WPI/200000/451/790/2013 - Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. Z 2010 r., Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek przedsiębiorcy (...) złożony w dniu 5 czerwca 2013 r.:

W dniu 5 czerwca 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w sprawie zobowiązania Wnioskodawcy do uiszczania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych za pracowników będących kierowcami autobusów, w sytuacji gdy po roku 1998 praca w takim charakterze nie jest już, traktowana jako praca w szczególnych warunkach i okresy pracy kierowców autobusów po roku 1998 (tekst jedn.: po wejściu w życic ustawy o emeryturach i rentach z FUS) nie uprawniają ich do wcześniejszej emerytury.

Wnioskodawca poinformował, że spółka zatrudnia pracowników wykonujących prace na stanowisku kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15, za których do tej pory opłacała należne składki na Fundusz, Emerytur Pomostowych. Ze względu na sprzeczność przepisów dotyczących obowiązku opłacania składek na ten fundusz z przepisami wprowadzającymi do ustawy o emeryturach i rentach z FUS spółka uznała za zasadne wystąpienie do organu władnego do wydania interpretacji przepisów dotyczących tej kwestii.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 4 ustawy pomostowej "Prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: 1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r. 2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat, 3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lal dla mężczyzn, 4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn, 5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, 6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, 7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy." Z kolei art. 35 ust. 1 ustawy pomostowej stanowi, że "Składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki: 1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; 2) wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3".

Ponadto, jak wynika z Załącznika 2 do ustawy - wykazu prac o szczególnym charakterze - zgodnie z pkt 8. do grupy pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze zalicza się kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym, Podobnie zgodnie z regulacjami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego zalicza się prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów (Dział VIII, pkt 2 - Transport).

W związku z powołanymi powyżej przepisami ustawy, pracodawca zatrudniający pracowników będących kierowcami autobusów o liczbie miejsc powyżej 15 jest obowiązany do opłacania składek w wysokości wskazanej w ustawie pomostowej.

Wnioskodawca zauważył jednakże, iż w myśl art. 184 ust. 1 w związku z, art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS "Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia L948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życic ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy o którym mowa w art. 27. Dlatego leż, na podstawie tego przepisu, zdaniem wnioskodawcy, można dojść do wniosku, iż kierowcy autobusów nie są zaliczeni do grupy pracowników, którzy na podstawie ustawy pomostowej mogą skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury. Wynikać to ma z faktu, iż po roku 1998 (od dnia I stycznia 1999 r. czyli od momentu wejścia w życic ustawy o emeryturach i rentach), wystarczaj arą przesłanką do uzyskania tego uprawnienia nie jest już tylko staż pracy na stanowisku o szczególnym charakterze w wysokości 15 lat, tak jak mogłoby to wynikać z art. 4 ustawy pomostowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, analiza wyżej wymienionych przepisów prowadzi do wniosku, że kierowcy autobusów o jakich mowa w ustawie pomostowej oraz wskazanym rozporządzeniu, nawet po spełnieniu warunków określonych w ustawie pomostowej, nie są uprawnieni do skorzystania z prawa do wcześniejszej emerytury, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie posiadali okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz okresu składkowego i nieskładkowego, o których mowa w przepisach wprowadzających ustawę o emeryturach i rentach z FUS.

Zgodnie z art. 184 ustawy panowie urodzeni po 1948 r. a przed 1969 r. będą mogli skorzystać z wcześniejszej emerytury po ukończeniu 60 lat, o ile do końca 31 grudnia 1998 r. udokumentowali ogółem 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach, nie są członkami OFE, a jeżeli są to złożą wniosek o przekazanie środków z OFE do budżetu państwa oraz rozwiążą stosunek pracy,

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że dokonywanie wpłat na Fundusz Emerytur Pomostowych za pracowników, którzy nie spełniają warunków wymienionych w art. 184 ust. 1 tej ustawy jest bezcelowe i nic znajduje oparcia w obowiązujących przepisach

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej obowiązku opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 z późn. zm.) - składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r. oraz wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3. Stosownie do ustępu 2 lego artykułu, obowiązek opłacania składek na FEP za pracownika, wykonującego prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac. Okres od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze do dnia zaprzestania wykonywania takiej pracy należy rozumieć jako okres od dnia zatrudnienia pracownika na stanowisku pracy, na którym wykonywana jest praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze do dnia ustania zatrudnienia na tym stanowisku pracy.

Płatnik składek jest zobowiązany opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych za wszystkich pracowników spełniających powyższe warunki, w tym także za tych, którzy wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w niepełnym wymiarze czasu pracy, bądź leż ze względu na niespełnienie innych warunków zawartych w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie nabędą w przyszłości prawa do tego świadczenia, również za kierowców autobusów, o ile spełniają oni warunki określone w art. 35 ust. 1 powołanej powyżej ustawy. Z treści wskazanej powyżej ustawy, w tym z odrębnego unormowania w art. 35 ust. 1 wymogów warunkujących powstanie obowiązku odprowadzania składek na FEP. wynika, ze intencją ustawodawcy było uregulowanie obowiązku odprowadzania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych w oderwaniu od kryteriów, które muszą spełnić ubezpieczeni, aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej W konsekwencji, zawarte w przepisie art. 35 ust. 2 wyraźne odesłanie jedynie do przepisów art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy definiującego pojęcie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze jest interpretowane w ten sposób, że w przepisie tym została zawarta autonomiczna definicja pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która swym zasięgiem obejmuje wykonywanie tego rodzaju prac zarówno w pełnym jak i niepełnym wymiarze czasu pracy, jak również w żaden sposób nie odnosi się do przesłanek wynikających z art. 4 tej ustawy.

Podsumowując powyższe, płatnik składek jest zobowiązany opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych za wszystkich pracowników spełniających powyższe warunki. Należy również podkreślić, iż z art. 35 ust. 1 ustawy pomostowej nie wynika, aby obowiązek opłacania przedmiotowej składki dotyczył tylko pracowników, którzy w przyszłości mogą otrzymać tzw. emeryturę pomostową. Przepis ten odnosi się do wszystkich pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, niezależnie od warunków, które muszą spełnić ubezpieczeni, aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych lub prawo do emerytury o której mowa w przepisie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. I 2009 r., Nr 153, poz. 1227).

Jednocześnie należy zaznaczyć, że obowiązek dokonania kwalifikacji pracy danego pracownika jako pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze spoczywa na pracodawcy, gdyż to on - zgodnie z art. 41 ust, 4 wskazanej ustawy zobowiązany jest prowadzić ewidencję pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest obowiązek opłacania składek na FEP- Obowiązek opłacania składek na Fundusz powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez pracownika pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac. Tym samym w przypadku zaklasyfikowania przez płatnika danego pracownika jako pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i uwzględnienia go w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, składka na Fundusz Emerytur Pomostowych powinna być opłacana.

Uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny i obowiązujące przepisy prawne. Zakład Ubezpieczeń. Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 czerwca 2013 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych od wynagrodzeń pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, którzy ze względu na niespełnienie ustawowych przesłanek nic nabędą w przyszłości prawa do emerytury pomostowej lub do emerytury o której mowa w przepisie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (obowiązującym od dnia 01.01.2013 r.) Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznych zasad obliczania składek ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw.

W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nie odnoszącej się do powyżej wskazanego zakresu. Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako państwowa jednostka organizacyjna w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wydaje pisemnych interpretacji przepisów w sprawach z zakresu świadczeń emerytalnych, w tym w sprawach dotyczących uprawnień do skorzystania z prawa do emerytury, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych oraz emerytury, o której mowa w przepisie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nic jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS. która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.