Bełczącki Robert Marek, Badanie dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania nieprocesowego wniesionej przez podmiot, który nie był uczestnikiem

Badanie dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania nieprocesowego wniesionej przez podmiot, który nie był uczestnikiem

Niewzięcie przez zainteresowanego udziału w sprawie rozpoznawanej w postępowaniu nieprocesowym nie powoduje nieważności postępowania (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 20 kwietnia 2010 r., III CZP 112/09, OSNC 2010/7–8/98, Lex nr 570265). Na podstawie art. 524 § 2 k.p.c. zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania nieprocesowego zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, może żądać wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa i wówczas stosuje się przepisy o wznowieniu postępowania z powodu pozbawienia możności działania. Nie może on natomiast powołać się na inne podstawy wznowienia przewidziane w art. 401–403 k.p.c.

Żądając wznowienia postępowania na podstawie art. 524 § 2 k.p.c. skarżący powinien wykazać, po pierwsze, że jest zainteresowanym w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c., po drugie, że bez swojej winy nie brał udziału w postępowaniu prawomocnie zakończonym, a po trzecie, że zaskarżone postanowienie narusza jego prawa (por. postanowienie SN z dnia 5 września 2012 r., IV CZ 51/12, Lex nr 1229820; postanowienie SN z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 122/11, Lex nr 1147816; postanowienie SN z dnia 13 maja 2010 r., IV CZ 26/10, Lex nr 1365739; postanowienie SN z dnia 8 stycznia 2002 r., I CKN 450/00, Lex nr 53299; postanowienie SN z dnia 17 października 2000 r., I CKN 1093/00, Lex nr 533920; postanowienie SN z dnia 1 czerwca 2000 r., I CKN 781/00, Lex nr 532096; postanowienie SN z dnia 1 października 1999 r., II CKN 860/98, Lex nr 1216213).

Podmiot nie będący uczestnikiem postępowania prawomocnie zakończonego jest legitymowany do żądania wznowienia postępowania nieprocesowego tylko wtedy, gdy przysługuje mu status zainteresowanego w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c.

Żądać wznowienia na podstawie art. 524 § 2 k.p.c. może także następca prawny zainteresowanego (por. postanowienie SN z dnia 25 sierpnia 1999 r., III CKN 527/99, Wokanda 1999/10/9, Lex nr 37612).

Skarżący nie może domagać się wznowienia opierając się wyłącznie na twierdzeniu, że nie był uczestnikiem postępowania. Musi ponadto wykazać, że nie wziął w nim udziału bez swej winy, co sprowadza się do przedstawienia dowodów wystarczających do przyjęcia, że nie posiadał wiedzy o toczącym się postępowaniu i nie musiał liczyć się z jego wszczęciem. Dowodem takim mogą być także jego wyjaśnienia (por. postanowienie SN z dnia 8 sierpnia 2012 r., I CZ 79/12, Lex nr 1231463).

Tytułem przykładu można wskazać na przyjęcie zawinienia w przypadku osoby, która w postępowaniu prawomocnie zakończonym była przesłuchiwana w charakterze świadka (por. postanowienie SN z dnia 5 września 2012 r., IV CZ 51/12, Lex nr 1229820) albo była pełnomocnikiem procesowym (por. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 15 grudnia 2000 r., I CKN 1142/00, OSNC 2001/7–8/108, Lex nr 46559).