ZB-415/15/2004 - Korekta zeznania rocznego

Pytanie podatnika

Czy w związku z Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 maja 2004 r. sygn. akt K 8/03 podatnik może w 2004 r. złożyć korektę zeznania rocznego za 2003 r. celem łącznego opodatkowania dochodów małżonków, w sytuacji gdy jeden z nich zmarł w ciągu roku podatkowego?

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) małżonkowie:

- podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 tj. podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu,

- między którymi istnieje wspólność majątkowa,

- pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy

mogą być, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 w/w ustawy.

Śmierć podatnika powoduje w świetle przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) skutki prawne, między innymi utratę zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych przez zmarłego, jak również to, że jego prawa i obowiązki przechodzą na jedną lub kilka osób tj. przechodzą na wszystkich spadkobierców, a nie tylko na małżonka. Z chwilą śmierci podatnika ustaje też małżeńska wspólność majątkowa, stanowiąca jedną z przesłanek prawa do wspólnego rozliczenia się małżonków, zaś do majątku który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 42 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.)

Do zwrotu nadpłaty zastosowanie mają postanowienia art. 104 i 105 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 104 Ordynacji podatkowej:

- jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty (§ 1 ww. art.),

- jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków (§ 2 ww. art.),

- po upływie terminu, o którym mowa w § 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę (§ 3 ww. art.).

Powołany przez Podatnika Wyrok Trybunału Konstytucyjnego obowiązuje od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw tj. od dnia 4 maja 2004 sygn. akt K 8/03 i nie działa wstecz. Oznacza to, że wdowy lub wdowcy, którzy z powodu niekonstytucyjnego przepisu zostali pozbawieni korzyści podatkowych w rozliczeniach za 2003 r. i lata poprzednie, nie mogą ich już odzyskać.