Piaskowska Olga Maria, Dopuszczenie dowodów

Dopuszczenie dowodów

1. Przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Co do zasady, fakty mające istotne znaczenie, to fakty opisane w hipotezach norm prawa cywilnego materialnego, rzadziej prawa procesowego. Właściwie rozumiane prawo materialne określa, które dowody są istotne w sprawie i jakie mają znaczenie dla jej rozstrzygnięcia (por. wyrok SN z dnia 4 marca 2008 r., III UK 65/07, LEX nr 459314).

2. Przedmiotem dowodu nie może być prawo; wyjątkiem w tym zakresie są przepisy prawa obcego.

3.. Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Sąd bierze je pod rozwagę nawet bez powołania się na nie przez strony.4. Fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powołania się na nie przez strony. Są one elementem stanu faktycznego i obok faktów ustalonych przez sąd w postępowaniu dowodowym stanowią "zebrany materiał w sprawie" w rozumieniu art. 382 k.p.c. (zob. postanowienie SN z dnia 14 lipca 1998 r., III CKN 579/97, LEX nr 496439). To, czy dany fakt jest powszechnie znany i może być przyjęty bez dowodu, podlega ocenie sądu (zob. wyrok SN z dnia 11 lipca 2001 r., V CKN 349/00, LEX nr 52486), który powinien kierować się obiektywnymi kryteriami.

5. Nie wymagają dowodu również fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna oraz fakty znane sądowi z urzędu, jednakże sąd powinien zwrócić na nie uwagę stron.

6. Okoliczności znane prywatnie członkom składu orzekającego, czy też zaobserwowane przez którąkolwiek z tych osób w inny sposób, wymagają udowodnienia na ogólnych zasadach (por. orzeczenie SN z dnia 17 grudnia 1958 r., III CR 462/58, OSNC 1962, nr 1, poz. 6).

7. Nie wymagają również dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Jeżeli strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

8. Sąd może także uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domniemanie faktyczne).

9. Sąd związany jest domniemaniami ustanowionymi przez prawo (domniemania prawne). Mogą być one jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza.

1. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę, aczkolwiek zasadą jest, że to strony mają zaprezentować sądowi materiał dowodowy. Aktywność dowodowa sądu jest więc jedynie uzupełniająca w stosunku do aktywności stron (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 1997 r., III CKN 244/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 52 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów SN z dnia 19 maja 2000 r., III CZP 4/00, OSNC 2000, nr 11, poz. 195).

2. Działalność sądu z urzędu powinna być podejmowana tylko w uzasadnionych sytuacjach, za które uważa się wzgląd na dobro publiczne.

3. Postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sąd orzekający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyznaczony) albo innemu sądowi (sąd wezwany).

4. Jeżeli charakter dowodu się temu nie sprzeciwia, sąd orzekający może postanowić, że jego przeprowadzenie nastąpi przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających dokonanie tej czynności na odległość. Sąd orzekający przeprowadza dowód w obecności sądu wezwanego lub referendarza sądowego w tym sądzie.

5. Sąd nie jest związany swym postanowieniem dowodowym i może je stosownie do okoliczności uchylić lub zmienić. Postanowienie może zapaść zarówno na posiedzeniu niejawnym, jak i na rozprawie.6. Sędzia wyznaczony i sąd wezwany mogą uzupełnić na wniosek strony postanowienie sądu orzekającego przez przesłuchanie nowych świadków na fakty wskazane w tym postanowieniu.

7 Sąd orzekający może zarządzić powtórzenie lub uzupełnienie postępowania dowodowego.

8. Jeżeli przeprowadzenie postępowania dowodowego napotyka przeszkody o nieokreślonym czasie trwania, sąd może oznaczyć termin, po którego upływie dowód może być przeprowadzony tylko wówczas, gdy nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu.

9. Zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. W judykaturze przyjęto, że dopuszczalne jest uprawdopodobnienie okoliczności faktycznych nie tylko przy pomocy dowodów pisemnych przedstawionych sądowi przez stronę, lecz również za pomocą innych środków dowodowych (np. świadków), co wymaga podjęcia przez sąd odpowiednich czynności w postępowaniu dowodowym (por. orzeczenie SN z dnia 19 czerwca 1951 r., C 398/51, LEX nr 160385).