Bełczącki Robert Marek, Badanie dopuszczalności skargi kasacyjnej przed sądem drugiej instancji ze względu na wymagania formalne

Badanie dopuszczalności skargi kasacyjnej przed sądem drugiej instancji ze względu na wymagania formalne

Zgodnie z art. 398⁴ § 2 i 3 k.p.c. oprócz elementów konstrukcyjnych, wskazanych w § 1 tego przepisu, skarga kasacyjna powinna zawierać wniosek o przyjęcie do rozpoznania i jego uzasadnienie, a ponadto powinna spełniać wymagania przewidziane dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. Gdy chodzi o ilość składanych odpisów skargi, to poza odpisami przeznaczonymi dla strony przeciwnej, skarżący powinien dołączyć także dwa jej odpisy przeznaczone do akt Sądu Najwyższego oraz dla Prokuratora Generalnego, chyba że sam wniósł skargę - wówczas wystarcza dodatkowy odpis przeznaczony do akt Sądu Najwyższego.

Inaczej niż w przypadku niezachowania wymagań konstrukcyjnych skargi, jeśli wymagania skargi przewidziane w art. 398⁴ § 2 i 3 k.p.c. nie zostały spełnione, wówczas stosownie do art. 398⁶ § 1 k.p.c. przewodniczący w sądzie drugiej instancji wzywa skarżącego do usunięcia braków w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi. Dopiero po bezskutecznym upływie tego terminu skarga podlega odrzuceniu na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c.

Czynności związane z badaniem dopuszczalności skargi kasacyjnej wykonuje przewodniczący, za wyjątkiem odrzucenia skargi, co wymaga wydania postanowienia przez sąd.

W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2008 r., SK 40/07, Dz. U. Nr 120, poz. 779, wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie przestał być elementem konstrukcyjnym skargi, a jego zamieszczenie zrównane zostało z wymaganiami formalnymi skargi jako kwalifikowanego pisma procesowego.

Niemniej jednak wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie pozostaje elementem samoistnym i w skardze zamieszczony musi być odrębnie od podstaw skargi oraz ich uzasadnienia.

Treść wniosku oraz jego uzasadnienie nawiązywać musi do przewidzianych w art. 398⁹ § 1 k.p.c. przesłanek przyjęcia przez Sąd Najwyższy skargi kasacyjnej do rozpoznania, a mianowicie: 1) występującego w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, 2) istniejącej potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, 3) zachodzącej nieważności postępowania lub 4) oczywistej zasadności skargi kasacyjnej.

Samo odwołanie się przez skarżącego do powyższych przesłanek nie jest wystarczające. Skarżący powinien uściślić na czym polega istotne zagadnienie prawne, potrzeba wykładni przepisów, wskazać przyczynę nieważności postępowania lub oczywistości skargi. Przy tym wywód skarżącego, zawierający stosowną argumentację prawniczą, powinien odnosić się do okoliczności danej sprawy. Wymagania te dotyczą także nieważności postępowania, a zatem nie ma znaczenia, że w danym wypadku stanowi ona też podstawę kasacyjną. Konieczne jest w pewnym stopniu nawet ponowienie argumentacji.

Brak wniosku lub jego niekompletność podlega usunięciu stosownie do art. 398⁶ § 1 k.p.c. Natomiast wniosek kompletny, ale niestaranny lub nieadekwatny do okoliczności sprawy, doprowadzi do odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy, podobnie jak wniosek niezasadny.