WPI/200000/451/907/2013 - Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 г. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 27 czerwca 2013 r. w sprawie nie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nagród rzeczowych przyznawanych pracownikom z tytułu uczestnictwa w Programie (...)

W dniu 27 czerwca 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął kompletny wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W przedstawionym opisie stanu faktycznego Wnioskodawca poinformował, iż w związku z funkcjonującym w jego firmie Programem (...) prosi o interpretację dotycząca nagród zarówno finansowych, jak i rzeczowych, które pracownicy otrzymują uczestnicząc w programie.

Wnioskodawca w ramach charakterystyki przedmiotowego programu informuje, ze program oparty jest na Zakładowej Instrukcji, powszechnie dostępnej - każdy z pracowników ma prawo do zgłaszania pomysłów i sugestii poprawy procesów z dowolnego obszaru. Sugestie zgłaszane są na formularzu, zawierają' informacje o problemie oraz propozycję jego rozwiązania. Wypełniony formularz jest składany przez pracowników do skrzynki pomysłów, która sprawdza Koordynator CIP. Po sprawdzeniu poprawności wypełnienia formularza. Koordynator CIP dokonuje jego rejestracji i wysyła informacje do kierownika działu, którego dotyczy dana sugestia. Decyzję o wdrożeniu pomysłu podejmuje kierownik działu, który również przyznaje określoną ilość punktów pomysłodawcy za pomysł. Przyznane punkty można wymieniać na nagrody zgodnie z załącznikiem do Instrukcji.

Wnioskodawca wskazuje, że raz na kwartał kierownicy działów typują najlepszy pomysł, a następnie komisyjnie wybierane są trzy najlepsze pomysły za które przyznawane są dodatkowe nagrody. Z kolei raz w roku odbywa się losowanie nagrody dodatkowej ze wszystkich zaproponowanych i zaakceptowanych do wdrożenia pomysłów.

Wnioskodawca odnosząc się do regulacji prawnych informuje, że zasady dotyczące projektów racjonalizatorskich i wynalazczości pracowniczej są zawarte w umowach o prace. Jeden z paragrafów umowy mówi o postępowaniu w przypadku wynalazków, wzorów użytkowych, a także pomysłów racjonalizatorskich - w przypadku których postępowanie to określa regulamin racjonalizacji. Projekty te stają się własnością pracodawcy. Ponadto w umowie o pracę zawarty jest paragraf mówiący o tym, że w sprawach nieuregulowanych umową o pracę mają zastosowanie przepisy ustawy prawo własności przemysłowej.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy nagrody rzeczowe uzyskane w programie należy traktować jako nagrody za wynalazczość, a tym samym nie podlegają one oskładkowaniu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 i art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń pieniężnych w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do § 3 pkt. 1) i 2) rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. - powołanego powyżej, wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku: jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy - według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy, jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi zakupione przez pracodawcę - według cen ich zakupu.

Jednocześnie katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 1a powołanego rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią należności obliczane od wielkości efektów uzyskanych przez zastosowanie pracowniczego projektu wynalazczego i za dokumentacje dostarczoną bezumownie przez twórcę projektu, przydatną do stosowania projektu, oraz nagrody za wynalazczość, a także za prace badawcze i wdrożeniowe.

Powołany przepis ma zastosowanie do projektów określonych w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1 117).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 tejże ustawy do projektów wynalazczych zalicza się wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych i projektów racjonalizatorskich.

Ustawa Prawo własności przemysłowej nie zawiera wprost definicji wynalazku. Art. 24 ustawy p.w.p. stwierdza jedynie, że patentów udziela się na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Mając na uwadze powyższe - przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny należy stwierdzić, iż pomysły i sugestie pracowników w zakresie poprawy funkcjonowania procesów z obszaru działania firmy, zgłaszane w ramach funkcjonującego w firmie wnioskodawcy Programu (...) nie są projektami wynalazczymi w rozumieniu ustawy - Prawo własności przemysłowej, a otrzymywane za zgłaszane pomysły i sugestie nagrody rzeczowe nie są świadczeniami pieniężnymi przysługującymi ich twórcom (autorom), o których mowa w tejże ustawie.

W konsekwencji, w ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie nagrody rzeczowe, otrzymywane przez pracowników uczestniczących w Programie (...) zgłaszane pomysły i sugestie mające na celu poprawę funkcjonowania procesów z obszaru działania firmy nie są przychodem wyłączonym z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1a powołanego powyżej rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r.

W związku z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydam.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.