WPI/200000/451/1502/2013 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 31 października 2013 r., przez (...) w sprawie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości finansowanych przez pracodawcę pracownikom "pakietów kafeteryjnych" w części przysługującej za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z przebywaniem na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim.

W dniu 31 października 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika: (...) reprezentowanego przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, iż pracodawca obejmuje swoich pracowników tzw. "pakietem kafeteryjnym", w ramach którego pracownik może wybrać objęcie opieką medyczną, kartę multisport, bony do różnego rodzaju sklepów lub bilety do kina. Świadczenie to jest uregulowane w umowach o pracę z każdym pracownikiem, a także w regulaminie wynagradzania w następujący sposób: "W ramach stosunku pracy pracownik otrzyma od pracodawcy pakiet pracowniczy, obejmujący m.in. pakiet medyczny, karnet na zajęcia sportowe lub bony do wybranych przez pracownika sklepów czyli tzw. "pakiet kafeteryjny". Łączna wartość pakietu pracowniczego wyniesie nie więcej niż PLN netto miesięcznie i będzie stanowić jeden ze składników wynagrodzenia pracowniczego, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od Osób fizycznych. Pakiet ten zwiększy również podstawę obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych."

Dalej wnioskodawca poinformował, że wartość pakietu nie jest kumulowana z miesiąca na miesiąc, jeśli pracownik z jakiś powodów nie wykorzysta wartości pakietu me przysługuje mu roszczenie o zwiększenie wartości pakietu w kolejnym miesiącu. Pracownicy nie ponoszą częściowej odpłatności za pakiet. Objęcie pracowników pakietem zostało uregulowane w obowiązującym u przedsiębiorcy regulaminie wynagradzania - brak jest natomiast jakiejkolwiek informacji na lemat prawa do pakietu w trakcie urlopu ojcowskiego, macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego, w spółce nie ma też zawartych układów zbiorowych pracy. Wnioskodawca wskazał, że pakiet, który spółka opłaca przysługuje również pracownikom przebywającym na urlopie macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim, którzy pobierają z tego tytułu zasiłek macierzyński. Ponadto wnioskodawca zaznaczył, że wartość pakietu przysługującego za okres, w którym pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim i pobiera z tego tytułu zasiłek macierzyński stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wartości pakietu kafeteryjnego" przysługującego pracownikom w okresie urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego lub rodzicielskiego.

Zdaniem spółki, wartość pakietu nie podlega zwolnieniu ze składek w części przypadającej za okres, w którym pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim ze względu na fakt, że § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie wlicza się składników wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku. Wnioskodawca uznał, że przychody pracownika ze stosunku pracy, które pracownik uzyskuje w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, są wyłączone z podstawy wymiaru składek jedynie wówczas, gdy z przepisów wewnętrznych pracodawcy regulujących kwestie wynagradzania pracowników jednoznacznie wynika prawo pracownika do tych świadczeń za okres przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim. Zatem według spółki, jeżeli w regulaminie wynagradzania obowiązującym u pracodawcy nie ma tego typu regulacji, to przychody z tytułu pakietu jakie pracownik otrzymuje w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim i pobierania z lego tytułu zasiłku macierzyńskiego, stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych (Dz. U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1121 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych

Ponadto do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie zalicza się przychodów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Należy jednakże zauważyć, iż z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 z późn, zm.) pracownicy przysługuje po porodzie urlop macierzyński w-określonym ustawowo wymiarze. Ponadto pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, a urlop rodzicielski przysługuje obojgu rodzicom w łącznym wymiarze 26 tygodni. Jednocześnie w myśl art. 184 tej ustawy za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego w myśl art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi kwota tego zasiłku, za wyjątkiem przychodów ze stosunku pracy należnych za wcześniejszy okres świadczenia pracy, a wypłaconych w okresie pobierania zasiłku.

Natomiast inne świadczenia opłacane przez pracodawcę, przysługujące pracownikowi w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim i pobierania z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego (a więc w okresie faktycznego nieświadczenia pracy) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy w sytuacji gdy prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy tylko z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim, a więc odrębnego od stosunku pracy tytułu do ubezpieczeń. W konsekwencji, również w sytuacji gdy pomimo braku wyraźnego zapisu w przepisach płacowych pracodawca finansuje określone świadczenia (np. "pakiet kafeteryjny") pracownikom pobierającym zasiłek macierzyński w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim, świadczenia przysługujące odpowiednio za wskazany okres nie będą stanowiły podstawy składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W świetle powyższego, uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko prezentowane przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 29 października 2013 r. w zakresie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości finansowanych przez pracodawcę pracownikom "pakietów kafeteryjnych" w części przysługującej za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z przebywaniem na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji,

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.