WPI/200000/451/781/2013 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 23 lipca 2012 r. przez przedsiębiorcę (...) - w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym v. tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w dniu 21.06.2013 r. wpłynął kompletny wniosek płatnika o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż (...) jest wspólnikiem spółki cywilnej (...) od dnia 15.05.2011 r. Jednocześnie, od dnia 06.11.2006 r. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w (...). Do dnia 31.10.2011 r. wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, a następnie od 01.11.2011 r. do chwili obecnej w wymiarze 4/5 etatu. Pracodawca, zgodnie z art. 85 § 2 Kodeksu Pracy i § 14 Regulaminu Wynagradzania wypłaca wynagrodzenie z dołu do 10 - tego następnego miesiąca. Za miesiąc grudzień 2011 (...) otrzymała wynagrodzenie w wysokości (...) zł brutto, które zostało wypłacone dnia 3 stycznia 2012 r.

W związku z powyższym pracodawca wykazał je na deklaracji i raporcie RCA za styczeń 2012 r. Wynagrodzenie brutto za styczeń 2012 r. wynosiło (...) zł (w tym: wynagrodzenie zasadnicze (...) zł, premia (...) zł, dodatek za niepłacenie (...) zł) i zostało wypłacone w lutym 2012 r. w grudniu i w styczniu pracownik nie przebywał na zwolnieniu lekarskim ani na urlopie bezpłatnym. Wynagrodzenie minimalne za grudzień 2011 r. wynosiło zł, natomiast od 1 stycznia 2012 r. wzrosło do (...) zł.

Wnioskodawca powziął wątpliwość czy w opisanej sytuacji składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za styczeń 2012 r. były obowiązkowe czy dobrowolne.

Zdaniem wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż wynagrodzenie brutto (...) wynosiło za styczeń 2012 r.,(...) i przekraczało kwotę (...) zł minimalnego wynagrodzenia, zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlegała obowiązkowo w styczniu 2012 r. tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż podstawa jej składek na ubezpieczenia społeczne z etatu przekraczała wynagrodzenie minimalne. Wnioskodawca podnosi, iż mając na uwadze zasadę równego traktowania, wydaje się niemożliwe, aby termin wypłaty miał wpływ na obowiązki osoby prowadzącej działalność gospodarczą w stosunku do ZUS. W opinii wnioskodawcy, osoby z wypłatą w tym samym miesiącu, za który otrzymują wynagrodzenie, byłyby w uprzywilejowanej sytuacji, natomiast pracownicy, którzy mają płacone od 01 do 10 kolejnego miesiąca byliby dyskryminowani tylko ze względu na datę wypłaty obowiązującą u pracodawcy.

W odpowiedzi na wezwanie o uzupełnienie wniosku, pełnomocnik wnioskodawcy pismem z dnia 20 czerwca 2013 r. (wpływ do Oddziału dnia 21,06.2013 r.) podkreślił, iż składki na ubezpieczenia społeczne za miesiąc styczeń 2012 r. były dobrowolne, gdyż wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę za styczeń 2012 r. wynosiło (...) zł i przekraczało wynagrodzenie minimalne obowiązujące w 2012 r. Niniejsze wynagrodzenie zostało wypłacone w lutym, a co za tym idzie składki od niego zostały wykazane w lutym 2012 r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2013 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Powołany przepis zalicza do ubezpieczonych pracowników oraz osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

W myśl art. 9 ust. 1 i 1a wyżej powołanej ustawy osoby będące pracownikami spełniającymi jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów (inny niż umowa o pracę), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym także z innych tytułów. W przypadku osiągania z umowy o pracę wynagrodzenia w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę, istnieje możliwość objęcia dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej, umowa o pracę stanowi obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych. Natomiast, dla pracownika równocześnie prowadzącego pozarolniczą działalność, powstanie tytułu do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym uzależnione jest od wysokości wynagrodzenia za pracę.

Podkreślić należy, że w przypadku, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy o pracę jest równa lub wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność powstaje obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotnej, zgodnie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) - gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku jest to: umowa o pracę i prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Zatem, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, której przepisy prawa pracy gwarantują co najmniej minimalne wynagrodzenie łub zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy, która ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie równej lub wyższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia - tak długo, jak trwa stosunek pracy, prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej jest tytułem do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

W świetle powyższego, dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, gdzie podstawa wymiaru składek z umowy o pracę nie jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę w przeliczeniu na okres miesiąca, dodatkowe (poza pracownicze) tytuły do ubezpieczeń mają charakter dobrowolny.

Jednakże, przeliczeniu nie podlega podstawa wymiaru składek, jeżeli umowa o pracę wykonywana jest w niepełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem ustalonym w wysokości niższej od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Uwzględniając powyższe, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, która ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia, w sytuacji gdy równocześnie posiada inne tytuły do ubezpieczeń, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, także z tych tytułów.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że w miesiącu styczniu 2012 r. podstawa wymiaru składek wnioskodawcy z tytułu umowy o pracę była niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, zatem zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, powstał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności. Natomiast, w miesiącu lutym 2012 r. z uwagi na ustaloną podstawę wymiaru składek z tytułu umowy o pracę w kwocie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą zaistniał obowiązek wyłącznie dobrowolnego opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W konsekwencji, Oddział uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.