WPI/200000/451/1449/2013 - Podleganie ustawodawstwu brytyjskiemu a składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 21 października 2013 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pozarolniczej działalności w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo brytyjskie.

W dniu 21 października 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony przez wnioskodawcę pismem z dnia 29 października 2013 r. (wpływ do Oddziału w dniu 7 listopada 2013 r.).

Przedsiębiorca w treści wniosku poinformował, ze prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w formie (...) na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Wnioskodawca w dniu 1 kwietnia 2013 r., podjął zatrudnienie (zawarł umowę o pracę) w brytyjskiej firmie (...) (obecnie w (...)). W dniu 15 lipca 2013 r. wnioskodawca nabył większościowe udziały w ww. spółce oraz zmienił jej nazwę, a jednocześnie został powołany na stanowisko prezesa zarządu z zatrudnieniem na umowę o pracę na czas nieokreślony,

Pismem z dnia 29 października 2013 r., wnioskodawca uzupełnił wniosek wskazując, że w związku z wykonywaniem pracy najemnej na terytorium Wielkiej Brytanii ustalono dla niego brytyjskie ustawodawstwo w zakresie ubezpieczenia społecznego. Ponadto przedsiębiorca poinformował, iż zawarł z dniem 1 kwietnia 2013 r. umowę o pracę z (...) w (...) na czas nieokreślony. Pracodawca zawarł z dniem 15 lipca 2013 r. umowę o obsługę księgową. Pod koniec października 2013 r. wystąpiło do HMRC o wydanie dokumentu A1 dla wnioskodawcy (przewidywany termin otrzymania Al to 15 listopada 2013 r.).

Wątpliwości przedsiębiorcy dotyczą faktu, czy jest on zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w Polsce, mając na uwadze fakt, iż właściwym dla wnioskodawcy jest ustawodawstwo brytyjskie.

Przedsiębiorca wskazał, iż zgodnie z Traktatem o DE, akt prawny tej rangi co rozporządzenie wykonawcze Parlamentu Europejskiego i Rady, ponieważ dotyczy zadań pierwszego kręgu UE (sensu stricte) jest stosowane bezpośrednio i ma rangę wyższą niż ustawa w krajowym systemie prawnym. Kwestie związane z ustalaniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje, w stosunku do Państwa Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia tir 883/2004 (Dz. Urz.UE.L Nr 284 poz. 1 z dnia 30 października 2009 r.),

Wnioskodawca uważa, iż zgodnie z ww. aktami prawnymi od momentu zatrudnienia w Wielkiej Brytanii i przyjęcia do tamtejszego systemu ubezpieczeń, wszystkie składki społeczne, w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne winny być odprowadzane tylko w Wielkiej Brytanii, natomiast w Polsce przedsiębiorca zobowiązany jest dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Osoby, do których zastosowanie mają ww. rozporządzenia podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Zatem z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy polskiego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego innego niż polskie, przedsiębiorca polski nie będzie już podlegał przepisom ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 lit. d reguluje zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Dalej wnioskodawca podnosi, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ww, ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Podleganie osób prowadzących pozarolniczą działalność ubezpieczeniom społecznym wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji, w sytuacji gdy dla przedsiębiorcy ustawodawstwem właściwym w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo angielskie, nie ma on obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne τ tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca, może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Ponadto w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, о których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Słusznie zauważa wnioskodawca, że kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz. Urz.UE.L Nr 284 poz. 1 z dnia 30 października 2009 r. z późn. zm.).

Osoby, do których zastosowanie ma powołane powyżej rozporządzenie 883/2004, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Zasada podlegania ustawodawstwu jednego państwa członkowskiego oznacza, że w danym momencie można być ubezpieczonym tylko w jednym państwie członkowskim.

Podkreślenia wymaga jednakże fakt, iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę właściwego ustawodawstwa, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega.

Przedstawiając stan faktyczny wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce, a dodatkowo został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w brytyjskiej firmie, gdzie wykonuje swoją pracę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając niniejszą decyzję oparł się również na oświadczeniu wnioskodawcy, zgodnie z którym właściwym dla niego ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo brytyjskie.

W konsekwencji, z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego innego niż polskie, nie będzie on podlegał przepisom polskiego prawa w zakresie zabezpieczenia społecznego, w tym m.in. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zatem z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na terenie Polski nic będzie on zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji również na ubezpieczenie zdrowotne.

W konsekwencji powyższego, uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stwierdza, że stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 21 października 2013 r. - w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w Polsce z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo brytyjskie - uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 т. о swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.