WPl/200000/43/1237/2014 - Nieuwzględnienie w podstawi wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłacanych pracownikom świadczeń pieniężnych z tytułu rozwiązania stosunku pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z. dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 24 października 2014 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawi wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłacanych pracownikom świadczeń pieniężnych z tytułu rozwiązania stosunku pracy w postaci odprawy za zwolnienie z przyczyn modo tyczących pracownika i dodatkowej jednorazowej rekompensaty za zwolnienie oraz odmawia wydania decyzji w zakresie korekt dokumentacji rozliczeniowej za lata 2011 -2014.

W dniu 24 października 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika: (...) reprezentowanego przez pełnomocnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony w zakresie formalnym i merytorycznym pismem z dnia 4 listopada 2014 r. (wpływ do Oddziału w dniu 12 listopada 2014 r.).

Wnioskodawca poinformował, ze w ostatnich latach rozwiązywał z pracownikami umowy o pracę na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844).

Tytułem rekompensaty za zwolnienie pracownikom wypłacano: odprawę za zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracownika w wysokości regulowanej przez wskazana wyżej ustawę (np. w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia) oraz dodatkową jednorazową rekompensatę w wysokości np. sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Zdarzało się. Ze sumaryczna kwota odpraw przekraczała 15-krotność minimalnego wynagrodzenia w danym roku.

Następnie Wnioskodawca wskazał, ze zgodnie z art. 8 pkt 4 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wysokość odprawy pieniężnej nic może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Na podstawie lego przepisu i ówczesnych interpretacji ZUS potwierdzonych telefonicznie, w firmie podstawy składek ZUS nie stanowiła odprawa do wysokości 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia w danym roku, a od nadwyżki naliczano składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Wnioskodawca zauważył. iż w ostatnim okresie pojawiły się interpretacje różnych oddziałów ZUS, które mówią, Ze podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy, bez względu na wysokość i ograniczenie do wysokości 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia w danym roku.

W związku z powyższym. Wnioskodawca zwrócił się o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej co do przedstawionych we wniosku świadczeń oraz o wydanie ewentualnej decyzji umożliwiającej dokonanie korekt za okres 2011-2014 zawyżonych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

/daniem Wnioskodawcy, począwszy od stycznia 2011 r. do nadal podstawy wymiaru składek nie powinny stanowić odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy bez względu na ich wysokość.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społeczny cli Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2. art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 październiku 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczeniu emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczeniu społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie, stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników' stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w-szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego. czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia - podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn lezących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu ich wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Z konstrukcji wskazanego przepisu wynika. Ze wyłączeniu z podstawy wymiaru składek podlegają zarówno świadczenia przysługujące na podstawie przepisów prawa pracy tj. Kodeksu Pracy, ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak i inne wypłacone pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy odprawy, odszkodowania, rekompensaty ustalone drogą dobrowolnych porozumień pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi, wynikające z układów zbiorowych pracy a także ustalone na podstawie umowy z konkretnym pracownikiem. Układy zbiorowe pracy, statuty, czy tez regulaminy wynagradzania jak również umowy zawarte z konkretnymi pracownikami, w kwestii wysokości odpraw i odszkodowań mogą przewidywać rozwiązania korzystniejsze niż wynikające z przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Koniecznym warunkiem wyłączenia takiego świadczenia z podstawy wymiaru składek jest bezpośredni związek pomiędzy wypłatą świadczenia, a rozwiązaniem stosunku pracy, natomiast bez znaczenia pozostaje jego wysokość.

Biorąc pod uwagę powyższe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu rekompensaty za rozwiązanie stosunku pracy w postaci odprawy za zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracownika oraz dodatkowej jednorazowej rekompensaty.

Jednocześnie Zakład wskazuje, iż istotą decyzji interpretacyjnych, wydawanych przez organ w trybie zakreślonym treścią art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jest pisemna interpretacja obowiązujących przepisów prawa dotyczących zagadnień zawartych w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji, wydając pisemną interpretację przepisów w powyższym trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, a jedynie dokonuje analizy opisanego przez wnioskodawcę stanu faktycznego i wskazuje czy w świetle obowiązujących przepisów prawa stanowisko wnioskodawcy, w zakresie wskazanym w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy uznać za prawidłowe czy niewłaściwe. W rezultacie, brak jest możliwości wydania przez Zakład decyzji interpretacyjnych dokonujących indywidualnych rozstrzygnięć w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek podlegającej dla poszczególnych pracowników wykazaniu w dokumentach rozliczeniowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład odmówił wydania w powyższym trybie decyzji dotyczącej korekt dokumentacji rozliczeniowej w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za lata 2011 - 2014.

Jednocześnie odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do wystąpienia w przedmiotowej sprawie do właściwej pod względem miejscowym terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z zapylaniem na zasadach ogólnych, regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.).

Decyzja dotyczy stanu taktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy 2 dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. KI ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS. która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, W terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.