Bochentyn Adam, Badanie właściwości adresata petycji

Badanie właściwości adresata petycji

Adresatami petycji, zgodnie z treścią przepisów art. 63 Konstytucji RP oraz art. 2 ust. 1 ustawy o petycjach, mogą być dwie grupy podmiotów. Do pierwszej grupy należą organy władzy publicznej, tj. organy władzy ustawodawczej (Sejm i Senat), władzy sądowniczej (Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy wojskowe, sądy administracyjne, Trybunał Konstytucyjny) oraz władzy wykonawczej (Prezydent RP i Rada Ministrów, inne organy administracji rządowej oraz organy administracji samorządowej). Do drugiej grupy zaliczają się natomiast wykonujące zadania zlecone z zakresu administracji publicznej organizacje lub instytucje społeczne, a zatem podmioty spoza struktury państwa i samorządu terytorialnego. Petycja złożona do któregokolwiek ze wskazanych podmiotów może spowodować podjęcie działań zgodnych z żądaniem podmiotu wnoszącego petycję (np. ustanowienie lub zmianę przepisów prawnych, podjęcie decyzji itd.), jedynie wówczas, gdy trafi do właściwego podmiotu (żądanie będzie się mieściło w zakresie zadań i kompetencji podmiotu rozpatrującego petycję). W związku z powyższym niezwykle istotnym działaniem, które podjąć musi każdy podmiot, do którego skierowana została petycja, jest ustalenie, czy jest on podmiotem właściwym do jej rozpatrzenia. Otrzymanie petycji przez podmiot właściwy do jej rozpatrzenia rodzi po stronie tego podmiotu obowiązek zbadania sprawy, której petycja dotyczy oraz udzielenia odpowiedzi podmiotowi wnoszącemu petycję.

Dniem otrzymania petycji jest dzień, w którym petycja faktycznie wpłynęła do jej adresata. Otrzymanie petycji następuje zatem z chwilą wpłynięcia petycji do kancelarii (biura podawczego) adresata, a nie np. z chwilą jej nadania na poczcie. Jeżeli petycja została złożona za pomocą środków komunikacji elektronicznej, dniem otrzymania petycji jest dzień jej wprowadzenia do systemu teleinformatycznego adresata petycji. Dopiero od tej chwili adresat petycji ma możliwość zapoznania się z jej treścią oraz podjęcia właściwych czynności. Po otrzymaniu petycji powinien on ustalić, jaki jest rzeczywisty charakter złożonego pisma (czy jest ono faktycznie petycją) oraz jakich spraw pismo to dotyczy. Wszelkie czynności powinny zostać podjęte przez adresata bez zbędnej zwłoki, ponieważ od złożenia petycji biegną terminy do jej rozpatrzenia (jeżeli jest on podmiotem właściwym) lub przekazania petycji (jeżeli nie jest on podmiotem właściwym). Niepodjęcie przez adresata petycji żadnych działań w celu rozpatrzenia lub przekazania petycji może być przedmiotem skargi.

Petycja dotyczyć może jednej sprawy bądź kilku różnych spraw. Jeżeli adresat petycji jest podmiotem właściwym do rozpatrzenia wszystkich spraw, których dotyczy petycja, wówczas po potwierdzeniu swojej właściwości powinien on merytoryczne rozpatrzyć petycję w całym jej zakresie. Natomiast w sytuacji, w której petycja dotyczy kilku spraw podlegających rozpatrzeniu przez różne podmioty, adresat petycji obowiązany jest do jej rozpatrzenia jedynie w zakresie należącym do jego właściwości. Natomiast w pozostałym zakresie powinien niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni, przekazać petycję do pozostałych właściwych podmiotów. Oczywiście samą czynność przekazania petycji powinny poprzedzać ustalenia w przedmiocie podmiotów właściwych do rozpatrzenia poszczególnych spraw, których petycja dotyczy.