WPI/200000/451/452/2011 - Traktowanie żony jako zleceniobiorcy, z którą przedsiębiorca zawarł umowę zlecenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 11 lipca 2011 r. w sprawie traktowania żony jako zleceniobiorcy, z którą przedsiębiorca zawarł umowę zlecenia - w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 11 lipca 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż firma prowadzi działalność gospodarczą polegającą na usługowym prowadzeniu ksiąg. Właściciel firmy nie posiada stosownego do takiej działalności zezwolenia Ministerstwa Finansów. Wymagany certyfikat posiada żona właściciela. Właściciel firmy zatrudnia żonę na podstawie umowy zlecenia, spełniając wymogi art. 76a ust. 3 ustawy o rachunkowości. Praca żony ma charakter kontrolny i polega jedynie na nadzorowaniu i kontrolowaniu prowadzonych ksiąg pod względem formalnym, merytorycznym i podatkowym. Żona pozostaje z mężem we wspólnym gospodarstwie domowym, a ww. umowa zlecenia jest jej jedynym tytułem do ubezpieczeń społecznych. Rodzaj wykonywanej przez żonę wnioskodawcy pracy uprawnia do zawarcia umowy cywilnoprawnej, gdyż praca nie jest wykonywana pod kierownictwem zleceniodawcy, ani w miejscu i czasie przez niego wskazanym.

W przedstawionym stanie faktycznym przedsiębiorca powziął wątpliwość czy żona wnioskodawcy zatrudniona na podstawie umowy zlecenia może być traktowana do ubezpieczeń jak zleceniobiorca i z tego tytułu winne być opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.

Zdaniem wnioskodawcy, żona zatrudniona w firmie męża na podstawie umowy zlecenia nie będzie traktowana do ubezpieczeń jak osoba współpracująca lecz jak zleceniobiorca, w konsekwencji czego z tytułu umowy zlecenia winny być opłacane obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Wnioskodawca powołuje się na art. 8 ust. 1, 2 i 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy z zastrzeżeniem, że jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych traktowany jest jak osoba współpracująca. Wnioskodawca stwierdza, że powyższego zapisu nie stosuje się w przypadku innych umów cywilnoprawnych, co należy rozumieć, iż w przypadku zawarcia umowy zlecenia z żoną powstaje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne nie jak za osobę współpracującą, ale jak za zleceniobiorcę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 powołanej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Natomiast stosownie do ust. 11 powyższego artykułu, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Zatem w przypadku zawarcia przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą umowy zlecenia z osobami, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy, powstanie wobec nich obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia. Brak jest bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, w odniesieniu do zleceniobiorców, przepisu analogicznego do tego, jaki zawarty jest w art. 8 ust. 2 ustawy w odniesieniu do pracowników, a wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Natomiast w przypadku zawarcia następnie z tymi osobami umów o pracę zostaną one objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, pod warunkiem pozostawania nadal przez te osoby we wspólnym gospodarstwie domowym.

W konsekwencji powyższego. Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe, z uwagi na fakt, iż w stosunku do żony, z którą wnioskodawca zawarł umowę zlecenia, powstanie obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu świadczenia usług na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.