WPI/200000/451/1336/2013 - Opłacony przez pracodawcę pakiet medyczny a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 25 września 2013 r. przez przedsiębiorcę (...) uznaje:

W dniu 25 września 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż (...) objęła pracowników opieką medyczną wykupując pakiet usług medycznych, za który uiszcza opłatę w formie abonamentu. Nie jest to świadczenie obligatoryjne, pracownicy dobrowolnie wyrażają chęć korzystania z usług medycznych, jednocześnie nie ponosząc nawet częściowej opłaty z tego tytułu, bowiem opłaty za pakiety medyczne są w całości finansowane przez Spółkę. Wnioskodawca informuje, iż objęcie pracowników opieką medyczną nie jest uregulowane w regulaminie wynagradzania, w umowach o pracę, ani w innych przepisach o wynagradzaniu obowiązujących w spółce. Wnioskodawca dodaje, iż w spółce nie ma zawartych układów zbiorowych pracy.

Wnioskodawca podnosi, iż wartość abonamentu medycznego przypadającego na jednego pracownika, pracodawca dolicza do przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP.

Powyższego świadczenia nie zostali pozbawieni pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim, ojcowskim i wychowawczym. Wartość abonamentu medycznego przysługującego za okres, w którym pracownik jest niezdolny do pracy i pobiera zasiłek macierzyński stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), a tym samym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP.

W świetle przedstawionego powyżej stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwość czy wartość abonamentu medycznego w miesiącu, w którym pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim, ojcowskim bądź wychowawczym, jest zwolniona z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w części przypadającej na czas nieobecności pracownika w tym miesiącu.

Wnioskodawca uważa, że kwoty abonamentów medycznych nic stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w okresie urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego i wychowawczego w części przypadającej za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym, ponieważ, abonamenty medyczne są przychodem z tytułu stosunku pracy, a pracownicy podlegają w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego pod inny niż pracowniczy tytuł do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Powyższe oznacza, ze wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej.

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne co do zasady, następuje wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osobę pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przebywanie na urlopie wychowawczym oraz pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są więc otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W związku z powyższym przychodem, od którego wymierzane są w myśl art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składki na ubezpieczenia stanowią wszystkie otrzymane lub postawione do dyspozycji należności przysługujące pracownikowi wymienione w katalogu zawartym w ustawie o podatku dochodowym, chyba że na podstawie stosownych przepisów zostały wyłączone z podstawy ustalania składek.

Natomiast, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku, a dla osób przebywających na urlopie wychowawczym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale z tym, że nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracownicy przysługuje urlop macierzyński, natomiast pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego. Stosownie do art. 184 powołanej ustawy, za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.).

Ponadto, jak wynika z przepisów Kodeksu pracy, pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4 roku życia.

Świadczenie, takie jak składka na pakiet usług medycznych, opłacane przez pracodawcę w okresie przebywania na urlopie wychowawczym oraz pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, tj. przez okres faktycznego nieświadczenia pracy, nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, gdyż prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy lecz z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym lub pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a więc odrębnego od stosunku pracy tytułu do ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie zaś z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z' dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. Nr 158, poz. 121 z późn. zm.) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Uwzględniając powyższe, Oddział uzna! stanowisko wnioskodawcy w sprawie, iż wartość opłaconego przez pracodawcę pakietu medycznego w okresie przebywania pracownika na urlopie wychowawczych lub w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, za prawidłowe.

W części dotyczącej potwierdzenia, że wartość abonamentu medycznego stanowi przychód ze stosunku pracy Oddział odmówił wydania interpretacji. Oddział podkreśla, iż w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest organem uprawnionym, aby dokonać kwalifikacji prawnej przychodu. Powyższe, leży wyłącznie w gestii organów podatkowych.

W konsekwencji, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nie odnoszącej się do obowiązku świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, właściwy do rozpoznania wniosku Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.