Dauter Bogusław, Bieg terminów procesowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym w związku z ogłoszonym stanem zagrożenia epidemicznego, a następnie stanem epidemii z powodu COVID-19

Bieg terminów procesowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym w związku z ogłoszonym stanem zagrożenia epidemicznego, a następnie stanem epidemii z powodu COVID-19

UWAGA:

Z dniem 16 maja 2020 r. art. 15zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374) został uchylony (art. 46 pkt 20 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875) – w obowiązującym stanie prawnym, w przedmiocie biegu terminów procesowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym w trakcie stanu epidemii z powodu COVID-19, zobacz procedurę: Uchylenie wstrzymania bądź zawieszenia biegu terminów procesowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym w trakcie stanu epidemii z powodu COVID-19

Obowiązywanie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, a wcześniej stanu zagrożenia epidemicznego z powodu rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2 („COVID-19”) powoduje, że z mocy prawa bieg terminów procesowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym nie rozpoczyna się, zaś bieg terminów rozpoczętych ulega zawieszeniu. Dopiero w przypadku odwołania stanu epidemii lub ewentualnie wprowadzonego w jego miejsce stanu zagrożenia epidemicznego, terminy, które nie uległy rozpoczęciu rozpoczynają swój bieg, natomiast terminy, które uległy zawieszeniu, biegną dalej. Rozpoczęcie biegu terminów, jak i kontynuowanie terminów zawieszonych następuje z mocy prawa.

Na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 695, dalej „ustawa zmieniająca”) ustawodawca wprowadził kolejne wyjątki od opisanej wyżej zasady wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów w postępowaniu sądowoadministracyjnym, wskazując, że terminy wymienione w art. 15zzs ust. 2a ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374, dalej „ustawa”), z dniem 18 kwietnia 2020 r. rozpoczynają bieg, a rozpoczęte biegną w dalszym ciągu.

Wyjątki od zasady przewidzianej w art. 15zzs ust. 1 ustawy wprowadzone zostały również w dodanym do tego artykułu ust. 12, który stanowi, że przepisów ust. 1 i 8 nie stosuje się do postępowań administracyjnych i sądowych, w tym sądowoadministracyjnych, dotyczących infrastruktury telekomunikacyjnej w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne. Istotą tej regulacji jest odwrócenie negatywnego skutku w postaci rzeczywistego zawieszenia wszelkich postępowań, które są wymagane w telekomunikacyjnym procesie inwestycyjnym - co w konsekwencji mogłoby uniemożliwić przeprowadzenie inwestycji poprawiających jakość usług telekomunikacyjnych w obszarach, w których dotychczas usługi telekomunikacyjne były dostępne w ograniczonym zakresie lub w jakości niewystarczającej do obsłużenia zapotrzebowania użytkowników końcowych. Wprowadzona regulacja pozwoli na wszczynanie i prowadzenie postępowań nowych albo kontynuację już wszczętych postępowań administracyjnych i sądowych, w tym sądowoadministracyjnych dotyczących telekomunikacyjnego procesu inwestycyjnego (por. Uzasadnienie do projektu ustawy zmieniającej, druk sejmowy 330). Bieg terminów jakie w tych postępowaniach wystąpią, mimo braku bezpośredniego odesłania, jak ma to miejsce w art. 115 przepisu przejściowego ustawy zmieniającej w odniesieniu do art. 15zzs ust. 2a, powinien być liczony na tych samych zasadach jak w przywołanym art. 115 ustawy zmieniającej.

Z dniem 14 marca 2020 r. na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony został stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 – wywołującym chorobę COVID-19 (§ 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego – Dz.U. poz. 433).

Z dniem 20 marca 2020 r. stan zagrożenia epidemicznego został odwołany (§ 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. poz. 490), a w jego miejsce został ogłoszony – do odwołania - stan epidemii (§ 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii – Dz.U. poz. 491).

Zgodnie z art. 15zzs ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374) – dalej „ustawa”, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 568), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych - nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Mimo że powołany przepis wszedł w życie z dniem 31 marca 2020 r., to ustawodawca w sposób wyraźny wskazał w nim, że nierozpoczęcie biegu terminów, jak i zawieszenie terminów już rozpoczętych obowiązuje w okresie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Skoro stan zagrożenia epidemicznego obowiązywał na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 14 marca 2020 r., to należy przyjąć, że od tej daty z mocy prawa następuje skutek wynikający z tej normy prawnej.

1. Wstrzymanie rozpoczęcia biegu terminów procesowych (zalicza się do nich także terminy sądowe) oznacza, że terminy, które nie rozpoczęły biegu przed dniem 14 marca 2020 r. nie biegną również w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Przykładowo: organ drugiej instancji, do dnia 14 marca 2020 r., nie rozpatrzył odwołania od decyzji organu pierwszej instancji i nie wydał w tym zakresie decyzji, zrobił to dopiero po dniu 14 marca 2020 r. Wówczas stronom, które są adresatami decyzji ostatecznej nie zaczyna biec termin do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Termin ten zaczyna biec dopiero od momentu odwołania stanu epidemii lub ewentualnie wprowadzonego w jego miejsce stanu zagrożenia epidemicznego.

2. Zawieszenie biegu terminów dotyczy tych terminów, które rozpoczęły swój bieg przed dniem 14 marca 2020 r. Od tego dnia ulegają one zawieszeniu i biegną dalej od dnia ustania przyczyny powodującej ich zawieszenie.

Przykładowo: stronie doręczono wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego w dniu 6 marca 2020 r., a zatem od dnia następnego rozpoczął biec 30-dniowy termin do wniesienia skargi kasacyjnej od tego wyroku. Termin ten od dnia 14 marca ulega zawieszeniu i zaczyna biec dalej dopiero od dnia ustania przyczyny jego zawieszenia.