XII-1/443-212/TZ-152/05/JB - Usługi biegłych psychiatrów

Pytanie podatnika

Podatnik zapytuje czy usługi wykonywane przez biegłego sądowego lekarza psychiatrę na zlecenie sądu, prokuratury podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Postanowienie

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku podatnika bez znaku z dnia 23 czerwca 2005 r. (data wpływu 28 czerwca 2005 r.) uzupełnionego pismami z dnia 8 września 2005 r. (data wpływu 9 września 2005 r.) i z dnia 23 września 2005 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie opodatkowania podatkiem VAT czynności wykonywanych przez biegłego sądowego lekarza psychiatrę wydawanych na zlecenie sądu i prokuratury

stwierdzam, że:

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego

Uzasadnienie

Podatnik jest lekarzem ze specjalnością psychiatrii i w tym zakresie został ustanowiony biegłym sądowym przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku. Jako biegły sądowy sporządza opinie ustne, pisemne na zlecenie sądów, a także policji i prokuratury. Sporządzenie opinii poprzedzone jest bądź badaniem osoby wskazanej przez sąd bądź też opinia zostaje sporządzona w oparciu o materiał znajdujący się w aktach sprawy. Istotnym przy sporządzaniu opinii jest to, że zakres, jak i przedmiot opinii określany jest całkowicie przez podmiot zlecający jej wykonanie. Za sporządzaną opinię, za udział w czynnościach wyznaczonych przez sąd, za wezwanie do sądu w razie nie skorzystania przez sąd z jego usług służy biegłemu prawo do wynagrodzenia. Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę określa sąd. Zgodnie z klasyfikacją Urzędu Statystycznego w Łodzi usługi biegłego psychiatry na zlecenie sądu i prokuratury polegające na wydaniu opinii po przeprowadzeniu pełnego badania lekarskiego oraz analizy dokumentacji mieszczą się w grupowaniu PKWiU 85.12.12-00.00 "Konsultacje i leczenie prowadzone przez lekarzy specjalistów i chirurgów".

Zdaniem podatnika czynności wykonywane przez biegłego sądowego psychiatrę są wolne od podatku na podstawie załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), gdzie w poz. 9 wykazano usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego. (PKWiU 85)

Tut. organ w oparciu o przepisy w. cyt. ustawy informuje, iż co do zasady wydawanie opinii przez biegłych nie korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 3 w. cyt. ustawy, gdyż zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny. W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Zatem oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez biegłych sądowych należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług. W przypadku świadczenia usług przez biegłych nie można mówić, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za ich czynności. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym, a nie usługą, której bezpośrednim odbiorcą jest uczestnik postępowania. Przedstawiając powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane na zlecenie sądu przez biegłych sądowych nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Ponadto zgodnie z treścią art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000,00 euro. Zaś zgodnie z art. 113 ust. 9 ww. ustawy podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności określonych w art. 5 w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty określonej w ust. 1 lub w ust. 8. Artykuł 113 ust. 13 ww. ustawy wymienia przypadki, kiedy nie stosuje się zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9 i między innymi pkt 2 mówi, że zwolnień tych nie stosuje się do podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie. Natomiast art. 113 ust. 14 pkt 2 w. cyt. ustawy upoważnia ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia w drodze rozporządzenia listy towarów i usług, o których mowa w ust. 13 pkt 1 lit. a i pkt 2, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Wypełniając ustawowe upoważnienie Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.), gdzie w części II załącznika "Lista towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 113 ust. 1 i 9" w poz. 37 wymieniono rzeczoznawstwo.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że świadczenie usług rzeczoznawczych polegających na wydawaniu opinii przez biegłego sądowego w zakresie psychologii nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto zgodnie z klasyfikacją dokonaną przez Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi usługi biegłego psychiatry świadczone na zlecenie sądu i prokuratury polegające na wydaniu opinii po przeprowadzeniu pełnego badania lekarskiego oraz analizy dokumentacji mieszczą się w grupowaniu PKWiU 85.12.12-00.00 "Konsultacje i leczenie prowadzone przez lekarzy specjalistów i chirurgów" i korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Zatem świadczone przez podatnika usługi na zlecenie sądu i prokuratury jako biegłego psychiatrę o symbolu PKWiU 85.12.12-00.00 jako wymienione w poz. 9 załącznika nr 4 do ustawy korzystają ze zwolnienia przedmiotowego od podatku od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1.

Reasumując tut. organ wyjaśnia, że w przypadku, gdy świadczona przez podatnika usługa nie jest opodatkowana, lecz korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, nie jest istotnym niespełnienie przez podatnika warunków, o których mowa w art. 15 ust. 3 w. cyt. ustawy jak i przekroczenie limitu obrotu uzyskanego w poprzednim roku podatkowym, gdyż z tytułu wykonywania wyłącznie ww. czynności korzysta on z ustawowego zwolnienia od podatku.

Niniejsza informacja o zakresie stosowania przepisów dotyczących podatku od towarów i usług została wydana w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę oraz w oparciu o stan prawny obowiązujący w dniu wydania postanowienia.