ZM/436-3/05 - Nabycie spadku (kolejnego od tej samej osoby w ciągu 5 lat) a możliwość pomniejszenia podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy o część przypadającą na darowiznę

Pytanie podatnika

Czy w przypadku nabycia spadku, które to nabycie będzie kolejnym od tej samej osoby w ciągu pięciu lat, podatek obliczony od łącznej wartości nabytych rzeczy zostanie pomniejszony o część przypadającą na darowiznę?

W dniu 06 kwietnia 2005 r. do tutejszego organu podatkowego wpłynęło pismo podatnika Pana X z zapytaniem, czy w przypadku nabycia spadku, które to nabycie będzie kolejnym od tej samej osoby w ciągu pięciu lat, podatek obliczony od łącznej wartości nabytych rzeczy zostanie pomniejszony o część przypadającą na darowiznę.

W piśmie z dnia 06 kwietnia 2005 r., uzupełnionym w dniu 28 kwietnia 2005, podatnik zajął własne stanowisko w sprawie i oświadczył, że w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskującego wynika, iż w roku 2001 otrzymał od matki darowiznę, której przedmiotem był udział w zabudowanej nieruchomości położonej w Poznaniu.

W akcie notarialnym - umowie darowizny obdarowany, zgodnie z wolą darczyńcy, został obciążony obowiązkiem wykonania polecenia tj. ustanowienia użytkowania na 41 lat. Notariusz jako płatnik podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego - podatku nie pobrał.

Obecnie darczyńca nie żyje, a zapytujący jako syn zmarłej zaliczony jest do kręgu spadkobierców ustawowych, zatem nabycie spadku po w / w będzie kolejnym nabyciem rzeczy od tej samej osoby w ciągu pięciu lat.

W związku z tym Pan X zwrócił się o wykładnię art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn przedstawiając własne stanowisko, iż wartość darowizny winna być pominięta w zeznaniu podatkowym, a należność obliczona od spadku.

Stanowisko podatnika w wyżej wymienionej sprawie nie jest słuszne.

Zasada kumulacji określona w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn / tekst jednolity: Dz. U. Nr 142, poz. 1514 z 2004 r., z późn. zm. / jest podstawową zasadą ustalania wymiaru podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z nią jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.

Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych.

Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi.

Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Jak określa art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, czyli czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Jeżeli spadkobierca i zapisobierca lub obdarowany został obciążony obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku/zapisu/ lub darowizny, o ile polecenie zostało wykonane art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn /.

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej: 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej i 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek składania zeznań podatkowych przez podatników podatku od spadków i darowizn określają odrębne przepisy.

Na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 04 maja 2001 r. w sprawie obowiązku składania zeznań podatkowych przez podatników podatku od spadków i darowizn /Dz. U. Nr 40, poz. 462, z późn. zm. / podatnicy podatku od spadków i darowizn są zobowiązani do składania zeznań podatkowych o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem: spadku, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w postaci powołania do spadku albo zapisu, praw do wkładów oszczędnościowych na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek śmierci oraz dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Obowiązek składania zeznań podatkowych, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy przypadków, w których obowiązek pobrania podatku ciąży na płatniku /§ 1 ust. 4 w / w rozporządzenia/.

W myśl § 2 ust. 1 wyżej powołanego rozporządzenia zeznania podatkowe, o których mowa w § 1 ust. 1 należy składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Tak więc w złożonym zeznaniu podatkowym o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych tytułem spadku, nabywca ma obowiązek wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte od spadkodawcy w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, a podatek powinien być ustalony od łącznej wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych. Powyższej interpretacji dokonano biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego na dzień jej dokonania.