ZNN 023-1/99 - Składki na ubezpieczenie zdrowotne

"W związku ze zgłaszanymi zapytaniami dotyczącymi interpretacji ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, z późn. zm.), po dokonaniu uzgodnień z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, co następuje:

I. Zleceniobiorcy

Na podstawie art. 8 ustawy ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają zleceniobiorcy objęci ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. Natomiast na podstawie art. 22 ustawy składki na ubezpieczenie zdrowotne powinny być opłacane także za tych wszystkich zleceniobiorców, którzy z tytułu wykonywania umowy zlecenia mają prawo do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nawet wówczas gdy z tego prawa nie skorzystają.

W przypadku gdy zleceniobiorca wykonuje kilka umów zlecenia rodzących obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub dających prawo do tych ubezpieczeń, składki na ubezpieczenie zdrowotne powinny być opłacane od każdej z tych umów.

Jeżeli zleceniobiorca z tytułu wykonywania umowy zlecenia podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, powinien być zgłoszony przez zleceniodawcę do tego ubezpieczenia na druku ZUS ZZA z tytułu pierwszej zawartej umowy. Zleceniodawca powinien składać za niego imienne raporty miesięczne na druku ZUS RZA. W przypadku, gdy umowa zlecenia wygaśnie lub zostanie rozwiązana, zleceniodawca nie powinien wyrejestrowywać zleceniobiorcy z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA. Powinien natomiast przestać wykazywać go w imiennym raporcie miesięcznym na druku ZUS RZA. Brak wykazania zleceniobiorcy w imiennym raporcie miesięcznym należy traktować na równi z wyrejestrowaniem. Jeżeli pomiędzy tym samym zleceniodawcą i zleceniobiorcą zostanie zawarta kolejna umowa zlecenia, powodująca wyłącznie obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, z tytułu jej wykonywania zleceniobiorca nie powinien być kolejny raz zgłaszany do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA. Powinien być natomiast ponownie wykazywany w imiennym raporcie miesięcznym na druku ZUS RZA, co traktuje się na równi ze zgłoszeniem do ubezpieczenia zdrowotnego.

II. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność

Na podstawie art. 8 powołanej ustawy ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. W opraciu o art. 22 ustawy składki na ubezpieczenie zdrowotne powinny natomiast opłacać te osoby prowadzące działalność, które mają prawo do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nawet wówczas, gdy z tego prawa nie skorzystają.

W przypadku, gdy osoba prowadzi kilka rodzajów pozarolniczej działalności, podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko z jednej wybranej przez siebie działalności. Z pozostałych działalności nie ma prawa do tych ubezpieczeń. W konsekwencji osoba prowadząca kilka rodzajów pozarolniczej działalności podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z jednej wybranej działalności.

III. Osoby wykonujące umowy o dzieło

Umowa o dzieło nie stanowi samoistnego tytułu do podlegania obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Osoba wykonująca tylko umowę o dzieło może więc przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego dobrowolnie, w oparciu o art. 9 ustawy.

IV. Osoby pobierające zasiłki po ustaniu zatrudnienia

Osoby, które w dniu 1 stycznia 1999 r. pobierały zasiłki chorobowe po ustaniu zatrudnienia podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zakłady pracy, które wypłacały swoim byłym pracownikom zasiłki chorobowe w dniu 1 stycznia 1999 r. powinny zgłosić ich do ubezpieczeń do 31 stycznia 1999 r. Natomiast w przypadku gdy zasiłek chorobowy wypłaca ZUS, zgłoszenia dokonuje ZUS.

Zasadę tę stosuje się również do osób pobierających po ustaniu zatrudnienia świadczenie rehabilitacyjne.

V. Pojęcie "wyłącznego utrzymania"

Przyjęto, że wobec braku ustawowej definicji pojęcia "wyłącznego utrzymania" decydujące znaczenie ma oświadczenie osoby ubezpieczonej o pozostawaniu członka rodziny na jej wyłącznym utrzymaniu. Oświadczenie takie składane jest na druku ZUS ZCNA lub ZUS ZCZA.

VI. Zgłaszanie danych o dzieciach

W przypadku dzieci pozostających na wyłącznym utrzymaniu rodziców wystarczy wykazanie dziecka, na druku ZUS ZCNA lub ZUS ZCZA, przez jedno z rodziców.

VII. Alumni seminariów duchownych, nowicjusze, postulanci i junioryści

Alumni seminariów duchownych, nowicjusze, postulanci i junioryści, jeżeli są uczniami lub studentami, podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu na podstawie art. 8 pkt 11 lub 12 ustawy. W pozostałych przypadkach stosuje się do nich zasady analogiczne jak wobec duchownych.

VIII. Pracownicy skierowani do pracy za granicą

Przepis art. 169g ustawy stosuje się również do pracowników polskich zakładów pracy skierowanych do pracy za granicą i opłacających tam podatek. Jeżeli więc pracownicy ci zwolnieni są od podatku dochodowego w Polsce i w konsekwencji od ich dochodów ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Polski nie jest naliczana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, składka na ich ubezpieczenie zdrowotne nie powinna być opłacana".

(Pismo Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 lutego 1999 r., znak ZNN 023-1/99).