ZF/415-68/04 - Opodatkowanie działalności menedżerów

Pytanie podatnika

1. Czy wykonywanie usług zarządzania przez osoby posiadające wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie świadczenia ww. usług może być w 2004 r. traktowane jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej?

2. Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie osoby świadczące wyżej opisane usługi zobligowane są do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów?

3. Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie osoby świadczące wyżej opisane usługi mają prawo do skorzystania z opodatkowania według liniowej stawki 19%?

4. Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze usługi świadczone przez osoby zarządzające opodatkowane są podatkiem VAT i dokumentowane fakturami VAT?

5. Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze spółka prawa handlowego na rzecz której świadczone są usługi zarządzania ma prawo do rozliczania podatku naliczonego z podatkiem należnym?

6. W jaki sposób w przypadku negatywnej odpowiedzi na powyższe pytania mają postąpić zarządzający, którzy w 2003 r. prowadzili podatkową księgę przychodów i rozchodów i wystawiali faktury VAT?

Ad. 1 W 2004 r. przychody uzyskiwane z tytułu wykonywania usług zarządzania nie stanowią przychodów z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (wpis do ewidencji działalności gospodarczej w tym przypadku nie ma żadnego znaczenia). Od 1 stycznia 2004 r. ustawodawca w art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956 z późn. zm.) wprowadził nową definicję pozarolniczej działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 5a pkt 6 obowiązującej w 2004 r. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) pozarolnicza działalność gospodarcza zdefiniowana została jako działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. Według art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy źródłem przychodów, które nie są zaliczane do działalności gospodarczej, jest działalność wykonywana osobiście. Wprawdzie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podają definicji "działalności wykonywanej osobiście", to jednak w art. 13 ww. ustawy ustawodawca w sposób szczegółowy wymienił katalog przychodów zaliczanych do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Zgodnie z treścią art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Ad 2 Menedżerowie w 2004 r. nie mają obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Ad. 3 Z opodatkowania przychodów według liniowej stawki 19% podatku dochodowego zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą jedynie korzystać ci podatnicy, którzy prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro więc osoby wykonujące działalność osobiście na podstawie kontraktu menedżerskiego lub umów o podobnym charakterze nie wykonują pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie mogą skorzystać z możliwości opodatkowania według zasad określonych w art. 30c ustawy.

Ad. 4 Kontrakty menedżerskie, jako zaliczane do działalności wykonywanej osobiście są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie § 67 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 z późn. zm.).

Ad. 5 Powyższe skutkuje brakiem możliwości wystawiania faktur VAT z należnym podatkiem VAT za te usługi, gdyż zgodnie z § 34 w/w rozporządzenia zarejestrowani podatnicy, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "Faktura VAT", z wyjątkiem podatników:

1) korzystających ze zwolnień określonych w art. 14 ust. 1, 5 i 6 ustawy,

2) wykonujących wyłącznie czynności wymienione w art. 7 ust. 1 ustawy lub czynności określone w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ustawy.

Powyższe skutkuje także brakiem możliwości odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów służących tej działalności, gdyż zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), podatnik może zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku naliczonego, związaną ze sprzedażą opodatkowaną.

Ad. 6 Zgodnie z art. 41 ust. 1 (dotyczącym szczególnych zasad poboru zaliczek) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) od dnia 1 stycznia 2004 r. - Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9, oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b). Zgodnie z art. 41a ww ustawy - płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33-35 i art. 41 ust. 1, na wniosek podatnika obliczają i pobierają w ciągu roku wyższe zaliczki na podatek dochodowy. Jeżeli zaś chodzi o wysokość kosztów uzyskania przychodów potrącanych w ciągu roku przez płatnika, to art. 22 ust. 9 pkt 5 mówi, iż - z tytułów określonych w art. 13 pkt 5, 7 i 9 - w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1, a jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody z jednego z tytułów, określonego w art. 13 pkt 5, 7 i 9, uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu, roczne koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć kwoty 1.840 zł 77 gr. Ust. 2 pkt 1 tego artykułu stanowi zaś, że koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody od jednego zakładu pracy - wynoszą 102,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.227 zł. Reasumując, ponieważ działalność w zakresie wykonywania usług na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze dla celów podatkowych jest zaliczana do działalności wykonywanej osobiście, to płatnik wypełniając dyspozycję zawartą w art. 41 ust. 1 ustawy musi dokonać poboru zaliczek na podatek dochodowy i odprowadzić ją na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę płatnika (art. 42 ust. 1 ustawy) oraz przesłać zbiorcze deklaracje według ustalonego wzoru. Wypełniając dyspozycję zawartą w art. 42 ust. 2 ustawy, płatnik musi przesłać podatnikom oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika imienne informacje o wysokości dochodu, sporządzone według ustalonego wzoru. Osoba otrzymująca należności z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązana jest ująć powyższe dochody w zeznaniu o wysokości osiągniętych dochodów w roku podatkowym wraz z innymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym.