WPI/200000/451/1726/2013 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. Nr 220, poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 17 grudnia 2013 r. (uzupełnionym pismem dnia 13 stycznia 2014 r.) (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wypłacanej pracownikom rekompensaty z tytułu likwidacji nagrody jubileuszowej.

W dniu 17 grudnia 2013 r., do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nagród jubileuszowych wypłacanych pracownikom. Powyższy wniosek został uzupełniony w zakresie merytorycznym, poprzez doprecyzowanie opisanego w przedmiotowym wniosku zdarzenia przyszłego, pismem złożonym w dniu 15 stycznia 2014 r.

Wnioskodawca przedstawiając stan faktyczny wskazał co następuje.

1. Na podstawie obowiązującego u pracodawcy do dnia 31 grudnia 2013 r. Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, pracownikom co 5 lat przysługują nagrody jubileuszowe. W związku z zawarciem w dniu 28 listopada 2013 r. nowego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, który nie przewiduje przyznania pracownikom świadczenia w postaci nagród jubileuszowych, pracodawca zawarł jednocześnie w dniu 28 listopada 2013 r. z działającymi u pracodawcy organizacjami związkowymi porozumienie regulujące zasady wygaszania programu nagród jubileuszowych. Zgodnie treścią zawartego porozumienia, w okresie przejściowym, tj. od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2017 r., pracodawca będzie wypłacał nagrody jubileuszowe w następujący sposób:

Powyższe oznacza, że zachowana została zasada wynikająca z dotychczasowego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy określająca częstotliwość nabycia prawa do nagrody (co 5 lat). Jednocześnie wskazany w porozumieniu okres przejściowy, w którym będą wypłacane nagrody jubileuszowe dotyczy tylko pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w dniu 31 grudnia 2013 r. Pracownicy zatrudnieni po tej dacie nienabęda prawa do nagrody jubileuszowej wypłacanej w okresie przejściowym. Ponadto zgodnie z treścią zawartego porozumienia pracodawca dokona jednorazowej wypłaty wszystkich nagród jubileuszowych, do których pracownicy byliby uprawnieni w okresie przejściowym w terminie wcześniejszym niż termin nabycia uprawnień przez poszczególnych pracowników do nagrody jubileuszowej, pod warunkiem uzyskania decyzji ZUS dotyczącej braku obowiązku naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w związku z likwidacją programu nagród jubileuszowych oraz wcześniejszą wypłatą tych świadczeń. Wypłata nagród jubileuszowych zostałaby dokonana przez pracodawcę w takim wypadku w terminie 2 miesięcy od dnia uzyskania pozytywnej decyzji ZUS. Powyższe oznaczałoby, że przy niezmienionych zasadach nabywania uprawnień do nagród jubileuszowych, ich wypłata zostałaby dokonana przed upływem 5 lat od ostatniego uzyskania uprawnień do tego świadczenia przez pracowników.

3. Nagroda jubileuszowa przysługująca na podstawie porozumienia z dnia 28 listopada 2013 r. bez względu na termin jej wypłaty stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z póżn. zm.),

4. W związku z powyższym, po stronie pracodawcy pojawiło sic pytanie: Czy w przypadku, kiedy nagroda jubileuszowa przysługująca na podstawie porozumienia z dnia 28 listopada 2013 r. zostanie wypłacona pracownikowi w terminie wcześniejszym niż termin nabycia uprawnień do tego świadczenia przez pracownika, przychód z tytułu wypłaty nagrody jubileuszowej należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika?.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie, w którym wskazuje iż:

1. W myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust.l w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

2. Zgodnie z postanowieniami § 2 ust. l rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody uzyskane tytułem nagrody jubileuszowej, jeżeli według zasad określających warunki ich przyznania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.

W ocenie pracodawcy przepis ten znajduje zastosowanie również w sytuacji, gdy pracodawca likwidując w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy instytucję nagród jubileuszowych, przewiduje możliwość wypłaty tych świadczeń modyfikując wyłącznie ich wysokość w odrębnym porozumieniu zawartym z działającymi u pracodawcy organizacjami związkowymi. W przedmiotowym stanie faktycznym, nie zostały zmienione zasady określone w obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy na jakich przysługują pracownikom nagrody jubileuszowe. Zgodnie z zawartym porozumieniem nagrody jubileuszowe będą przysługiwały w okresie przejściowym pracownikom, którzy nabędą do nich uprawnienia w latach 2014-2017 zgodnie z postanowieniami obowiązującego do dnia 31 grudnia 2013 r. Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. Aktualna pozostaje dotychczasowa zasada, zgodnie z którą będą one przysługiwały co 5 lat. W związku z powyższym, fakt, że zasady na jakich będą wypłacane nagrody jubileuszowe, do których pracownicy nabędą uprawnienie w okresach przejściowych zostały uregulowane w odrębnym porozumieniu pomiędzy pracodawcą, a działającymi u pracodawcy organizacjami związkowymi nie powoduje powstanie obowiązku uwzględnienia tych świadczeń w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. Tym samym wypłacone w okresie przejściowym zgodnie z treścią porozumienia z dnia 28 listopada 2013 r. nagrody jubileuszowe nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników.

3. Jednocześnie, wypłacenie pracownikowi nagrody jubileuszowej w terminie wcześniejszym niż termin nabycia przez pracowników uprawnień do tej nagrody pozostaje bez wpływu na zwolnienie z obowiązku uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przychodu z tytułu nagrody jubileuszowej, W opinii pracodawcy, decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia nagród jubileuszowych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych regulacji obowiązujących pracodawcy. W takiej sytuacji bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt terminu wypłacenia nagród jubileuszowych pracownikom. Wypłata tych świadczeń może nastąpić w okresie krótszym niż 5 lat od uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej.

Wnioskodawca wskazuje, że z tego względu również w sytuacji uzyskania decyzji ZUS potwierdzającej prawidłowość stanowiska pracodawcy w zakresie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nagród jubileuszowych wypłacanych na podstawie porozumienia z dnia 28 listopada 2013 r. wszystkie kwoty nagrody jubileuszowej, do której pracownicy uzyskaliby uprawnienia w okresie przejściowym, zostaną wypłacone jednorazowo w terminie 2 miesięcy od dnia uzyskania pozytywnej decyzji ZUS, również nie będą one stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca pismem złożonym w dniu 15 stycznia 2014 r. uzupełnił wniosek z dnia 12 grudnia 2013 r. i wskazał, iż jednorazowe wypłaty wszystkich nagród jubileuszowych, do których pracownicy byliby uprawnieni w okresie przejściowym w terminie wcześniejszym niż termin nabycia uprawnień poszczególnych pracowników do nagrody jubileuszowej będą stanowiły rekompensatę w związku z likwidacją programu nagród jubileuszowych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek,

W myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nic zalicza się przychodów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 powyższego rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.

Należy zauważyć, że nagrody jubileuszowe nie są świadczeniami obligatoryjnymi uregulowanymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, a w konsekwencji zasady ich przyznawania oraz wypłacania wynikają z obowiązującego u Przedsiębiorcy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.

Jednocześnie Oddział podkreśla, iż zwolnienia z podstawy wymiaru składek zawarte we wskazanym powyżej rozporządzeniu mają charakter przywileju i powinny być interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

Z wniosku Przedsiębiorcy wynika, iż zgodnie z obowiązującymi postanowieniami Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r.- pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługują nagrody jubileuszowe wypłacane nie częściej niż co 5 lat. W związku z zawarciem w dniu 28 listopada 2013 r. nowego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy i uchyleniem regulacji w zakresie postanowień dotyczących przyznawania pracownikom nagród jubileuszowych. Pracodawca w tym samym dniu zawarł jednocześnie z działającymi u Pracodawcy organizacjami związkowymi porozumienie regulujące zasady wygaszania programu nagród jubileuszowych. Zgodnie z treścią zawartego porozumienia, w okresie przejściowym, tj. od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2017 r. Pracodawca będzie wypłacał pracownikom nagrody jubileuszowe z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych w określonej w porozumieniu wysokości zdeterminowanej dalą - rokiem w którym pracownicy nabędą uprawnienia do nagrody, stosownie do dotychczas obowiązujących zasad wynikających z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. Jednocześnie w zawartym w dniu 28 listopada 2013 r. porozumienia Pracodawca w związku z likwidacją programu nagród jubileuszowych przewiduje możliwość ich wypłaty jednorazowo.

W świetle powyższego, mając na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2013 r. (uzupełnionym pismem z dnia 13 stycznia 2014 r.) oraz obowiązujące przepisy prawa należy uznać, że wypłaty rekompensujące pracownikom (niezależnie od nazwy świadczenia tj. zarówno rekompensaty, odszkodowania, jak i nagrody jubileuszowe) - likwidację nagród jubileuszowych, które nastąpiły w związku ze zmianą układu zbiorowego pracy likwidującego nagrody jubileuszowe przysługujące dotychczas (tekst jedn.: do czasu likwidacji) nie częściej niż co 5 lat, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.