WPI/200000/451/1271/2013 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 17 września 2013 r., przez przedsiębiorcę (...) w sprawie możliwości skorzystania prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

W dniu 17 września 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawczyni wskazała, od dnia 10 września 2013 r. wykonuje zawód radcy prawnego (...), prowadząc działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria Radcy Prawnego Dzień uzyskania uprawnień radcy prawnego zbiegł się z datą rozpoczęcia przez nią działalności gospodarczej.

Poprzednio wnioskodawczyni była aplikantem radcowskim przy Okręgowej Izbie Radców w oraz zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Kancelarii Radców Prawnych w (...).

Zakres obowiązków pracowniczych odpowiadał czynnościom aplikanta radcowskiego wynikających z ustawy o radcach prawnych. Wnioskodawczyni w ramach przygotowania się do zawodu radcy prawnego pod kierownictwem oraz nadzorem przełożonego - radcy prawnego, sporządzała m.in. stosowne projekty pism procesowych oraz projekty opinii prawnych. Także korzystając z uprawnień wynikających z ustawy o radcach prawnych, wnioskodawczyni zastępowała swoich przełożonych na rozprawach i posiedzeniach sądowych. Wszystkie podejmowane przez wnioskodawczynię działania były podejmowane pod kierownictwem przełożonych, którzy jej wytyczne co do sposobu wykonywania poszczególnych czynności. Sporządzanie pism przez wnioskodawczynię ograniczało się do sporządzania projektów, następnie weryfikowanych oraz podpisywanych przez jej przełożonych. Wnioskodawczym także będąc aplikantem, nie była upoważniona do sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonych ustawa o radcach prawnych oraz kodeksem postępowania cywilnego, Nic mogła także samodzielnie decydować, o której przyjdzie do pracy i o której skończy.

W zakresie zastępstwa procesowego, wnioskodawczyni będąc aplikantem radcowskim oraz otrzymując upoważnienie do podejmowania działań z zakresu zastępstwa procesowego, nie była pełnomocnikiem postępowania. Przed wystąpieniem przed Sądem otrzymywała wytyczne od swojego przełożonego radcy prawnego, odnośnie jego oczekiwań związanych z kierunkiem prowadzenia sprawy sądowej.

Po uzyskaniu uprawnień wnioskodawczyni prowadzi samodzielną praktykę radcy prawnego. Współpracuje także z dotychczasowym pracodawcą, a więc Kancelarią (...) na podstawie umowy o współpracę.

W ramach współpracy wnioskodawczyni samodzielnie prowadzi obsługę klientów, wystosowuje we własnym imieniu pisma procesowe oraz reprezentuje klientów przed sądem, będąc ich pełnomocnikiem, a nie jedynie zastępcą pełnomocnika - jak to bywało wówczas kiedy była jeszcze aplikantem radcowskim. Wnioskodawczyni otrzymuje do samodzielnego prowadzenia poszczególne sprawy oraz samodzielnie decyduje o sposobie i organizacji usług objętych umową. Wnioskodawczyni także sprawuje nadzór merytoryczny nad prawnikami oraz aplikantami zatrudnionymi z Kancelarii. Praca wnioskodawczyni nie jest poddawana takiej kontroli jak praca aplikanta.

Pismem z dnia 25 września 2013 r. wnioskodawczyni uzupełniła stan faktyczny wniosku o informację, z której wynika, iż w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nic prowadziła pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1-5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym wnioskodawczyni powzięta wątpliwość czy art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, określający podstawę wymiaru składek ma zastosowanie do ustalenia podstawy opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą Kancelaria Radcy Prawnego (...) począwszy od dnia 10 września 2013 r.

Zdaniem wnioskodawczyni w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest ona uprawniona do zastosowania obniżonej składki określonej w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń Społecznych.

Z opisanego powyżej stanu faktycznego zdaniem wnioskodawczyni, wynika, że zakres obowiązków wykonywanych przez wnioskodawczynię jako aplikanta radcowskiego w ramach stosunku pracy oraz w ramach prowadzonej działalności różni się diametralnie. Zdaniem wnioskodawczyni nic znajduje więc zastosowania w jej przypadku wyjątek, o którym mowa w art. 18a ust. 2, a więc wykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywało się w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Aplikant radcowski oraz radca to dwa zupełnie inne zwody.

Ponadto w uzasadnieniu, wnioskodawczyni na poparcie swojego stanowiska powołała wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt; U UK 184/2012 oraz uchwalę z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. akt II UZP 2/2013.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cyt. powyżej - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2) tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nic mogą skorzystać osoby, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, które były wspólnikami jednoosobowych spółek z o.o., spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, osoby prowadzące niepubliczną szkolę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty, a także gdy wykonują działalność gospodarczą ha rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Pod pojęciem "byłego pracodawcy", o którym mowa a art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nic rozwiązał umowy o pracę. Zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

W podjętej w dniu 10 kwietnia 2013 r. uchwale, na którą powołuje się przedsiębiorca uzasadniając własne stanowisko w sprawie, Sąd Najwyższy orzekł, (...) iż zawody adwokata i aplikanta adwokackiego są odrębne, w szczególności w świetle przepisów ustawy prawo o adwokaturze (...). Jednocześnie Sąd Najwyższy, rozpoznając sprawę odniósł się do wyroku z dnia 12 lutego 2013 r. (sygn. akt II UK 184/12), zgodnie z którym (...^wykonywanie przez radcą prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej byłego pracodawcy, u którego poprzednio pracował on jako aplikant bez wpisu na listą radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej!...).

W konsekwencji w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, przedsiębiorca rozpoczynając po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej oraz wykonując działalność na rzecz byłego pracodawcy, przy czym czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie pokrywają się 7. zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy łączącym przedsiębiorcę z byłym pracodawcą, w momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego we Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.