WPI/200000/451/1676/2013 - Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy (...) wyrażone we wniosku z dnia 28 listopada 2013 r. w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za pracowników wnioskodawcy, którzy mają zawarte umowy cywilnoprawne ze spółką B, a pracę w ramach tych umów świadczą na rzecz innej niż wnioskodawca i zleceniodawca spółki.

W dniu 5 grudnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca zwrócił się o udzielenie odpowiedzi na pytanie czy w razie wykonywania pracy przez pracowników Wnioskodawcy, na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych ze spółką B, ale na rzecz spółki A, na rzecz której usługi świadczy również Wnioskodawca, to Wnioskodawca jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe swoich pracowników również z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych ze spółką B, to jest, czy w sytuacji takiej znajduje zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy?

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał co następuje.

Spółka A nie zatrudnia pracowników, zaś usługi dla niej wykonują: pracownicy spółki Wnioskodawcy i zleceniobiorcy spółki B. Spółka A ma szeroki zakres działalności, jednak główna działalność to, zgodnie z (...)

Wnioskodawca jest spółką zatrudniającą pracowników na podstawie umów o pracę i świadczą szeroki zakres usług, jednak główna działalność to, zgodnie z (...).

W ramach wykonywania obowiązków pracowniczych, pracownicy Wnioskodawcy wykonują następujące czynności: doręczanie przesyłek, uzyskiwanie potwierdzenia odbioru przesyłki poleconej oraz przekazów, awizacja przesyłki - wystawianie druków awizo, obsługa Punktu Obsługi Klienta - pozostawienie przesyłek awizowanych, odbiór przesyłek nadanych, odbiór przesyłek przeterminowanych, rozliczenie się z przesyłek niedoręczonych, pracowanie i doręczenie LW, zwrot urządzenia GPS, zlokalizowanie numeru budynku, weryfikacja uprawnień adresata/odbiorcy do odbioru przesyłki, opracowanie strony adresowych zwrotów, analiza rejonu pod względem rozbudowy oraz obciążenia pracą, doręczanie przesyłek specjalnych, uzyskanie potwierdzenia odbioru przesyłki specjalnej, weryfikacja adresata/ odbiorcy przed doręczeniem przesyłki, awizacja przesyłek oraz sporządzanie druków awizo, odbiór przesyłek z siedziby klienta, identyfikacja powodów przesyłek niedoręczalnych, opracowanie i uzupełnienie LW, zwrot urządzenia GPS, doręczanie przesyłek paczkomatowych, zlokalizowanie paczkomatu, doręczanie przesyłek za pośrednictwem paczkomatu, odbiór przesyłek z paczkomatu, zlokalizowanie adresu budynku, weryfikacja poprawności adresu z danymi na dokumencie tożsamości, obsługa programu Agent, skanowanie przesyłki do programu Agent, planowanie i optymalizacja procesu doręczania, wykonywanie raportów, statystyk" oraz inne analizy na potrzeby Zleceniodawcy, obsługa zwrotów, raportowanie z aktualizacją bazy danych, przyjmowanie i wysyłka transportów liniowych, obsługa zwrotów, analiza zasadności dokonania zwrotu, analiza poprawności opracowania zwrotu, obsługa GPS, rozliczanie doręczycieli, wydawanie urządzeń GPS, zgrywanie tras GPS, analiza tras GPS, sporządzanie raportu Geolokalizacji, generowanie raportów z programu Agent, obsługa reklamacji, tworzenie LW, rozliczanie LW, odbiór od doręczycieli przesyłek nadanych i przeterminowanych z POK, rozliczanie Punktów Obsługi Klienta.

Jednocześnie pracownicy Wnioskodawcy, na podstawie umów cywilnoprawnych znajdą zatrudnienie w spółce B, która również świadczy usługi na rzecz spółki A. Wnioskodawca podnosi, że Spółka B również ma szeroki zakres działalności, jednak główna działalność to, zgodnie z (....)

Wnioskodawca informuje, że na podstawie umów cywilnoprawnych, osoby będące pracownikami Wnioskodawcy, wykonują w spółce B następujące czynności: sprawdzania stanu jakości opakowania przesyłki, opracowanie planu chodu, analiza i weryfikacja poprawności opłaty za przesyłkę, analiza poprawności posortowania przesyłek, ułożenie przesyłek zgodnie z planem chodu, zwrot niewłaściwie posortowanych przesyłek, zabezpieczenie nieprawidłowo zapakowanych przesyłek, weryfikacja przesyłek pod względem adresowym oraz innych wymaganych oznaczeń, utrzymywanie paczkomatów w należytej czystości, zgłaszanie awarii paczkomatów, analiza poprawności wypełnienia dokumentów nadawczych, przygotowywanie przesyłek do doręczenia.

Wnioskodawca informuje, że żadne czynności w ramach umów o pracę, nie pokrywają się z czynnościami wykonywanymi na podstawie umów cywilnoprawnych, zatem zakres prac jest zupełnie inny. Inny jest również czas świadczenia pracy na podstawie różnych umów: czynności administracyjne wykonywane w ramach umów cywilnoprawnych, poprzedzają i następują po czynnościach okołopocztowych, realizowanych na podstawie umów o pracę.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwraca się z zapytaniem: czy w lak skonstruowanym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawca będzie płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe zatrudnionych przez siebie pracowników, również z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych przez nich ze spółką B, skoro praca w ramach umów cywilnoprawnych świadczona jest de facto na rzecz tego samego podmiotu co w ramach umów o pracę - spółki A?.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, na postawione przez niego pytanie odpowiedź powinna być przecząca. Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy: za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy z którym pozostaje w stosunku pracy.

W opinii Wnioskodawcy z brzmienia cytowanego przepisu wynika, że ustawodawca rozszerzył zakres podmiotowy pojęcia pracownika w rozumieniu ustawy na osoby, które wykonują pracę na rzecz swojego pracodawcy na podstawie umowy cywilnoprawnej, choćby zawartej z innym podmiotem, albo oraz na osoby, które zawarły umowę cywilnoprawną ze swoim pracodawcą. Przepis ten, ma na celu objęcie obowiązkiem ubezpieczeniowym sytuacji, w których nie istnieje formalnie stosunek pracy, jednak pracodawca korzysta z efektów pracy swojego pracownika - ustawodawca widział potrzebę ujednolicenia systemu i zrównania opisanych sytuacji ze stosunkiem pracy, bowiem w obu przypadkach beneficjentem świadczonej przez pracownika pracy, jest jego pracodawca.

W ocenie Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, pracownicy Wnioskodawcy, nic zawierają umów cywilnoprawnych z samym pracodawcą-Wnioskodawcą, ani też nic wykonują pracy na rzecz Wnioskodawcy - swojego pracodawcy. Jednakże, zarówno praca wykonywana w ramach stosunku pracy z Wnioskodawcą, jak i zadania realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych ze spółką B. wykonywane są na rzecz tego samego podmiotu - spółki A. To właśnie spółka A jest beneficjentem wykonywanej pracy. Stąd też wynika wątpliwość Wnioskodawcy - skoro z efektów pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy u Wnioskodawcy, korzysta spółka A. to kiedy pracownicy Wnioskodawcy, inną pracę będą wykonywać na podstawie umów cywilnoprawnych ze spółką B. w ramach których również będą świadczyć pracę na rzecz spółki A. nie będzie to podstawą do ustalenia, że Wnioskodawca winna być płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe swoich pracowników również z tytułu umów cywilnoprawnych, to jest czy w sytuacji takiej znajduje zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy?

W opinii Wnioskodawcy, zgodnie z brzmieniem i celem wskazanego wyżej przepisu ustawy, tylko w sytuacji, kiedy rzeczywistym beneficjentem pracy świadczonej na podstawie różnych stosunków prawnych jest pracodawca, jest on płatnikiem składek i tylko wtedy umowa cywilnoprawna jest podstawą do odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne tak samo, jak umowa o pracę. Ocenę taką podzielają sady (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 października 2012 r. III AUa 1179/12 Lex nr 1236154. uchwała Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, z 2 września 2009 r. II UZP 6/2009, OSNP 2010/3-4/46).

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym wyżej zdarzeniu przyszłym, będącym przedmiotem wniosku o interpretację, praca jest świadczona na rzecz pracodawcy - Wnioskodawcy i zleceniodawcy - spółki B, i dopiero te podmioty "sprzedają" pracę na rzecz tego samego podmiotu - spółki A, która nie jest ani pracodawcą, ani stroną umowy cywilnoprawnej. Beneficjentem bezpośrednim pracy, jest kontrahent Wnioskodawcy - pracodawcy, i ten sam podmiot jest kontrahentem spółki B - podmiotu, z którym pracownicy spółki B zawarli umowy cywilnoprawne. Pracownik w żadnym momencie wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, nie wykonują jej na rzecz swojego pracodawcy, pracodawca nie korzysta również z efektów tej pracy. Nie ma zatem podstaw do zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy i przyjęcia, że spółka B jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe swoich pracowników z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych zc spółką B.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami. Stosownie do art. 8 ust. 2a powyższej ustawy - za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy.

Pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych wykracza poza sferę stosunku pracy i obejmuje również sytuację, gdy pracownik wykonuje prace na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej z osobą trzecią, jednakże w jej ramach praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub innym podmiotem, na jego rzecz.

Podkreślić należy, iż art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie wymaga by skutkująca uznaniem ubezpieczonego za pracownika praca "na rzecz pracodawcy" była wykonywana na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej wyłącznie z bezpośrednim kontrahentem tego pracodawcy. Przeciwnie, przepis ten wymaga jedynie by kumulatywnie były spełnione następujące przesłanki tj.: praca wykonywana jest na podstawie zawartej z innym niż pracodawca podmiotem umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło oraz faktycznym beneficjentem pracy wykonywanej na podstawie umowy jest pracodawca wykonawcy umowy cywilnoprawnej. Dla oceny czy w sprawie zachodzą przesłanki do uznania pracy jako wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy nie ma więc znaczenia podmiot, z którym zawarta została wyżej wskazana umowa. Reasumując za pracownika w rozumieniu ustawy o sus uważa się również osobę, (pracownika pracodawcy), która zawarła umowę cywilnoprawną z osobą trzecią i pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy, który uzyskuje rezultaty jej pracy.

Podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym jak pracownika w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy. Płatnikiem składek za taką osobę jest pracodawca zgodnie z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym pracownicy wnioskodawcy mają zawarte umowy cywilnoprawne ze spółką B, która świadczy usługi na rzecz spółki A, na której rzecz usługi świadczy również wnioskodawca zatrudniający pracowników, mających zawarte umowy cywilnoprawne ze spółką B. Wnioskodawca wskazał, że żadne czynności wykonywane w ramach umów o pracę nie pokrywają się z czynnościami wykonywanymi na podstawie umów cywilnoprawnych. Zdaniem wnioskodawcy usługi świadczone przez pracowników wnioskodawcy w ramach stosunku pracy i w ramach umów cywilnoprawnych zawartych z podmiotem trzecim nie będą wykonywane na rzecz wnioskodawcy/pracodawcy, a na rzecz podmiotu trzeciego spółki A.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne Oddział uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskanego przez pracowników wnioskodawcy z tytułu zawartych ze spółką B umów cywilnoprawnych, wykonywanych na rzecz innej niż wnioskodawca i zleceniobiorca spółki.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie a pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.