zawodowego”, której wzór określa załącznik nr 1 do r.o.d.z. (§ 4 ust. 1 r.o.d.z.). Dokument ten wydaje lekarzowi nieodpłatnie izba lekarska, której jest on członkiem. Wraz z ewidencją punktów edukacyjnych lekarz powinien gromadzić również dokumenty potwierdzające faktyczne odbycie kształcenia i stanowiące podstawę wpisów do ewidencji. Wpisywane przez lekarza do ewidencji punkty powinny być zgodne z zasadami określonymi w załączniku nr 3 do r.o.d.z., który określa liczby punktów dla poszczególnych form doskonalenia zawodowego. Przy czym należy podkreślić, że ustawodawca często ogranicza na gruncie rozporządzenia maksymalną liczbę punktów zaliczanych w danej kategorii kształcenia.

W świetle § 5 ust. 1 r.o.d.z. rozliczenie uzyskanych punktów następuje w 48-miesięcznych okresach rozliczeniowych (obecny trwa od dnia 6 listopada 2012 r. - w wypadku lekarzy, którzy otrzymali prawo wykonywania zawodu przed dniem 6 listopada 2004 r.; w wypadku lekarzy, którzy otrzymali prawo od dnia 6 listopada 2004 r. okresy rozliczeniowe są liczone indywidualnie dla każdego lekarza). W okresie rozliczeniowym lekarz powinien uzyskać co najmniej 200 punktów edukacyjnych, przy czym nie przenoszą się one na kolejny okres rozliczeniowy (§ 5 ust. 2-3 r.o.d.z.).