WPI/200000/451/1087/2013 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 21 sierpnia 2013 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/451/1087/2013 Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 2 sierpnia 2013 r. przez przedsiębiorcę (...)

1.

za prawidłowe w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców należności z tytułu diet i zwrotu kosztów podróży w związku ze świadczeniem usług opiekuńczych jednocześnie z usługami promocyjnymi na terytorium Polski,

2.

za prawidłowe w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców należności z tytułu diet i zwrotu kosztów podróży w związku ze świadczeniem usług opiekuńczych jednocześnie z usługami promocyjnymi poza terytorium Polski,

3.

za prawidłowe w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców należności z tytułu diet i zwrotu kosztów podróży w związku ze świadczeniem usług opiekuńczych na terytorium Polski,

4.

za prawidłowe w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców należności z tytułu diet i zwrotu kosztów podróży w związku ze świadczeniem usług opiekuńczych poza terytorium Polski.

UZASADNIENIE

W dniu 2 sierpnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął kompletny wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił wyczerpujący opis zdarzenia, zgodnie z którym:

Spółka jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...).

Spółka świadczy usługi m in. w zakresie opieki nad osobami w podeszłym wieku oraz osobami niepełnosprawnymi, a także pośrednictwa w zakresie sprzedaży usług telekomunikacyjnych.

W związku z prowadzoną działalnością i w celu prawidłowego świadczenia usług, Spółka współpracuje z osobami fizycznymi w oparciu o umowy cywilnoprawne - umowy zlecenia, które zawierane są na czas nieokreślony. Umowa przewiduje wykonywanie na rzecz Spółki określonych rodzajów czynności na określonym przez strony w umowie obszarze na terytorium Polski (obszar ten został określony w umowie zlecenia jako stałe miejsce wykonywania zleconych czynności). Jednocześnie umowa przewiduje możliwość wysłania zleceniobiorcy poza ten obszar w celu wykonywania wskazanych przez spółkę czynności:

Umowa zlecenia w pierwszej kolejności przewiduje wykonywanie czynności promocyjno - reklamowych, polegających na prezentowaniu usług świadczonych przez Spółkę oraz pozyskiwaniu osób zainteresowanych współpracą ze Spółką w charakterze opiekunów i opiekunek, a także poszukiwaniu osób zainteresowanych nabywaniem od Spółki usług opiekuńczych. Celem zlecenia tych czynności jest pozyskiwanie nowych współpracowników, a także nowych klientów zainteresowanych nabywaniem świadczonych przez Spółkę czynności opiekuńczych. Czynności te są wykonywane przez cały okres trwania umowy. Wynagrodzenie za tego rodzaju usługi składa się ze stałej, miesięcznej kwoty (określonej na poziomie około (...) złotych miesięcznie) oraz dodatkowej kwoty (w wysokości (...) złotych) za pozyskanie osoby zainteresowanej współpracą ze Spółką (...) na podstawie umowy zlecenia lub pozyskanie osoby zainteresowanej nabywaniem usług opiekuńczych od Spółki (tzw. wynagrodzenie prowizyjne). Jeżeli jednak Spółka powierzy zleceniobiorcy wykonywanie czynności opiekuńczych i w związku z tym wyśle zleceniobiorcę do wykonywania ich poza stałym miejscem wykonywania czynności, to czynności promocyjne będą wykonywane równolegle z czynnościami opiekuńczymi, przy czym zleceniobiorcy będzie przysługiwało z tytułu wykonywania w tym czasie czynności promocyjnych wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne.

Usług pośrednictwa w sprzedaży usług telekomunikacyjnych. Z uwagi na fakt, iż Spółka ma prawo sprzedawać tego rodzaju usługi na określonym przez jej kontrahenta (firmę telekomunikacyjną) obszarze, usługi te świadczą tylko ci zleceniobiorcy, których stałe miejsce wykonywania zleconych czynności, co najmniej częściowo pokrywa się z obszarem, na którym Spółka może sprzedawać usługi telekomunikacyjne. W przypadku wysłania zleceniobiorcy przez Spółkę w podróż w celu wykonania zleconych czynności, czynności pośrednictwa nie będą wykonywane w czasie, gdy zleceniobiorca będzie przebywał w podróży wykonując czynności poza stałym miejscem wykonywania zleconych czynności.

Umowa zlecenia, oprócz wyżej wymienionych czynności promocyjno - reklamowych, przewiduje także możliwość wykonywania w jej ramach czynności opiekuńczych jako podwykonawca Spółki, gdy Spółka zawrze umowę o świadczenie usług z osobą starszą lub niepełnosprawną (dalej podopieczny) lub ewentualnie rodziną takiej osoby. W takim przypadku osoba zatrudniona przez Spółkę na podstawie umowy zlecenia zostanie skierowana przez Spółkę do wykonywania czynności opiekuńczych oraz czynności promocyjnych (z pewnymi wyjątkami, o których mowa poniżej) w miejscu określonym przez Spółkę. Określenie miejsca wykonywania czynności opiekuńczych przez Spółkę wynika z faktu, że czynności te muszą być wykonywane w miejscu zamieszkania osób, nad którymi mają być wykonywane czynności opiekuńcze (a więc w miejscu zamieszkania podopiecznych Spółki). Umowa zlecenia za wykonanie czynności opiekuńczych przewiduje wynagrodzenie w wysokości (...).

Jak wskazuje wnioskodawca, czynności promocyjne są wykonywane przez cafy czas trwania umowy, a więc zarówno w okresie, gdy nic będą zlecane dodatkowo czynności opiekuńcze, jak też w okresach, gdy takie czynności opiekuńcze będą wykonywane (w takim przypadku usługi promocyjne będą świadczone równolegle z czynnościami opiekuńczymi, w miejscu wykonywania czynności opiekuńczych czyli w miejscu zamieszkania podopiecznego. W takim przypadku zleceniobiorca opiekując się podopiecznym i przebywając w jego środowisku (wśród rodziny, przyjaciół, znajomych, sąsiadów, etc.) ma bezpośredni dostęp do potencjalnych klientów Spółki, zaś czynności promocyjne będą polegały na informowaniu tych osób o usługach opiekuńczych świadczonych przez Spółkę, rozdawaniu materiałów reklamowych, etc.

Obecnie czynności promocyjne są wykonywane przez cały czas trwania umowy zlecenia, a więc także w okresach, gdy usługa opiekuńcza będzie wykonywana na rzecz podopiecznych. Spółka nie wyklucza jednak, że w przyszłości będzie zawierała umowy zlecenia, na takich zasadach jak powyżej, z ta różnicą, że umowy te nie będą przewidywały jednoczesnego wykonywania czynności promocyjnych z czynnościami opiekuńczymi, co oznacza, że czynności promocyjne będą wykonywane wyłącznie w okresach, w których nie będą wykonywane czynności opiekuńcze.

Spółka poszukuje klientów na świadczenie usług opiekuńczych zarówno na terytorium Polski, jak i poza jej granicami (przede wszystkim w Niemczech). Na chwile obecną Spółka świadczy czynności opiekuńcze przede wszystkim poza granicami kraju, z uwagi na większe zainteresowanie tego typu usługami w Niemczech. Z biegiem czasu Spółka chce rozwijać także sprzedaż tych usług w Polsce.

W przypadku gdy czynności opiekuńcze świadczone poza miejscem zamieszkania zleceniobiorcy i poza miejscowością, w której znajduje się siedziba zleceniobiorcy (Spółki) - z uwagi na miejsce zamieszkania podopiecznego poza miejscowością zamieszkania! zleceniobiorcy i poza miejscowością siedziby Spółki - w umowach zlecenia zawieranych ze zleceniobiorcami, oprócz wynagrodzenia zleceniobiorcy. Spółka wprowadziła także postanowienia regulujące zwrot kosztów podróży oraz wypłatę diety z. tytułu zrekompensowania zleceniobiorcy podwyższonych kosztów wyżywienia w trakcje odbywanej podróży, w trakcie której będą wykonywane zlecone czynności. Diety maja na celu zaspokojenie zwiększonych kosztów wyżywienia w trakcie podróży, w związku z czym Spółka wypłaca diety na zasadach i w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 167), wysokość diet dla zleceniobiorców będzie określana na jego podstawie. W umowie zlecenia Spółka planuje zawrzeć zapis, który będzie wprost wskazywał, że diety wypłacane będą zgodnie z ww. rozporządzeniem.

Z uwagi na fakt, iż usługi opiekuńcze są jedynie częścią prowadzonej działalności gospodarczej Spółki, czynności w zakresie opiekuńczym są wykonywane przez zleceniobiorców Spółki nic przez cały czas, lecz w ciągu roku co najwyżej kilka razy. Czynności opiekuńcze są wykonywane przez zleceniobiorcę od 1 do 3 miesięcy i mogą powtarzać się w ciągu roku. Przykładowo zleceniobiorca wykonuje zlecone czynności opiekuńcze przez jeden miesiąc. Następnie, po upływie wspomnianego okresu jednego miesiąca, zleceniobiorca będzie nadal, w ramach zawartej umowy zlecenia, wykonywał tylko czynności promocyjne (głównie w zakresie pozyskiwania nowych zleceniobiorców dla Spółki) i /lub czynności pośrednictwa w sprzedaży usług. Jeżeli w kolejnym okresie Spółka będzie miała ponownie kontrakt na usługi opiekuńcze - zleceniobiorca może zostać kolejny raz wysłany do ich wykonania w miejscu zamieszkania podopiecznego, starając się jednocześnie zdobyć klientów na usługi Spółki.

Z uwagi na fakt, iż Spółka planuje, że co najmniej część klientów (podopiecznych, nad którymi Spółka będzie sprawować opiekę) będzie mieszkała poza terytorium Polski (najczęściej na terytorium Niemiec), konieczne jest wysłanie osób fizycznych, z którymi Spółka będzie współpracować (zleceniobiorców) do wykonania czynności opiekuńczych do tego państwa. Osoby, z którymi Spółka zawiera umowy zlecenia podlegają ubezpieczeniom społecznym (ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu na terytorium Polski. W przypadku wysłania zleceniobiorcy do wykonania określonych czynności na terytorium Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego w Szwajcarii, Spółka występuje dla tych osób o wydanie dokumentu Al - Spółka oraz osoby,% którymi Spółka zawrze umowy zlecenia spełniają i będą spełniały warunki do uzyskania dokumentu Al,

W świetle przedstawionego zdarzenia Wnioskodawca zwraca się o udzielenie odpowiedzi na niżej wymienione pytania:

a)

Czy w przypadku, gdy usługi opiekuńcze są świadczone jednocześnie z usługami promocyjnymi na terytorium Polski, to Spółka może uznać, że zwrócone koszty podróży i wypłacone diety, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie podróży służbowych pracowników sfery budżetowej, nie są wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a tym samym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie stanowi wynagrodzenie kwotowe lub prowizyjne określone w umowie zlecenia za wyżej wymienione czynności?

b)

Czy w przypadku, gdy usługi opiekuńcze będą świadczone jednocześnie z usługami promocyjnymi poza terytorium Polski, to Spółka może uznać, że zwrócone koszty podróży i wypłacone diety, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie podróży służbowych pracowników sfery budżetowej, nie są wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a tym samym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie stanowi wynagrodzenie kwotowe lub prowizyjne określone w umowie zlecenia za wyżej wymienione czynności?

c)

Czy w przypadku, gdy usługi opiekuńcze (bez jednoczesnego świadczenia usług promocyjnych) będą świadczone na terytorium Polski, to Spółka może uznać, że zwrócone koszty podróży i wypłacone diety, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie podróży służbowych pracowników sfery budżetowej na obszarze kraju, nie są wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a tym samym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie stanowi wynagrodzenie kwotowe określone w umowie zlecenia za wyżej wymienione czynności?

d)

Czy w przypadku, gdy usługi opiekuńcze (bez jednoczesnego świadczenia usług promocyjnych) będą świadczone poza terytorium Polski. Spółka może uznać, że zwrócone koszty podróży i wypłacone diety, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie podróży służbowych pracowników sfery budżetowej poza granicami kraju, nie są wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a tym samym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie stanowi wynagrodzenie kwotowe określone w umowie zlecenia za wyżej wymienione czynności?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.:

Zdaniem Spółki diety, które Spółka wypłaca zleceniobiorcom w związku z odbywanymi przez nich podróżami - zarówno na terytorium Polski jak również poza jej granicami ~ powinny być wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w związku z tym podstawą wymiaru składek będzie kwota wynagrodzenia określona w umowie zlecenia - we wszystkich, opisanych powyżej przypadkach.

Wnioskodawca podnosi, że stanowisko Spółki wynika z przywołanych poniżej regulacji:

* w zakresie ubezpieczeń społecznych:

Wnioskodawca informuje, iż w myśl art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych "podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie oświadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie", Wnioskodawca podnosi, że umowy zlecenia, które zawiera Spółka określają wynagrodzenie za usługi opiekuńcze kwotowo, zaś za usługi promocyjne wynagrodzenie zostanie określone zarówno kwotowo jak i prowizyjnie. Tym samym podstawa wymiaru składek jest ta właśnie kwota wynagrodzenia ustalona pomiędzy stronami.

Jednocześnie, zgodnie z § 5 ust. 2 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie podstawy wymiaru składek), przepisy § 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustaleniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie podstawy wymiaru składek, z podstawy wymiaru składek wyłącza się diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Wnioskodawca podnosi, że odpowiednie zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie podstawy wymiaru składek do umów zlecenia oznacza, że jeżeli zleceniobiorca odbywa podróż poza miejscowość, w której ma siedzibę zleceniodawca (Spółka) oraz poza miejscowość, w której znajduje się miejsce zamieszkania zleceniobiorcy, zaś podróż ma na celu wykonanie powierzonych mu przez Spółkę czynności - to zwrócone zleceniobiorcy koszty podróży i wypłacone diety do wysokości określonej w rozporządzeniu dotyczącym podróży służbowych nie są wliczane do podstawy wymiaru składek,

Wnioskodawca podnosi, iż prezentowane przez Spółkę stanowisko potwierdza także wykładnia celowościowa przedmiotowych diet i kosztów podróży. Celem wypłaty diet zleceniobiorcom (podobnie jak w przypadku diet wypłacanych pracownikom) jest wyrównanie podwyższonych kosztów wyżywienia związanych z koniecznością zapewnienia wyżywienia poza własnym miejscem zamieszkania, które jest droższe niż wyżywienie zapewniane w ramach własnego miejsca zamieszkania (podczas wyjazdu poza miejscem zamieszkania zjedzenia ciepłego posiłku możliwe jest zasadniczo w lokalu gastronomicznym, barze, itp. a koszt posiłku w restauracji jest wyższy, niż koszt analogicznego posiłku przygotowanego osobiście, we własnym domu). Tym samym diety nie powinny być traktowane jako przychód zleceniobiorcy wliczany do podstawy wymiaru składek, ponieważ nie skutkują zwiększeniem jego majątku, lecz stanowią wyrównanie uszczuplenia tego majątku wynikające z odbytej podróży w celu wykonania czynności zleconych przez Spółkę. Z tego powodu racjonalne i uzasadnione prawnie jest wyłączenie diet i zwrotu kosztów związanych z odbywanymi podróżami - w Polsce, jak również za granicą - z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Podstawę wymiaru składek powinny być jedynie te kwoty wypłacane przez Spółkę, które stanowią wynagrodzenie zleceniobiorcy za wykonane czynności, a nie zwrot kwot (również w formie diet), które musi ponieść zleceniobiorca w celu wykonania powierzonych mu przez Spółkę czynności.

Jak wskazuje wnioskodawca, przepisy rozporządzenia w sprawie podstawy wymiaru składek stosuje się do umów zlecenia od niedawna, tj. od sierpnia 2010 r. Jednocześnie wnioskodawca zwraca uwagę, że na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych już od dawna obowiązują takie same regulacje, które zwalniają z opodatkowania zarówno diety wypłacone pracowników jak i diety wypłacone zleceniobiorcom (art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Sposób wykładni tych przepisów również - w ramach systemowej wykładni prawa - może być pomocny przy określaniu zakresu wyłączenia diet z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Konsekwentnie, na gruncie podatkowym pod pojęciem podróży zleceniobiorcy należy rozumieć każdą podróż odbywaną przez zleceniobiorcę w związku z wykonywaniem zleconych mu czynności. Organy podatkowe wskazują, ze pojęcie podróży zleceniobiorcy należy rozumieć jako "podróż odbytą w związku z załatwianiem cudzych spraw (podmiotu, który następnie zwraca poniesiona w tym celu koszty), jak również o dojazd na miejsce wykonywania określonych czynności" (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 27 października 2009 r., Nr ILPBI/415-834/09-5/TW). Wyjazdy zleceniobiorców Spółki są niewątpliwie wyjazdami w celu załatwiania spraw Spółki, czyli w celu realizacji usługi opiekuńczej, którą świadczy Spółka na rzecz swoich klientów. Skoro dla celów podatkowych nie ma wątpliwości, że w analizowanym przypadku zleceniobiorcom wypłacane są diety z tytułu podróży (które nie podlegają o poda (kowaniu), więc i dla celów ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia nie powinno być w tym zakresie wątpliwości, iż kwoty diet są wyłączone z podstawy wymiaru.

* w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego:

Wnioskodawca informuje, że podobnie jak w przypadku ubezpieczeń społecznych, płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców jest zleceniodawca, w tym przypadku Spółka (art. 85 ust. 1 ustawy o finansowaniu świadczeń z opieki zdrowotnej).

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje art. 88 ust. 1 i ust. 6 ustawy o finansowaniu opieki zdrowotnej, w myśl którego do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, przy czym tak obliczona składkę zdrowotną obniża się do kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędacych płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Innymi słowy, podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne równa jest podstawie składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe w części finansowanej ze środków zleceniobiorcy.

Zdaniem wnioskodawcy, z przytoczonych powyżej regulacji wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne oblicza się w taki sam sposób jak podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, zaś przy obliczaniu podstawy ubezpieczeń społecznych nie bierze się pod uwagę diet i zwrotu kosztów wyjazdów zleceniobiorców (co zostało wykazane powyżej) - to konsekwentnie wartość tych świadczeń nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Reasumując powyższe, wnioskodawca stwierdza, iż w przypadku, gdy w umowie ze zleceniobiorcą, oprócz wynagrodzenia kwotowego lub prowizyjnego, strony ustaliły wypłatę diet do wysokości określonej w przepisach regulujących podróże służbowe pracowników sfery budżetowe, to w przedstawionym zdarzeniu podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne jest jedynie wynagrodzenie określone w umowie z wyłączeniem diet i zwrotu kosztów podróży zleceniobiorcy w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami poza miejscem zamieszkania oraz poza siedzibą Spółki.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2013 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 powołanej powyżej ustawy - osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym,

W myśl art. 18 ust. 3 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie tej określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie.

Wskazać należy, iż stosownie do art. 353 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę cywilnoprawną mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nic sprzeciwiały sic właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Natomiast z art. 742 powyższej ustawy wynika, iż dający zlecenie powinien zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki związane z należytym wykonaniem zlecenia. W związku i powyższym, na zasadzie swobody umów, strony mogą uzgodnić, że zleceniobiorca oprócz wynagrodzenia otrzyma również zwrot wydatków poniesionych na wykonanie umowy.

Z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2010, Nr 127, poz. 860). Według brzmienia § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. Nr 161, poz. I 106 z późn. zm.) przepisy § 2-4 tego rozporządzenia, stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą - Kodeks cywilny, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 powyższego rozporządzenia z podstawy wymiaru składek wyłączone są diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Powyższe wyłączenie ma odpowiednio zastosowanie do zleceniobiorców, jeżeli stosowne postanowienia zawartych z nimi umów lub przepisy odrębne przewidują zwrot należności na zasadach przewidzianych przepisami dotyczącymi podróży służbowych pracowników sfery budżetowej.

Opisane powyżej wyłączenie należności z tytułu zagranicznych podróży w celu wykonali i a zlecenia z podstawy wymiaru składek, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będzie miało w rezultacie zastosowanie do zleceniobiorców, dla których stosowne postanowienia zawartych z nimi umów przewidują zwrot tych należności na zasadach przewidzianych przepisami dotyczącymi podróży służbowych pracowników sfery budżetowej.

Zasady przyznawania należności z tytułu podróży zarówno krajowych, jak i zagranicznych reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 167) - obowiązujące od 1 marca 2013 r. Warunki wypłaty należności z tytułu podróży służbowej pracownikom spoza sektora budżetowego określa pracodawca w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, a w przypadku ich braku w umowie o pracę. Diety i inne należności za czas podróży służbowej - do wysokości określonej w powyższym rozporządzeniu - są wyłączone z podstawy wy mi ani składek na ubezpieczenia społeczne.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż Spółka powierzając zleceniobiorcom świadczenie usług opiekuńczych i promocyjnych wykonywanych w Polsce lub poza terytorium Polski, będzie wypłacała wynagrodzenie - określone w umowie kwotowo lub prowizyjnie oraz diety i inne należności w wysokości nie przekraczających diet za dobę podróży ustalonych w załączniku do obowiązującego od dnia 1 marca 2013 r. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

W związku z powyższym stanowisko przedstawione we wniosku złożonym dnia 02.08.2013 r. stwierdzające, że w sytuacji, gdy w umowie zlecenia oprócz wynagrodzenia ustalonego kwotowo lub prowizyjnie zostaną wypłacone diety i zwrócone koszty do wysokości określonej w przepisach regulujących podróże służbowe pracowników sfery budżetowej - powołanych powyżej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie stanowiło wynagrodzenie określone kwotowo lub prowizyjnie z wyłączeniem diet i innych należności związanych z wykonywaniem przez zleceniobiorcę czynności opiekuńczych oraz promocyjnych na zasadzie podróży służbowych na terenie Polski lub poza terytorium Polski, Oddział uznał za prawidłowe.

Oddział wskazuje, że zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób,

W świetle art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedmiotem wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako państwowej jednostki organizacyjnej pisemnej interpretacji może być wyłącznie zakres i sposób zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, co oznacza że Oddział nie może odnieść się do przepisów podatkowych w zakresie podróży służbowych i diet. Powyższe nie jest zagadnieniem z zakresu zastosowania przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład nie jest uprawniony do rozstrzygania tej kwestii w trybie art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl