Bełczącki Robert Marek, Badanie immunitetu sądowego na zarzut

Badanie immunitetu sądowego na zarzut

1. Ze względu na zwyczaje oraz normy prawa międzynarodowego publicznego, regulujące stosunki pomiędzy suwerennymi państwami, a także innymi podmiotami prawa międzynarodowego, nie każda osoba znajdująca się w obszarze jurysdykcji sądu polskiego może zostać skutecznie pozwana przed taki sąd.

2. Ustawa przewiduje objęcie pewnych osób immunitetem sądowym, który w procesie na etapie postępowania rozpoznawczego w odniesieniu do pozwanego przybiera postać immunitetu dyplomatycznego (art. 1111 k.p.c.) albo konsularnego (art. 1112 k.p.c.).

3. W myśl art. 1113 k.p.c. postępowanie prowadzone przeciwko osobie objętej immunitetem sądowym dotknięte jest nieważnością, a sąd powinien na każdym etapie postępowania brać pod uwagę z urzędu okoliczności z tym związane.

4. Niezależnie od tego pozwany, aby zatamować bieg procesu i doprowadzić do odrzucenia pozwu, może podnieść zarzut dotyczący przysługującego mu immunitetu, przytaczając okoliczności potrzebne do dokonania przez sąd prawidłowej oceny w tym zakresie.

5. Zarzut taki może zostać zgłoszony w odpowiedzi na pozew, a także w późniejszym piśmie procesowym lub ustnie do protokołu rozprawy lub posiedzenia. Z uwagi na nieważność postępowania przewidzianą w art. 1113 k.p.c., zarzut nie może zostać pominięty na podstawie art. 205³ § 2 k.p.c. lub art. 205¹² § 1 albo § 2 k.p.c. jako oparty na twierdzeniach i dowodach spóźnionych.

1. W piśmie obejmującym zarzut korzystania przez pozwanego z immunitetu sądowego zawrzeć można także zarzuty dotyczące istoty sprawy (można zatem wdać się jednocześnie w spór merytoryczny). Wówczas zarzut dotyczący immunitetu podlegał będzie rozpoznaniu w pierwszej kolejności.

2. Pożądane jest uzasadnienie stawianego zarzutu, ale nie stanowi to wymagania formalnego pisma obejmującego zarzut. Usunięciu na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. podlega jedynie taki brak formalny, który uniemożliwia nadanie prawidłowego biegu pismu. Podniesienie zarzutu bez uzasadnienia może prowadzić do odmowy odrzucenia pozwu. Sąd powinien jednak z urzędu rozważyć istnienie immunitetu.

3. Pismo procesowe obejmujące zarzut nie podlega opłacie sądowej.

4. Zgłoszenie zarzutu, mogącego prowadzić do odrzucenia pozwu, umożliwia przewodniczącemu skierowanie sprawy na posiedzenie niejawne.