Zwolnienie z podatku dochodowego najniższych rent i emerytur

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 2500 w sprawie zwolnienia z podatku dochodowego najniższych rent i emerytur.

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przekazaną przy piśmie z dnia 27 kwietnia 2006 r. interpelację Pana Posła Henryka Siedlaczka w sprawie zwolnienia z podatku dochodowego najniższych rent i emerytur, uprzejmie informuję.

Podatek dochodowy, jaki osoby fizyczne opłacają stosownie do postanowień ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), jest podatkiem od dochodów osobistych. Na każdej osobie fizycznej, która uzyskała w roku podatkowym podlegające opodatkowaniu dochody (przychody), ciąży obowiązek zapłacenia podatku w wysokości określonej przez ustawodawcę (art. 9 powyższej ustawy). Dotyczy to także dochodów uzyskanych w postaci renty czy emerytury.

Wprowadzając podatek dochodowy od osób fizycznych, krajowe emerytury i renty zostały podwyższone o kwotę należnego podatku, w taki sposób, aby po jego potrąceniu wypłacone świadczenie nie było niższe od świadczenia, jakie przysługiwało przed wprowadzeniem podatku.

Dostrzegając jednak trudną sytuację materialną emerytów i rencistów, do systemu podatkowego wprowadzone zostały zwolnienia i ulgi podatkowe.

I tak na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione od podatku są m.in.:

- świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich poprzednio z zakładami pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy oraz od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł,

- wartość rekompensaty pieniężnej otrzymanej na podstawie przepisów o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent,

- wartość świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego, wynikających z przepisów o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego,

- wartość świadczeń z tytułu realizacji uprawnień do ulgowych lub bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej przysługujących na podstawie odrębnych przepisów,

- wartość świadczeń przysługujących na podstawie odrębnych przepisów dotyczących emerytów i rencistów z tytułu abonamentowych opłat telewizyjnych i radiowych,

- zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł,

- dodatek pieniężny, o którym mowa w ustawie z dnia 20 maja 2005 r. o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny (Dz. U. Nr 102, poz. 852).

W myśl art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy dochód przed opodatkowaniem zmniejsza się o kwoty wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Ponadto od niektórych przychodów otrzymanych przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 10% należności.

W świetle powyższego należy podkreślić, iż polski system podatkowy pomimo objęcia opodatkowaniem emerytur i rent uwzględnia w dużej mierze sytuację polskich emerytów i rencistów.

Proponowane przez Pana Posła zwolnienie z opodatkowania najniższych rent i emerytur stanowiłoby naruszenie zasad równości i sprawiedliwości społecznej.

Zasady równości i sprawiedliwości w prawie podatkowym były już wielokrotnie przedmiotem kontroli konstytucyjnej. Trybunał Konstytucyjny uznaje, iż zasada równości jest przestrzegana wtedy, gdy każdy obywatel może stać się adresatem każdej z norm przyznających określone prawo obywatelskie. Nie można więc różnicować obywateli ze względu na kryteria powodujące powstanie zamkniętych kategorii o zróżnicowanym statusie prawnym (K.10/93).

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż w Ministerstwie Finansów dobiegły końca prace nad nowelizacją przepisów podatkowych, w tym dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych. Wprowadzenie zwolnienia od podatku, o którym mowa w interpelacji Pana Posła, nie jest jednak przewidywane.

Pragnę jednocześnie poinformować Pana Posła, iż przygotowany projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw przewiduje wprowadzenie skal podatkowych na lata 2007-2008 uwzględniających waloryzację progów i kwoty zmniejszającej podatek. Należy przy tym zauważyć, iż obecnie obowiązuje skala podatkowa z progami z 2001 r. i kwotą zmniejszającą podatek z 2003 r. Jednocześnie projekt zakłada wprowadzenie od 2009 r. dwustopniowej skali podatkowej ze stawkami 18% i 32%, która wpłynie na zmniejszenie obciążeń podatkowych dla ogółu podatników, w tym emerytów i rencistów.