WPI/200000/451//1578/2013 - Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności pozarolniczej prowadzonej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedsiębiorcy (...) zawarte we wniosku złożonym w dniu 19.11.2013 r.:

W dniu 19.11.2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że od dnia 25.09.1996 r. do nadal nieprzerwanie prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, działalność polega głównie na świadczeniu usług fryzjerskich i kosmetycznych.

Wnioskodawca informuje, że od dnia 14.07.2013 r. do 30.11.2013 r. otrzymuje (będzie otrzymywał) zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, w okresie tym nie wykonywał żadnej pracy zarobkowej ani żadnej czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej. Aktualnie Wnioskodawca zamierza wystąpić z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Od dnia 1.12.2013 r. zamierza również wykonywać osobiście prace zarobkowe i inne czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, tj. min. świadczyć usługi fryzjerskie, kosmetyczne, wystawiać faktury.

Wnioskodawca informuje, że na czas pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego nie wyrejestrował ani nic wyrejestruje w przyszłości oraz nie zawiesił i nie zawiesi w przyszłości działalności gospodarczej. Przez cały czas pobierania zasiłku macierzyńskiego zatrudnia i będzie zatrudniał pracowników, a ponadto nic jest nigdzie zatrudniony i nie posiada innych tytułów do ubezpieczeń.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca zwraca się o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

- Z jakiego tytułu będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu w związku z jednoczesnym osobistym wykonywaniem czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności gospodarczej i pobieraniem zasiłku macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Czy obowiązkowym tytułem będzie prowadzona działalność gospodarcza czy zasiłek macierzyński?.

- Jaka będzie podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i kto dokonuje rozliczenia tych składek?.

- Czy powinien wyrejestrować się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności i zgłosić się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego?.

Wnioskodawca przedstawi! własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy fakt osobistego wykonywania prac zarobkowych i czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie ma wpływu na uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego, nie wpływa również na obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym przez okres pobierania zasiłku macierzyńskiego ani obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy, mimo osobistego wykonywania czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, spełnia on warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym i rentowym) z tytułu zasiłku macierzyńskiego, do którego nabył prawo z tytułu prowadzonej działalności. Natomiast, przez okres pobierania zasiłku macierzyńskiego nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności. Przez okres pobierania zasiłku macierzyńskiego ma obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca wskazuje, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest ustalana przez płatnika tj. ZUS, który nalicza i odprowadza za Wnioskodawcę należne składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne i rentowe. Składka na ubezpieczenia wypadkowe nie jest naliczana ani odprowadzana. Ponadto Wnioskodawca podnosi, że nie powinien wyrejestrowywać się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności i zgłaszać jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego dokonuje ZUS (płatnik zasiłku macierzyńskiego).

Mając na uwadze obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu, w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje w drodze decyzji interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych skład Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym określono w art. 6 ust. 1 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi obowiązkowo podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Natomiast stosownie do art. 11 ust. 2 tejże ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek. W myśl art. 13 pkt 4 tejże ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 z późn. zm.) za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami. Natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 19 w zw. z art. 13 pkt 13 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in.: osobami pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego przez cały okres pobierania tego zasiłku.

Jednocześnie zgodnie z art. 9 ust. 1c wskazanej ustawy, w treści obowiązującej od dnia 1 września 2009 r. osoby prowadzące działalność pozarolniczą, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów.

W świetle powyżej wskazanych przepisów, co do zasady, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i pobierająca z tytułu tej działalności zasiłek macierzyński nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu jej prowadzenia. Zatem, prowadzenie pozarolniczej działalności w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie stanowi obowiązkowego tytułu do ubezpieczeń społecznych, a tym samym nie powstaje obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu jej prowadzenia.

W konsekwencji, osoba prowadząca działalność gospodarczą, która pobiera z tytułu tej działalności zasiłek macierzyński podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku. Ponadto, zgodnie z obowiązującymi przepisami jest zobowiązana opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne przez cały okres podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenie tej działalności, niezależnie od posiadania równocześnie innego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

W rezultacie, uwzględniając przedstawione we wniosku z dnia 19.11.2013 r. stanowisko. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe.

Ponadto Zakład wskazuje, iż w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 г. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw. W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nie odnoszącej się do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę w jego indywidualnej sprawie daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

W świetle powyższego, brak jest możliwości wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej na wniosek Przedsiębiorcy prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą złożony w dniu 19.11.2013 r. w części dotyczącej trybu i zasad sporządzania t składania dokumentów ubezpieczeniowych oraz ustalenia obowiązków w zakresie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dotyczących innego niż Wnioskodawca płatnika składek. W konsekwencji, Oddział odmówił wydania pisemnej interpretacji przepisów w powyżej wskazanym zakresie. Jednocześnie Oddział informuje, iż odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia prawa do występowania do właściwego terytorialnie Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie wyjaśnień w zwykłym trybie administracyjnym.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.