WPI/200000/451/1762/2013 - Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie odnosząc się do treści wniosku złożonego w dniu 24 grudnia 2013 r., przez przedsiębiorcę: (...)

W dniu 24 grudnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, że aktualnie działalność Spółki koncentruje się wokół pięciu aktywności, w których skład wchodzą;

- (...) produkcja w fabryce w (...) sprzedaż krajowa oraz eksport produktów marki (...) wraz z produkcją (...)

- (...) produkcja w fabryce i kopalni w (...) oraz sprzedaż krajowa i zagraniczna produktów (...)

- (...) zakłady produkcyjne w (...) oraz zakład produkcyjny w (...) zakład produkcyjny oraz sprzedaż wszystkich tych produktów (...),

- (...) zakład produkcyjny w (...) oraz sprzedaż produktów (...) w Polsce,

- sprzedaż produktów (...) na terenie Polski,

- oraz Centrum Wsparcia Biznesu (dalej: CWB) obejmujące działy; (...)

Spółka zatrudnia obecnie więcej niż 9 pracowników i opłaca w imieniu swoich pracowników składki na ubezpieczenie wypadkowe w ustalonej wysokości.

Wnioskodawca w przyszłości planuje w ramach swojej struktury dokonać wyodrębnienia oddziałów, które, w szczególności, staną się pracodawcami wobec przejętych od Spółki pracowników (dalej: Oddziały). Zmiany organizacyjne oparte będą m.in. na koncepcji funkcjonalnej i na geograficznym położeniu Oddziałów. Wśród podmiotów wyodrębnionych ze Spółki znajdą się: Wnioskodawca (spółka jako pracodawca), (...) Oddział (...) Oddział (...) i (...) Oddział (...)

Reorganizacja opiera się na wyodrębnieniu Oddziałów jako oddzielnych pracodawców. Tak powstałe Oddziały nic będą jednostkami samobilansującymi się, gdyż przewidziany transfer to pracownicy z osobnymi kontami płacowymi i ZFŚS na każdą jednostkę. Wyodrębnieni pracownicy przejdą ze Spółki do poszczególnych Oddziałów zgodnie z art. 23¹ Kodeksu pracy. W konsekwencji powyższego, w stosunku do ww. pracowników Oddziały Spółki staną się nie tylko pracodawcami, ale i płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Każdy z Oddziałów będzie zatrudniał więcej niż 9 pracowników, jak również liczba pracowników Spółki po zmianach będzie wyższa niż 9.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem w następujących kwestiach:

W opinii Wnioskodawcy, w zakresie zapytania przedstawionego w punkcie 1 - po wyodrębnieniu ze Spółki poszczególnych Oddziałów, Spółce przysługiwało będzie prawo do stosowania dotychczas ustalonej stawki składki na ubezpieczenie wypadkowe. Spółka będzie prowadziła ten sam rodzaj działalności i tym samym będzie opłacała składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości uprzednio przez nią stosowanej.

Natomiast w zakresie wskazanym w pkt 2 Wnioskodawca uważa, ze poszczególne Oddziały, wstępują we wszystkie prawa i obowiązki poprzedniego płatnika, powinny ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości uprzednio stosowanej przez Spółkę. Wyodrębnione Oddziały powinny opłacać składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości uprzednio stosowanej przez poprzedniego płatnika, z którego zostały wyodrębnione, ze względu na fakt, iż dotychczasowa działalność Spółki znajdzie pokrycie w zakresie działalności nowopowstałych Oddziałów.

Wnioskodawca przedstawił następujące uzasadnienie powyższego stanowiska:

Na wstępie Spółka zauważyła, iż jak stanowi art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn, zm. - dalej "ustawa wypadkowa), stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek z zastrzeżeniem art. 33. Przy czym, jak stanowi ust. 4 ww. artykułu - jeżeli płatnik składek zgłaszany jest w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca następnego roku, liczbę ubezpieczonych, o których mowa w ust. 3, ustala się w oparciu o liczbę ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego płatnik składek został zgłoszony w Zakładzie.

Artykuł 33 ust. 1 ustawy wypadkowej stanowi z kolei, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, któremu Zakład nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6, przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której należy.

Kwestię wskaźnika korygującego reguluje natomiast art. 31 ust. 2, 3, 5, 6 i 7 ustawy wypadkowej, stanowiąc, iż wskaźnik korygujący ustala się na rok składkowy w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla płatnika składek. Kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości: 1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem; 2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich; 3) zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się na podstawie danych, o których mowa w ust. 3, przekazanych przez płatnika składek za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe. Dane, o których mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w informacji zawierającej w szczególności: 1) dane identyfikacyjne płatnika składek określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych; 2) rodzaj działalność według PKD; 3) liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego; 4) adres płatnika składek. Informację określoną w ust. 6 przekazuje płatnik składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, zgłoszony w Zakładzie nieprzerwanie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzień w styczniu danego roku.

Z powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w sposób jednoznaczny wynika, iż stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe płatników zatrudniających powyżej 9 ubezpieczonych, co do zasady, ustala się na rok składkowy w zależności od dwóch podstawowych parametrów:

- rodzaju działalności według PKD na dzień 31 grudnia poprzedniego roku i przepisanej temu rodzajowi działalność bazowej stopie procentowej składki,

- wartości wskaźnika korygującego, o którym mowa w § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 878).

Zgodnie z przepisem art. 2 ustawy wypadkowej, przez "rodzaj działalności według PKD" rozumie się rodzaj przeważającej działalności według PKD zakodowanej w rejestrze REGON. Natomiast wartość wskaźnika korygującego ustala się w zależności od kategorii ryzyka ustalonego dla danej grupy działalności. Wskaźnik ten uwzględnia także dane dotyczące wypadkowości, istnienia chorób zawodowych i liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia, przekazywane przez płatnika za każdy rok kalendarzowy na formularzach ZUS IWA.

Zważywszy na wyżej wymienione przepisy ustawy wypadkowej, określające podstawowe zasady ustalania stawki składki na ubezpieczenie wypadkowe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że składka na ubezpieczenie wypadkowe pracowników Spółki po zmianach organizacyjnych powinna pozostać niezmieniona wobec stanu sprzed tych zmian. Wynika to z faktu, iż dokonane wydzielenie Oddziałów nie będzie związane ze zmianą rodzaju działalności Spółki. Wobec tego, ponieważ główny rodzaj działalności Spółki nie ulegnie zmianie, jak również me zajdą przesłanki wykluczające zastosowanie innych zasad ustalania składki na ubezpieczenie wypadkowe (w szczególności, liczba pracowników Spółki nie zostanie zredukowana do mniej niż 10 osób), składka na ubezpieczenie wypadkowe powinna być w dalszym ciągu ustalana w oparciu o te same wartości parametrów tj. rodzaj działalności i wartość wskaźnika korygującego, a w konsekwencji powinna to być ta sama wartość składki, która obowiązywała przed zmianami.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie zauważyć, że wskazanych powyżej przepisów ustawy wypadkowej i rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy nie można interpretować w oderwaniu od całokształtu polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Aktem normatywnym, będącym punkiem wyjścia dla analizy zasad działania tego systemu, jako spójnej całości jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Jak bowiem podnosi się w doktrynie: "ustawa (...) o systemie ubezpieczeń społecznych (...) wprowadziła, a raczej powróciła do istniejącego przed wojną podziału ubezpieczeń społecznych na 4 rodzaje, z których każdy jest finansowany odrębną składką, tj. na: 1) ubezpieczenie emerytalne, 2) ubezpieczenie rentowe, 3) ubezpieczenie chorobowe (ubezpieczenie na wypadek choroby i macierzyństwa), 4) ubezpieczenie wypadkowe (ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych). Ustawa jest w pewnym sensie ustawą - matką regulującą zasady działania wszystkich tych czterech rodzajów ubezpieczeń, a w szczególności: 1) zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, 2) zasady ustalania składek a ubezpieczenia oraz ich opłacania, 3) zasady egzekucji zaległych składek, 4) zasady zgłaszania do ubezpieczenia i prowadzenia kont indywidualnych. 5) zarządzanie i nadzór nad ubezpieczeniami społecznymi, 6) tryb wydawania decyzji w sprawach ubezpieczenia i składek., 7) obowiązki ubezpieczonych i płatników składek." (Prof. dr hab. Inetta Jędrasik - Jankowska, Prawo socjalne, Warszawa 2004, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).

Z powyższego w sposób jednoznaczny wynika, iż przepisy ustawy o ZUS stanowią regulację nadrzędną względem pozostałych ustaw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Co za tym idzie, punktem wyjścia dla analizy przepisów innych ustaw z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych powinna być zawsze ustawa o ZUS.

W szczególność w przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawca zwraca uwagę na brzmienie przepisu art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w myśl którego "do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: (...) art. 93, art. 93a-93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1, art. 98 § 1 i 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1 i 2 (...) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.)", tj. przepisy regulujące prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconych.

Zgodnie z przepisem art. 93c Ordynacji podatkowej "osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku" oraz "przepis (powyższy) stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa".

Wnioskodawca wskazuje dalej, iż najogólniej mówiąc, następstwo prawne polega na przejściu z jednego lub kilku podmiotów na drugi określonych praw i obowiązków. W przypadku prawa ubezpieczeń społecznych (tak jak w przypadku prawa podatkowego, da którego przepisów odsyła ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych) manty do czynienia z tzw. pochodnym nabyciem praw, kiedy to następca prawny nabywa prawa i obowiązki przysługujące jego poprzednikowi prawnemu. Jest to nabycie translatywne, jako, że dotyczy praw uprzednio już istniejących. Na uwagę zasługuje także fakt, ze w prawie ubezpieczeń społecznych ma miejsce następstwo prawne pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), kiedy to mocą jednego zdarzenia prawnego dochodzi do nabycia całości łub części majątku, a nabywca wchodzi zarówno w prawa jak i obowiązki swojego poprzednika Lub poprzedników prawnych.

Wnioskodawca podkreśla, że wskazany powyżej przepis art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi o odpowiednim stosowaniu przepisów Ordynacji podatkowej. Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie stanowiskiem, przez pojęcie "odpowiedniego stosowania" rozumieć należy przeniesienie określonych rozwiązań prawnych, zawartych w jednej ustawie na grunt innej regulacji ustawowej przy jednoczesnym respektowaniu postanowień tego ostatniego aktu normatywnego. Tak wskazał m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30 czerwca 2008 r., (sygn. III SA/Wa 615/2008), który podkreślił, iż "nie do zaakceptowania byłaby sytuacja, w której odpowiednio stosowany przepis wypaczałby sens i cel regulacji o znaczeniu zasadniczym podstawowym".

Oznacza to, ze przepis art. 93c Ordynacji podatkowej powinien być stosowany z uwzględnieniem specyfiki przepisów prawa ubezpieczeń społecznych. Owa specyfika może objawiać się np. tym, że płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe może być pracodawca, a więc również jednostka organizacyjna, która nic musi posiadać podmiotowości prawnej. W konsekwencji, na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych oddział spółki kapitałowej, będący pracodawcą i płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne może być podmiotem sukcesji uniwersalnej w zakresie ogółu praw i obowiązków z tytułu ubezpieczeń społecznych, których podmiotem jako płatnik była spółka.

Mając na uwadze powyższe, przenosząc na grunt prawa ubezpieczeń społecznych treść przepisu art. 93c Ordynacji podatkowej, zdaniem Wnioskodawcy, tę normę prawną należałoby transponować na grunt ubezpieczeń społecznych w następujący sposób: "Płatnicy powstali w wyniku przejęcia lub płatnicy powstali w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej jako płatnika pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku" oraz "przepis (powyższy) stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa". Odmienne zastosowanie wskazanego przepisu Ordynacji podatkowej na gruncie ubezpieczeń społecznych wypaczałoby spójność polskiego systemu tych ubezpieczeń i absolutnie kluczowej dla tego systemu instytucji płatnika, która dzięki swej specyficznej i autonomicznej naturze znajduje byt także w jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które są odrębnymi pracodawcami. Gdyby wskazany przepis art. 93c Ordynacji podatkowej interpretować dosłownie tzn. odnosząc go wyłącznie do płatników będących osobami prawnymi, zamiast stosować go odpowiednio, uwzględniając również jednostki nie posiadające osobowości prawnej, a będące płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne, nie nastąpiłaby sukcesja uniwersalna w systemie ubezpieczeń społecznych, W rezultacie, wyjęte z kontekstu zastosowanie przepisu art. 93c Ordynacji podatkowej nie pozwalałoby na właściwe przeprowadzenie sukcesji w sytuacji, w której płatnik - oddział staje się sukcesorem płatnika - spółki.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji wyodrębnienia się płatników z jednego dotychczasowego płatnika, a więc również w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku, mamy do czynienia z sukcesja uniwersalną polegającą na przejęciu przez wyodrębnionych płatników wszelkich praw i obowiązków przysługujących płatnikowi, z którego zostali wyodrębnieni.

Wnioskodawca wskazuje również, że przedmiotem sukcesji uniwersalnej w przypadku płatnika składek są nie tylko prawa, ale również obowiązki. Przykładem obowiązku będącego przedmiotem sukcesji według wskazanych powyżej zasad jest chociażby wymóg zachowania właściwych procedur dotyczących obowiązkowych okresów przechowywania dokumentacji w zakresie wysokości podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Analogicznie, w opinii Wnioskodawcy, sukcesja wynikająca z przepisów Ordynacji podatkowej obejmuje swym zakresem także ulgi, w tym w szczególności prawo do ulgi w wysokości opłacanych składek na ubezpieczenie wypadkowe wynikające z niskiej wartości wskaźnika korygującego w Spółce. Takie stanowisko zaprezentował m.in. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 6 października 2009 r. (sygn. III AUa 767/2009). W uzasadnieniu sąd stwierdził, że sukcesja generalna obejmuje swym zakresem także prawo do ulgi w wysokości opłacanych składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Podobne stanowisko zajął także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 marca 2009 r. (sygn. II UK 292/2008), w sprawie przejęcia spółki kapitałowej przez inną spółkę kapitałową. W uzasadnieniu wyroku sąd stwierdził m.in iż "zasada sukcesji obejmuje także zobowiązania publiczno - prawne (...), a w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stosuje się do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, (...) Połączenie więc spółek handlowych poprzez przejęcie spółki zobowiązanej do opłacania składki w innej wysokości niż spółka przejmująca spowodowało dla nowego podmiotu jako płatnika składek możliwość wyliczenia składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości ustalonej dla spółki przejmowanej. Jeżeli wysokość składki jest niższa od należnej od spółki przejmującej, to powstaje niesprzeczna z zasadami współżycia społecznego i przewidziana przez prawo korzyść wynikająca z połączenia spółek."

Wnioskodawca zwraca również uwagę na stanowisko Sadu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. (sygn. I UK 358/11), w którym Sąd Najwyższy uznał prawo do sukcesji w zakresie składki na ubezpieczenie wypadkowe w sytuacji, gdy sukcesja dotyczyła działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, przejętej w drodze spadku przez małżonka osoby zmarłej, a zatem formalne przejęcie wymagało ponownego zarejestrowania działalności przez nowego przedsiębiorcę. W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji Spółki ciągłość działalności jest zachowana w znacznie bardziej wyraźnym stopniu niż w sytuacji, której dotyczył przywołany wyrok, co tym bardziej uprawnia płatnika do stosowania poprzednio ustalonej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wskutek odpowiedniego zastosowania przepisu art. 93c Ordynacji podatkowej, co nakazuje przepis art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Oddziały, jako płatnicy, przejmą wszelkie prawa i obowiązki płatnika - poprzednika przewidziane w systemie ubezpieczeń społecznych, w szczególności uprawnienia wynikające z niższej stawki wskaźnika korygującego w ubezpieczeniu wypadkowym albo obowiązek wynikający z wyższej stawki tego wskaźnika.

Wnioskodawca wskazuje, iż przyjęcie odmiennego stanowiska rażąco godziłoby w zasadę praworządności i sprawiedliwości społecznej. Oto bowiem wieloletnie świadome działania płatnika - poprzednika mające na celu ograniczenie wypadkowości oraz szkodliwości warunków pracy i tym samym wysokości składki wypadkowej zostałyby w jednym momencie zniweczone, podczas gdy ta sama działalność jest prowadzona w sposób ciągły dalej przy użyciu tych samych składników majątku, a nade wszystko z udziałem dokładnie tego samego zespołu pracowników, a jedyne co różni następców - płatników od poprzednika to dane identyfikacyjne. Taka kwalifikacja zrównywałaby sytuację Wnioskodawcy z sytuacją całkiem nowego pracodawcy - zespołu ludzi i składników majątkowych, co do których nie ma absolutnie żadnej historii w zakresie wypadkowości i szkodliwości warunków pracy.

Co więcej, przyjęcie przeciwnego stanowiska mogłoby w skrajnym przypadku umożliwiać unikanie podwyższania stopy procentowej składek u tych płatników, u których występuje szczególnie duża wypadkowość, ilość chorób zawodowych lub ilość narażeń na czynniki szkodliwe. Mianowicie, płatnicy, u których stopa procentowa składki jest wyższa niż składka bazowa, mogliby poprzez przekształcenie lub przejęcie "wyeliminować" wpływ wartości swojego współczynnika korygującego na okres co najmniej 3 lat i przez to osiągnąć znaczne oszczędności w zakresie składki wypadkowej. Skoro bowiem nie powinna mieć miejsca sukcesja stopy procentowej niższej od stopy bazowej, to analogicznie nie powinna mieć też miejsca sukcesja stopy wyższej. Takie podejście ewidentnie zniechęcałoby pracodawców do podejmowania jakichkolwiek działań mających na celu ograniczenie wypadkowości i szkodliwości warunków pracy, skoro należna składka wypadkowa może być w tak prosty sposób zmniejszona. W tym kontekście takie podejście pozostaje sprzeczne z celem ustawy wypadkowej, jakim jest dążenie do ograniczenia wypadkowości i szkodliwości warunków pracy, i jako takie jest niedopuszczalne w kontekście celów i spójności systemu ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym, w sytuacji Wnioskodawcy, do ustalenia wysokości stopy procentowej składki wypadkowej nie miałyby zastosowania wskazane przepisy art. 28 ust. 4 i art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej, które odnoszą się do sytuacji zupełnie nowych płatników, ale jej wysokość ustalona powinna zostać na takim poziomie, na jakim ustalona była w Spółce, której działalność będzie analogiczna jak działalność mających powstać Oddziałów.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe jaką zobowiązany jest stosować płatnik składek ustala się na okres roku składkowego obejmującego okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku. Wysokość tej stopy jest ustalana na zasadach określonych powołaną ustawą dla wszystkich podmiotów posiadających status płatnika składek w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sposób ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe uzależniony jest od liczby ubezpieczonych zgłaszanych przez danego płatnika do ubezpieczenia wypadkowego, jak również od momentu zgłoszenia danego płatnika składek.

Stosownie do art. 28 i art. 29 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON, zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, następuje na podstawie grupy działalności, do której płatnik należy.

Ponadto w myśl art. 28 ust. 2 i art. 33 ust. 1 tejże ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe wyłącznie płatnikom składek zgłaszającym do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy za trzy kolejne, ostatnie łata kalendarzowe mieli obowiązek i przekazali do Zakładu "Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe" - ZUS IWA zgodnie z art. 31 ustawy. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalana przez Zakład obliczana jest jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek i wskaźnika korygującego. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek wskazanego w art. 28 ust. 2, któremu Zakład nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania ww. informacji przez trzy kolejne lata kalendarzowe wynosi tyle, co określona dla grupy działalności, do której należy.

W przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym Spółka zamierza wyodrębnić w swej strukturze na podstawie kryteriów geograficznych i funkcjonalnych poszczególne Oddziały, które przejmą również część pracowników Przedsiębiorcy. Jednocześnie Spółka nadal pozostanie pracodawcą i płatnikiem składek na ubezpieczenia dla więcej niż 10 pracowników. Ponadto rodzaj działalności wykonywany przez Spółkę nie ulegnie zmianie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego dla danego płatnika i nie ulega zmianie w tym okresie. Sam fakt przekazania przez Wnioskodawcę części pracowników na rzecz Oddziałów, a w rezultacie zmniejszenie poziomu zatrudnienia w Spółce nie wpłynie bezpośrednio na wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w danym roku składkowym, może mieć wyłącznie wpływ na wysokość tej stopy procentowej w kolejnych okresach.

W konsekwencji, pomimo wyodrębnienia ze Spółki poszczególnych Oddziałów i zmniejszenia liczby pracowników zgłaszanych przez płatnika do ubezpieczenia wypadkowego, zachowa ona prawo do stosowania składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości ustalonej na zasadach obowiązujących przed dniem podziału.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej Spółkę po wyodrębnieniu poszczególnych Oddziałów.

Ponadto, zgodnie z przedstawionym przez Przedsiębiorcę zdarzeniem przyszłym, nowopowstałe Oddziały Spółki staną się pracodawcami dla przejętych pracowników i jednocześnie samodzielnymi płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne.

Zdaniem Wnioskodawcy, jednym ze skutków wyodrębnienia się ze Spółki Oddziałów jako odrębnych pracodawców i płatników składek, wstępujących we wszystkie prawa i obowiązki Spółki w zakresie dotyczącym przejętych pracowników, będzie uprawnienie do kontynuowania opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości ustalonej dla Wnioskodawcy,

W ocenie Zakładu brak jest podstaw do przyjęcia stanowiska, iż powyższa teza jest prawidłowa.

Należy wskazać, że stosownie do art. 28 i art. 29 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON, zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, następuje na podstawie grupy działalności, do której płatnik należy. W przypadku płatników nowo zgłaszanych w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca roku następnego, przynależność do grupy działalności ustalana jest zgodnie z art. 29 ust. 2 powołanej powyżej ustawy na podstawie rodzaju przeważającej działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik składek jest zgłoszony w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast liczbę ubezpieczonych ustala się w oparciu o stan z miesiąca, w którym płatnik został zgłoszony w Zakładzie.

Powyższe oznacza, że każdy zgłoszony do Zakładu płatnik składek powinien autonomicznie ustalić obowiązującą go wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Należy podkreślić, iż przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie zawierają przepisów szczególnych dopuszczających możliwość sukcesji wysokości stopy procentowej składki pomiędzy płatnikami składek w przypadku wyodrębnienia się nowego płatnika składek z podmiotu istniejącego.

Uwzględniając powyższe brak jest podstaw do przyjęcia, iż fakt, że oddział - nowy płatnik utworzony poprzez wyodrębnienie z majątku podmiotu już istniejącego określonej części aktywów, jak też przejęcie części pracowników zgodnie z art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 z późn. zm.) będzie prowadził działalność w zakresie, który był wcześniej prowadzony przez spółkę, będzie skutkował również przejęciem stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, która obowiązywała poprzedniego płatnika składek.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym następstwo prawne, z którego Wnioskodawca wywodzi prawo Oddziałów do stosowania wysokości Stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalonej uprzednio dla Spółki w istocie nie zachodzi.

Należy wskazać, że w myśl art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazanego przez Wnioskodawcę, do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio art. 93 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Definicje należności z tytułu składek określa jednoznacznie art. 24 ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że należnościami są; składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata. Mówiąc o należnościach ustawodawca odnosi się do określonych świadczeń pieniężnych należnych od płatnika z tytułu pełnienia funkcji płatnika składek za ubezpieczonych, do uzyskania których jest uprawniony Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe, która ma bezpośredni wpływ na wysokość należności z tytułu składek, sama w sobie nie jest należnością z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zatem nie może być postrzegana jako zobowiązanie czy uprawnienie, które przechodziłoby na następcę prawnego. Brak jest zatem podstaw do stosowania definicji rozszerzającej, która obejmowałaby swoim zakresem również wysokość stopy procentowej.

Należy jednocześnie podkreślić, iż obowiązek posługiwania się w danym roku składkowym określoną wysokością stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez danego płatnika składek nie może być postrzegany jako zobowiązanie czy uprawnienie, które przechodziłoby na następcę prawnego, ponieważ obowiązek posługiwania się określoną wysokością stopy procentowej składki, ustaloną na zasadach wskazanych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wynika wprost z przepisów tej ustawy i nie jest to prawo czy uprawnienie przysługujące danemu płatnikowi.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, iż w przypadku wyodrębnienia się ze struktury spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poszczególnych oddziałów, które jako nowi płatnicy przejmą część pracowników i majątku spółki, nie będzie miała miejsca sukcesja stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Każdy nowopowstały płatnik jest zobowiązany do odrębnego ustalenia obowiązującej go stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na zasadach ogólnych.

Ponadto Zakład podkreśla, iż wskazane przez wnioskodawcę orzecznictwo Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych wiąże w jednostkowych sprawach i nie może mieć mocy powszechnie obowiązującej.

Uwzględniając powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej dla wyodrębnionych ze Spółki Oddziałów.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji,

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nic jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.