Zagrożenia na rynku kryptowalut.

W odpowiedzi na interpelację Panów Posłów (...) i (...) z dnia 26 sierpnia 2015 r. (nr 34154), w sprawie rosnącej liczby oszustw, w których wykorzystano cyfrowe waluty, czyli bitcoiny, uprzejmie przedstawiam poniższe informacje.

W odpowiedzi na pytania nr 1 i 4 Panów Posłów, o plany działań legislacyjnych mających na celu uregulowanie kwestii bitcoinów, w opinii Ministerstwa Finansów ewentualne działania regulacyjne powinny zostać podjęte w wyniku inicjatyw na szczeblu unijnym, z uwagi na transgraniczny charakter obrotu kryptowalutami, bądź w rezultacie stwierdzenia zagrożenia nieprawidłowości na rynku kryptowalut.

Na chwilę obecną służby skarbowe, które monitorują kwestie dotyczące funkcjonowania i obrotu kryptowalutami nie stwierdziły, w skali kraju, nieprawidłowości związanych z naruszeniem przepisów prawa podatkowego w zakresie wykorzystania kryptowalut. Także Generalny Inspektor Informacji Finansowej prowadzi stałe działania w zakresie monitorowania i analizy potencjalnego ryzyka popełniania przestępstw prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu przy użyciu kryptowalut, w celu wykrycia ewentualnych zagrożeń.

W opinii Ministerstwa Finansów równie znacząca, obok działań regulacyjnych, jest kampania informacyjna, wskazująca potencjalnym użytkownikom na ryzyka jakie mogą wynikać dla nich z nabywania kryptowalut, która jest podejmowana m.in. przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a czemu wyraz dał on m.in. w komunikacie zamieszczonym w dniu 10 lipca 2014 r. na stronie internetowej 1 , a także w sprawozdaniu z działalności GIIF w 2014 r.

Jeśli chodzi o kwestię regulacji prawnych odnoszących się aktualnie do kryptowalut, w tym bitcoinów (pytanie nr 3), Ministerstwo Finansów pragnie wskazać, że przykładowo do zysków z obrotu bitcoinami zastosowanie znajdują przepisy dotyczące podatku dochodowego.

Zastosowanie znajdą także przepisy o prawach konsumenta. Przedsiębiorca zawierający umowę z konsumentem przy użyciu np. bitcoinów powinien przestrzegać ustawy o prawach konsumenta, tak jak każdy inny uczestnik rynku. Powinien on np. dopełnić obowiązków informacyjnych (w tym w szczególności informować o łącznym wynagrodzeniu za świadczenie, sposobie i terminie zapłaty), czy też respektować prawo do odstąpienia od umowy w przypadkach wskazanych w ustawie.

Z uwagi na to, że zasady posługiwania się kryptowalutami nie zostały skodyfikowane, a tryb i procedura obowiązująca przy transakcjach dokonywanych przy ich użyciu podlegają ciągłym zmianom, ocena prawna dotycząca charakteru cywilnoprawnego kryptowalut oraz wskazanie mających zastosowanie przepisów, może zostać dokonana wyłącznie w odniesieniu do konkretnej transakcji, po zapoznaniu ze stanem faktycznym oraz szczegółowej analizie treści umowy mającej za przedmiot kryptowaluty.

Odnosząc się do pytania Pana Posła o rozwiązania, które mogłyby sprawić by ściganie cyberprzestępstw było skuteczne (pytanie nr 2) należy zauważyć, że w odniesieniu do przestępstw skierowanych przeciwko użytkownikom bitcoinów wskazanie konkretnych propozycji regulacji jest utrudnione, z uwagi na to, że w wyniku działań organów skarbowych, w tym wywiadu skarbowego, jak również Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, nie zostały do tej pory zidentyfikowane konkretne przypadki naruszenia prawa.