WPl/200000/43/385/2014 - Obowiązek ubezpieczeń społecznych a pobieranie zasiłku dla bezrobotnych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poi. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 24 marca 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) sp. z o.o.:

W dniu 10 marca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, ii jest firmą realizującą projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki), w obrębie których organizuje szkolenia i staże zawodowe dla uczestników projektów.

W ramach uczestnictwa w szkoleniu zawodowym, jak i podczas odbywania stażu zawodowego uczestnicy projektów otrzymują stypendia szkoleniowe/stypendia stażowe. Uczestnikami powyższych szkoleń i staży są następujące osoby:

Wśród uczestników projektu są osoby, które pobierają także inne świadczenia: tj.: rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę socjalną, rentę rodzinną, zasiłek pielęgnacyjny, emeryturę, zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek stały finansowany ze środków MOPS. Uczestnicy projektu zgłaszają się dobrowolnie i indywidualnie do uczestnictwa w szkoleniu zawodowym, jak i do odbycia stażu zawodowego. Nie są na nie kierowani przez żadne instytucje, ponieważ rekrutacja prowadzona jest poprzez własne działania spółki.

W związku z powyższym przedsiębiorca zwrócił się z prośbą o interpretację, czy wyżej opisane osoby, którym wypłacane są stypendia z tytułu uczestnictwa w szkoleniu lub stażu zawodowym, jednocześnie pobierające rentę z tytułu niezdolności do pracy lub rentę socjalną lub rentę rodzinną lub zasiłek pielęgnacyjny lub emeryturę lub zasiłek dla bezrobotnych lub zasiłek stały finansowany ze środków MOPS podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, i jeżeli tak to jakim.

Wnioskodawca zaprezentował własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu i rentowemu), jeżeli nic mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych (art. 9 ust. 6a). W myśl art. 12 ust. 1 osoby te podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu.

Jednocześnie zdaniem wnioskodawcy, art. 6 przedmiotowej ustawy wymienia tylko zasiłek dla bezrobotnych jako podstawę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Pozostałe świadczenia, jak renta z tytułu niezdolności do pracy, renta socjalna, renta rodzinna, zasiłek pielęgnacyjny, emerytura, zasiłek stały finansowany ze środków MOPS, nie zostały wymienione w katalogu art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedsiębiorca analizując art. 9 ust. 5 ustawy, wnioskuje, że jeśli osoby posiadają prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Zdaniem wnioskodawcy, również osoby otrzymujące emeryturę i rentę z tytułu niezdolności do pracy i jednocześnie otrzymujące stypendium nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu tego stypendium.

Podsumowując wnioskodawca uważa, że osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu), tylko wtedy, jeżeli nic mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych tj. zasiłek dla bezrobotnych, emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy. A zatem osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe i jednocześnie pobierające rentę socjalną lub rentę rodzinną lub zasiłek pielęgnacyjny lub zasiłek stały finansowany ze środków MOPS podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu) z tytułu tego stypendium.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej sianowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 9a, powołanej ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych (osoby pobierające stypendium). Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zatem osoby pobierające stypendium podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu

Stosownie do art. 16 ust. 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu i przygotowania zawodowego, kierowanych przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy, finansują w całości z własnych środków podmioty kierujące. W świetle art. 4 pkt 2 lit. a) ustawy, przez inne niż powiatowe urzędy pracy podmioty kierujące - w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego - należy rozumieć m in. instytucje szkoleniowe, korzystające z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. Nr 116, poz. 1206) albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 i Nr 157, poz. 1241).

Zgodnie art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych (osoby pobierające stypendium), podlegają ubezpieczeniom społecznym, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

W sytuacji więc, gdy osoba skierowana przez instytucję inna niż powiatowy urząd pracy do odbycia szkolenia zawodowego bądź stażu zawodowego otrzymuje z tego tytułu stypendium to podlega ona z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu przy założeniu, iż nie posiada innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych określonego w art. 6 ustawy.

W odniesieniu do osób mających ustalone prawo do renty lub emerytury zastosowanie będzie miał art. 9 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym osoby o których mowa w art. 6. niewymienione w ust. 4 i 4c mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym. W świetle tego przepisu, osoby pobierające stypendium i jednocześnie mające ustalone prawo do renty lub emerytury, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Pod pojęciem renta należy rozumieć świadczenia pieniężne z systemu ubezpieczenia społecznego bądź zaopatrzenia emerytalnego, a więc renta z tytułu niezdolności do pracy i renta rodzinna. W sytuacji ustalenia prawa do renty socjalnej ww. przepis nie będzie miał zastosowania z uwagi na fakt, iż renta socjalna przyznawana jest spoza systemu powszechnego na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 982 t.j).

Powyższe oznacza, iż osoby pobierające stypendia i jednocześnie mające ustalone prawo do emerytury, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stypendium, natomiast w stosunku do osób mających ustalone prawo do renty socjalnej powstanie obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu stypendium.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż ustalone prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej, czy renty socjalnej nie jest tytułem rodzącym obowiązek ubezpieczeń społecznych wymienionym w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Odnosząc się do stanu faktycznego zaprezentowanego przez wnioskodawcę dotyczącego sytuacji, kiedy osoba pobiera stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które została skierowana przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące i jednocześnie osoba taka pobiera zasiłek dla bezrobotnych. Zakład wskazuje, iż art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jako tytuł do ubezpieczeń emerytalno-rentowych wskazuje m.in. osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych. W opisanej sytuacji zastosowanie będzie miał także cytowany powyżej przepis art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zatem w stosunku do osób, które zachowają prawo do zasiłku dla bezrobotnych, w okresie skierowania na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe przez, inne niż powiatowy urząd pracy podmiot kierujący, obowiązek ubezpieczeń społecznych istnieje jedynie z tytułu pobierania zasiłku. Wówczas osoby takie nie będą podlegały ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania stypendium.

W stosunku do osób, które pobierają stypendium i jednocześnie pobierają świadczenie pielęgnacyjne, również będzie miał zastosowanie art. 9 ust. 6a, bowiem w świetle art. 6 ust. 2b wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu na podstawie ustawy lub na podstawie odrębnych przepisów. W omawianym przypadku inny tytuł stanowić będzie pobieranie stypendium. W konsekwencji osoba pobierająca stypendium i jednocześnie pobierająca świadczenie pielęgnacyjne obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega z tytułu pobierania stypendium.

Natomiast w odniesieniu do zasiłku stałego finansowanego ze środków MOPS, Zakład wskazuje, iż taki zasiłek przyznawany jest na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182) i pobieranie zasiłku stałego nic jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, zatem również w tym przypadku osoba pobierająca stypendium obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu tego stypendium.

Mając powyższe na uwadze Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy odnoszące się do zasad ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, uczestników szkolenia, którzy jednocześnie posiadają prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, prawo do emerytury, rentę socjalną, którzy pobierają zasiłek pielęgnacyjny, zasiłek stały finansowany ze środków MOPS oraz zasiłek dla bezrobotnych.

Natomiast w zakresie uczestników szkolenia, którzy jednocześnie posiadają prawo do renty rodzinnej Zakład uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe, ponieważ w takiej sytuacji ww. osoby z tytułu pobierania stypendium podlegają ubezpieczeniom społecznym dobrowolnie.

Uwzględniając powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydano.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nic jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.