Jasiński Wojciech, Badanie właściwości przez sąd w toku rozprawy

Badanie właściwości przez sąd w toku rozprawy

W postępowaniu karnym nie przyjęto zasady perpetuatio fori, która zakłada, że sąd właściwy w chwili wszczęcia postępowania sądowego pozostaje właściwy aż do jego zakończenia, niezależnie od zmiany okoliczności determinujących właściwość. Sąd jest zatem zobligowany badać swoją właściwość nie tylko w momencie wpływu sprawy, ale także w jej toku. W praktyce bowiem nie można wykluczyć sytuacji, w których ustalone dopiero na rozprawie okoliczności faktyczne lub prawne spowodują, że sąd rozpoznający sprawę okaże się niewłaściwy do jej rozstrzygnięcia. Okoliczności takie mogą wiązać się np. z poczynieniem dodatkowych ustaleń faktycznych wskazujących, że czyn oskarżonego należy zakwalifikować odmiennie niż dotychczas (zmiana właściwości rzeczowej) lub wskazujących na popełnienie przestępstwa w innym miejscu niż zostało to wcześniej ustalone (zmiana właściwości miejscowej). Sąd bada swoją właściwość z urzędu.

Możliwe jest jednak, aby z wnioskiem o stwierdzenie niewłaściwości wystąpiła także strona lub inna osoba bezpośrednio zainteresowana. Przepis art. 9 § 2 k.p.k. daje bowiem tym podmiotom uprawnienie do złożenia wniosku o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu.