Dauter Bogusław, Doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej

Doręczenie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej

Podstawowym celem informatyzacji postępowania sądowoadministracyjnego, wprowadzonej stosownie do art. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 183 ze zm.) oraz postanowień ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 934), jest umożliwienie stronom (uczestnikom) postępowania sądowoadministracyjnego komunikacji z sądem za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Celem procedury, uwzględniając brak ukształtowanej jeszcze praktyki sądowej w odniesieniu do art. 74a p.p.s.a., jest ukazanie podstawowego schematu czynności związanych z nową formą doręczenia, tj. za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Procedura uwzględnia zmiany wynikające z art. 3 ustawy z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2294), obowiązujące od dnia 22 grudnia 2019 r.

1. Art. 65 § 1 p.p.s.a. w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 maja 2019 r. stanowi, że sąd obok znanych już wcześniej form doręczeń (tj. przez operatora pocztowego, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy), dokonuje doręczeń także za pomocą środków komunikacji elektronicznej na warunkach określonych w art. 74a p.p.s.a.

2. Pisma w postępowaniu sądowym to pisma sądowe oraz pisma procesowe. Do pism sądowych należy zaliczyć orzeczenia (wyroki i postanowienia), zarządzenia, protokoły, notatki oraz inne pisma sądowe, w tym zawiadomienia i wezwania. Pisma procesowe to pisma pochodzące od stron postępowania, które sąd, zgodnie z zasadą oficjalności doręczeń, zobowiązany jest doręczać pozostałym stronom i uczestnikom postępowania (zob. B. Dauter (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Warszawa 2011, s. 261).

1. Obowiązujący również od dnia 31 maja 2019 r. art. 74a § 1 p.p.s.a. zakłada obligatoryjne stosowanie nowej formy doręczenia pism, tj. za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w przypadku wystąpienia jednej z następujących sytuacji:

– wniesienia przez stronę pisma w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą sądu lub organu, za pośrednictwem którego składane jest pismo;

– wystąpienia przez stronę do sądu o doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskazania sądowi adresu elektronicznego;

– wyrażenia przez stronę zgody na doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskazania sądowi adresu elektronicznego.

2. Odnotowania wymaga, że strona – zgodnie z art. 74a § 2 p.p.s.a. - ma prawo do zrezygnowania z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W takim przypadku sąd będzie doręczał pisma w sposób tradycyjny (zob. procedury dotyczące doręczeń).

3. W postępowaniu w sprawie sądowoadministracyjnej status strony posiadają: skarżący, a więc podmiot, który zainicjował postępowanie sądowe przez wniesienie skargi oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 32 p.p.s.a.). Na równi ze skarżącym należy traktować podmiot, który zainicjował postępowanie sądowe przez: wniesienie sprzeciwu od decyzji, o którym mowa w art. 64a p.p.s.a., wniosku wszczynającego postępowanie, o którym mowa w art. 63 p.p.s.a. Ponadto trzeba mieć na uwadze, art. 12 p.p.s.a.. który stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o stronie, rozumie się przez to także uczestnika postępowania.

4. Doręczanie stronom dokumentów elektronicznych przez sąd dokonuje się za pomocą środków komunikacji elektronicznej na warunkach określonych w art. 74a p.p.s.a. (zob. art. 12b § 2 in fine p.p.s.a.). Jeśli sąd otrzyma pismo od innej strony (uczestnika) w postaci papierowej, to w celu doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej, przekształci jego formę na dokument elektroniczny poprzez sporządzenie uwierzytelnionej kopii (zob. art. 12b § 3 pkt 2 p.p.s.a.).

5. Zauważenia wymaga, że obowiązujący od dnia 31 maja 2019 r. art. 66 § 1a p.p.s.a. wyłącza w określonych warunkach (o czym niżej), wynikający z art. 66 § 1 p.p.s.a., obowiązek bezpośredniego doręczania sobie nawzajem pism bezpośrednio przez adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, rzeczników patentowych i Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty lub przesyłką poleconą.

Otóż z art. 66 § 1a p.p.s.a. wynika, że obowiązek wynikający z art. 66 § 1 p.p.s.a., nie dotyczy pism wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego, podlegających doręczeniu adwokatowi, radcy prawnemu, doradcy podatkowemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, którzy stosują środki komunikacji elektronicznej do odbioru pism.