Wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne pobieranych od płatników podatku dochodowego od osób fizycznych

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 4009 w sprawie wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne pobieranych od płatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo Marszałka Sejmu z dnia 3 sierpnia 2006 r., przy którym przesłano interpelację Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących informacji.

Zasady podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, wysokość składki dla osób podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz zasady jej opłacania reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135).

Zgodnie z art. 87 ustawy płatnik jest zobowiązany do potrącenia składki na ubezpieczenie zdrowotne i przekazania jej na zasadach, w trybie oraz w terminie przewidzianym w przedmiotowej ustawie. W przypadku rent i emerytur płatnikiem jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Na podstawie art. 87 ust. 4 ustawy, składki na ubezpieczenie zdrowotne, są opłacane i ewidencjonowane w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wyjątkiem od zasady opłacania składek w ZUS i KRUS jest jedynie sytuacja unormowana w art. 84 ust. 2 ustawy, który przewiduje, że w przypadku, gdy wypłata przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne jest dokonywana przez komornika, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca ubezpieczony bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez właściwy oddział wojewódzki Funduszu.

Wysokość ww. składki określa art. 79 ustawy, który stanowi, że składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki, z zastrzeżeniem odrębnego sposobu obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne rolników podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników. Jednocześnie art. 242 ustawy przewiduje stopniowe dochodzenie do poziomu 9% podstawy wymiaru składki, co zostanie osiągnięte w 2007 r. I tak do końca roku 2004 składka wynosiła 8,25% podstawy wymiaru, w roku 2005 wynosiła 8,5% podstawy wymiaru, a w roku 2006 wynosi 8,75% podstawy wymiaru. Zgodnie z art. 65 ustawy, ubezpieczenie zdrowotne jest oparte w szczególności na zasadach równego traktowania oraz solidarności społecznej. Oznacza to, że składki wnoszone przez osobę ubezpieczoną, niezależnie od jej stanu zdrowia, służą finansowaniu świadczeń również dla innych ubezpieczonych i niezależnie od wysokości wnoszonej składki każdy ubezpieczony w przypadku choroby ma równe prawo do świadczeń opieki zdrowotnej.

Jednocześnie art. 95 ustawy przewiduje, że składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst. jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) Art. 27b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Z powyższych zapisów wynika, iż składka na ubezpieczenie zdrowotne nie stanowi obciążenia dochodu osoby ubezpieczonej w części podlegającej odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Odnośnie osób prowadzących działalność gospodarczą informuję, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub osoby z nimi współpracujące. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego tych osób, stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach społecznych, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.) lub innych przepisów szczegółowych.

Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w kwartale poprzedzającym wyliczenie wysokości składki. Podkreślenia wymaga fakt, iż osoba prowadząca pozarolnicza działalność gospodarczą jest zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu, a także w sytuacji ponoszenia strat. Ponadto, zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.