Zgoliński Igor, Apelacja podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo

Apelacja podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo

Podmiot odpowiedzialny posiłkowo ma ograniczone możliwości w zakresie wniesienia apelacji, co wynika z jego umiejscowienia i roli w postępowaniu karnym skarbowym. Może wnieść apelację co do zasady z powodu nałożenia odpowiedzialności posiłkowej, natomiast z powodu skazania oskarżonego jedynie wówczas, gdy skazanie jest podstawą tej odpowiedzialności. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej może zatem głównie kwestionować swoje związki ze sprawcą i możliwość odniesienia korzyści z jego działania (są to podstawowe warunki jego odpowiedzialności posiłkowej). Może jednak w apelacji iść dalej i kwestionować odpowiedzialność karną samego sprawcy, ponieważ wyłącznie przy skazaniu sprawcy aktualizuje się jego odpowiedzialność. Uprawnienie podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo do wniesienia apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji determinuje zatem jego interes prawny (gravamen). W sytuacji gdy to interwenient został pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej i występuje w roli podmiotu pociągniętego do tej odpowiedzialności, ma on prawo do wniesienia apelacji w zakresie określonym w art. 166 k.k.s. Gdy występuje wyłącznie w roli interwenienta, takie uprawnienie mu nie przysługuje, jako że wykracza poza granice interwencji (J. Skorupka, Komentarz do art. 166 k.k.s. [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, I. Zgoliński (red.), LEX/el. 2018).

Krokiem inicjującym procedurę jest wpływ apelacji podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo do sądu I instancji.

Apelacja podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo może być apelacją wyłączną bądź też egzystować obok apelacji oskarżonego, względnie być jedną z kilku apelacji (co szczególnie częste w sprawach złożonych podmiotowo). W sprawie złożonej przedmiotowo podmiot odpowiedzialny posiłkowo może zaskarżyć wyrok sądu I instancji z powodu skazania wyłącznie za to przestępstwo, z którym związane jest nałożenie na niego odpowiedzialności posiłkowej. Z kolei w sprawie złożonej podmiotowo podmiot odpowiedzialny posiłkowo może zaskarżyć wyrok sądu pierwszej instancji wyłącznie w zakresie dotyczącym winy tego oskarżonego, z którym pozostawał w szczególnej relacji, uzasadniającej odpowiedzialność posiłkową (J. Skorupka, Komentarz do art. 166 k.k.s. [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, I. Zgoliński (red.), LEX/el. 2018). Oskarżony nie ma interesu prawnego, aby kwestionować nałożenie odpowiedzialności posiłkowej. Jest to wszakże dla niego korzystne, gdyż może finalnie zwolnić go od konieczności wykonania kary grzywny. Oskarżony, podobnie jak podmiot odpowiedzialny posiłkowo, może jednak kwestionować ustalenia faktyczne w zakresie łączących go relacji z podmiotem odpowiedzialnym posiłkowo, zwłaszcza gdy w ogóle kwestionuje swoją winę.

Sama procedura sporządzania i wnoszenia apelacji przebiega zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - dalej k.p.k. - zob. Sporządzanie i wnoszenie apelacji.

Po otrzymaniu apelacji sąd I instancji, przed nadaniem sprawie biegu międzyinstancyjnego, dokonuje badania wymogów formalnych apelacji.