Bełczącki Robert Marek, Badanie dopuszczalności zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji do innego składu tego sądu - zażalenia na postanowienia związane ze środkami przymusu

Badanie dopuszczalności zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji do innego składu tego sądu - zażalenia na postanowienia związane ze środkami przymusu

Na podstawie art. 394² § 2 w zw. z art. 397 § 2 zd. pierwsze k.p.c. w postępowaniu wszczętym zażaleniem na postanowienie sądu drugiej instancji do innego składu tego sądu znajduje odpowiednie zastosowanie art. 370 k.p.c., który nakazuje sprawdzenie m.in. czy zaskarżenie danego postanowienia jest w ogóle dopuszczalne oraz czy podmiot wnoszący zażalenie jest do tego uprawniony, a jeśli tak, to czy może on zaskarżyć postanowienie w takiej konfiguracji procesowej, jaka zaistniała w sprawie (kontrola dopuszczalności „z innych przyczyn” - art. 370 w zw. z art. 397 § 2 zd. pierwsze i art. 394² § 2 k.p.c.). Należy podkreślić, że według art. 394² § 1 k.p.c. w każdym przypadku wyłączona została dopuszczalność zaskarżania postanowienia sądu drugiej instancji wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie, o którym mowa w tym przepisie.

W myśl art. 394² § 1 k.p.c. zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji skazujące świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę oraz odmawiające zwolnienia świadka i biegłego od grzywny. W rachubę wchodzą tutaj:

– postanowienie skazujące świadka na grzywnę za nieusprawiedliwione niestawiennictwo (art. 274 § 1 k.p.c.);

– postanowienie skazujące świadka na grzywnę za nieuzasadnioną odmowę złożenia zeznań lub przyrzeczenia (art. 276 § 1 k.p.c.);

– postanowienie skazujące biegłego na grzywnę za nieusprawiedliwione niestawiennictwo (art. 287 k.p.c.);

– postanowienie skazujące biegłego na grzywnę za nieuzasadnioną odmowę złożenia przyrzeczenia lub opinii (art. 287 k.p.c.);

– postanowienie skazujące biegłego na grzywnę za nieusprawiedliwione opóźnienie złożenia opinii (art. 287 k.p.c.);

– postanowienie skazujące stronę na grzywnę za świadomie podanie nieprawdziwych okoliczności w celu uzyskania ustanowienia adwokata lub radcy prawnego (art. 120 § 4 k.p.c.);

– postanowienie skazujące stronę na grzywnę za powołanie się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy (art. 214 § 2 k.p.c.);

– postanowienie skazujące stronę na grzywnę za nieusprawiedliwione niestawiennictwo w sprawie małżeńskiej (art. 429 k.p.c.);

– postanowienie skazujące stronę na grzywnę za nieusprawiedliwione niewykonanie postanowienia lub zarządzenia w sprawie z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych (art. 475 k.p.c.);

– postanowienie skazujące pełnomocnika strony za powołanie się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy (art. 214 § 3 k.p.c.);

– postanowienie skazujące osobę trzecią na grzywnę za nieuzasadnioną odmowę przedstawienia dokumentu (art. 251 k.p.c.);

– postanowienie skazujące osobę trzecią na grzywnę za nieuzasadnioną odmowę złożenia próby pisma (art. 254 § 3 k.p.c.);

– postanowienie odmawiające zwolnienia od grzywny świadka (art. 275 k.p.c.), biegłego (art. 275 w zw. z art. 289 k.p.c.) albo strony (art. 429, 475 k.p.c.).

Zażalenie przysługuje jedynie osobie, która została dotknięta postanowieniem (por. uzasadnienie uchwały SN z dnia 17 grudnia 1996 r., III CZP 121/96, OSNC 1997/3/27, Lex nr 27479).

Z tego względu w myśl art. 357 § 4 w zw. z art. 391 § 1, art. 397 § 2 zd. pierwsze i art. 394² § 2 k.p.c. nie doręcza się stronom postanowień, które odnoszą się wyłącznie do innych osób (świadka, biegłego, osoby trzeciej).