WPI/200000/43/957/2019

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 października 2019 r. przez Przedsiębiorcę sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli Ukrainy zatrudnionych w Polsce na podstawie umów zlecenia zawartych z Wnioskodawcą.

W dniu 10 października 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie interpretacji indywidualnej. Jako podstawę prawną wydania interpretacji indywidualnej Wnioskodawca wskazał art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.) w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Ponadto Wnioskodawca wskazał na art. 10 ust. 1 ww. ustawy zgodnie z którym, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne - w jego indywidualnej sprawie. Wniosek o wydanie Interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. We wniosku o wydanie interpretacji przedsiębiorca jest zobowiązany przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie. Interpretacja zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym oraz pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia (art. 10 ust. 5).

Opis stanu faktycznego.

Wnioskodawca poinformował, że prowadzi działalność gospodarczą pod firmą: (....)Ww. spółka jest agencją pracy tymczasowej, legitymującą się pozwoleniem na prowadzenie agencji pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. W celu świadczenia usług, wnioskodawca zatrudnia na podstawie umowy zlecenia osoby narodowości ukraińskiej, niebędące obywatelami Polski ani państw trzecich, będących członkami Unii Europejskiej. Z państwem, którego obywatelstwo posiadają zatrudniane osoby brak jest zawartych umów międzynarodowych, regulujących kwestie podlegania ubezpieczeniom społecznym w sposób odmienny od wynikającego z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Pobyt osób zatrudnianych przez wnioskodawcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ma charakter przejściowy, albowiem osoby te nie przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z zamiarem stałego pobytu, tj. nie posiadają zezwolenia na pobyt stały, tylko wizy na czas określony, bądź karty tymczasowego pobytu. Po wykonaniu określonej pracy - ww. osoby kończą zatrudnienie w spółce I wracają do Ukrainy.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy cudzoziemcy (obywatele Ukrainy) zatrudnieni przez polskiego przedsiębiorcę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy zlecenia, których pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego - podlegają z mocy art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, czy też wobec takich osób znajduje zastosowanie art. 8 ust. 2 ustawy systemowej.

Stanowisko wnioskodawcy w sprawie.

Wnioskodawca przedstawiając własne stanowisko w sprawie wskazał co następuje;

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej: obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami" oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4 (osoby te nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.).

Przepis art. 5 ust. 2 ustawy systemowej stanowi, że nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Wnioskodawca wskazuje, że w jego opinii - przepis art. 5 ust. 2 Ustawy systemowej powinien być odczytywany w ten sposób, że nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie dwie odrębne kategorie osób:

Wnioskodawca podnosi, że taki sposób wykładni wskazanego przepisu należy uznać za utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, np. w wyroku z dnia 17 stycznia 2007 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I UK 225/06, wyroku z dnia 28 maja 2008 r. wydanym w sprawie o sygn. akt. I UK 303/07 oraz z dnia 6 stycznia 2009 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II UK 116/08, z dnia 16 czerwca 2011 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III UK 215/10. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III UK 215/10: użycie w treści przepisu art. 5 ust. 2 ustawy systemowej spójnika "i" stanowi koniunkcję (złączenie) dwóch zdań odnoszących się do niezależnych od siebie dwóch kategorii określonych w nim osób niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (tych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i tych, które są zatrudnione w wymienionych placówkach niezależnie od charakteru pobytu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej). Z powyższego wynika, że zakresem podmiotowym art. 5 ust. 2 ustawy są objęci zarówno obywatele państw obcych zatrudnieni w placówkach wymienionych w tym przepisie (niezależnie od charakteru ich pobytu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej), jak również obywatele państw obcych niezatrudnieni w takich placówkach, o ile ich pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawca jeżeli brak jest umów międzynarodowych z państwem (Ukrainą), którego obywatelstwo posiadają zatrudnieni cudzoziemcy, niebędący obywatelami państw członkowskich UE, które regulowałyby zagadnienie podlegania ubezpieczeniom społecznym w odmienny sposób - to cudzoziemcy w przedstawionym przez wnioskodawcę stanie faktycznym nie - podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Na wstępie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wyjaśnia, iż zgodnie z art. 192 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 650) 30 kwietnia 2018 r., traci moc ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W związku z powyższym od dnia 30 kwietnia 2018 r. wydawanie indywidualnej interpretacji jest uregulowane w art. 34-35 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292). Natomiast katalog spraw w których Zakład wydaje w drodze decyzji interpretacje indywidualne w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców powołanej powyżej ustawodawca zawarł w art. 83d ust. l ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.). Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu, udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie, stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W tym miejscu zaznaczyć należy również, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązki ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy pod kątem prawidłowość zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie indywidualne interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, natomiast Organ w tym trybie nie prowadź postępowania wyjaśniającego, w szczególności dowodowego. Powyższe oznacza, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składek na ww. ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 2 powołanej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo inne umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, zleceniobiorcy mogą podlegać ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.

Powyższe wskazuje, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie uzależniają objęcia ubezpieczeniami społecznymi od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania czy pobytu, jak również od tego przez jaki czas praca jest świadczona, natomiast istotny jest fakt zawarcia z polskim podmiotem umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywanie pracy w ramach takiej umowy na obszarze Polski. Jedynie ratyfikowana umowa międzynarodowa, jako prawo nadrzędne, może wykluczyć zastosowanie polskich przepisów w tym zakresie. Cudzoziemiec zatrudniony w Polsce nie będzie podlegał ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych jeśli obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną, lub prawo wspólnotowe. Z treści wniosku o wydanie interpretacji nie wynika jednakże, iż taka sytuacja ma miejsce.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w tej ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Wymienione przesłanki powinny być spełnione łącznie tzn. osoba jest cudzoziemcem, jej pobyt w Polsce nie może mieć charakteru stałego i jest zatrudniona w obcym przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym, misji, misji specjalnej lub instytucji międzynarodowej.

Z treści wniosku złożonego w dniu 10 października 2019 r. wynika, że Wnioskodawca zatrudnia osoby narodowości ukraińskiej, na podstawie umów zlecenia. Osoby te nie posiadają w Polsce stałego zamieszkania, przebywają na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na czas wykonania zawartych umów. W ocenie Wnioskodawcy pozwala to na uznanie, że osoby te na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie podlegają w Polsce obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Oddział nie podziela stanowiska Wnioskodawcy w powyższej kwestii. Nie sposób zgodzić się z argumentacją Wnioskodawcy, iż już spełnienie przez cudzoziemca jednego wymogu w postaci braku stałego pobytu na terytorium Polski miałoby być wystarczającą przesłanką do zwolnienia takiej osoby z podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce.

Zawarcie przez osobę fizyczną z polskim podmiotem umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych na mocy art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i wykonywanie tej umowy na terytorium Polski jest bowiem przesłanką do uznania takiej umowy za tytuł do tych ubezpieczeń. Sam fakt zawarcia jej z cudzoziemcem, którego pobyt, jak wskazuje Wnioskodawca, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ma charakter przejściowy, gdyż osoba ta nie przebywa na terytorium Polski z zamiarem stałego pobytu tj. nie posiada karty stałego pobytu, tylko wizę na czas określony bądź kartę tymczasowego pobytu - nie może zaś przesądzać o uznaniu, że spełnione zostały przesłanki zawarte w art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z brzmienia art. 5 ust. 2 wskazanej ustawy wynika, że wskazane w nim warunki należy interpretować łącznie. Ponadto dla stwierdzenia czy cudzoziemiec podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym istotne jest istnienie tytułu podlegania ubezpieczeniom a nie sam czas trwania jego pobytu w Polsce.

Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lipca 2017 r. (sygn. II UK 295/16) "termin "nie podlegają ubezpieczeniom społecznym obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego", należy dekodować w powiązaniu z systemem ubezpieczenia społecznego, a nie przez odwoływanie się do przepisów o charakterze meldunkowym, ilościowym (...) punktem odniesienia dla wyjaśnienia kwestii, czy pobyt cudzoziemca nie ma charakteru stałego, jest wymieniony w tym przepisie obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skoro ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, to podlegają im także obywatele państw obcych, którzy podejmują działalność stanowiącą podstawą objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. (...) Stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia, przy czym nie ma większego znaczenia okoliczność dotycząca tego, jaką administracyjną gwarancję prowadzenia działalności lub zapewnienie pobytu miał w Polsce obywatel państwa obcego. (...) O tym, czy dany pobyt ma charakter stały nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości stałości pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej", albowiem w takim wypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegaliby ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech", choć spełnialiby warunki podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (...)." Podobnie w kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym przez cudzoziemców wykonujących m in. umowy zlecenia wypowiedział się również Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach z dnia 13 grudnia 2016 r. (III AUa 1250/16) i z dnia 20 grudnia 2016 r. (III AUa 1249/16).

Oddział nie podziela również stanowiska Wnioskodawcy w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby narodowości ukraińskiej, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej świadczą pracę w ramach zawartych umów zlecenia, z uwagi na brak Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym, bowiem taka umowa została zawarta. Z dniem 1 stycznia 2014 r. weszła z życie Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z dnia 18 maja 2012 r. Razem z Umową obowiązywać zaczęło również Porozumienie Administracyjne z dnia 18 maja 2012 r. w sprawie stosowania Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym.

W tym miejscu podkreślić należy, że zapisy dotyczące ustalania właściwego ustawodawstwa znajdujące się w umowach międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym maja dwa cele: unikanie sytuacji, w której osoba nie jest objęta zabezpieczeniem społecznym w żadnym kraju oraz zapobieganie sytuacji, w której osoba podlega podwójnie ubezpieczeniom - w kraju zatrudnienia i w kraju zamieszkania. Generalna zasada wynikająca ze wszystkich umów, których Polska jest stroną określa, że obowiązek ubezpieczenia społecznego powstaje w państwie, w którym zatrudnienie jest wykonywane (tzw. zasada terytorialności - lex loci laboris).

Powyższa Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym ma zapewnić przede wszystkim eliminację negatywnej i pozytywnej kolizji ustawodawstw (podwójne opłacanie składek ubezpieczeniowych lub brak ubezpieczenia), oraz ochronę przed utratą praw przysługujących z zabezpieczenia społecznego, nabytych na terytorium drugiego państwa. Zgodnie z art. 6 ww. Umowy osoba, do której stosuje się Umowa podlega ustawodawstwu tej Umawiającej się Strony, na której terytorium pracuje. Jest to tzw. zasada miejsca wykonywania pracy. Istnieją przypadki, nieuregulowane Umową, w których zastosowanie będzie miało ustawodawstwo obu państw. Dotyczy to następujących sytuacji zbiegowych: praca najemna wykonywana w obu państwach, działalność na własny rachunek wykonywana w obu państwach, praca najemna wykonywana w jednym państwie, a działalność na własny rachunek w drugim.

Umową z dnia 18 maja 2012 r. między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym, mówi o zasadzie równego traktowania, która stanowi, że obywatele jednego z Państw podlegają obowiązkom i korzystają z uprawnień wnikających z ustawodawstwa drugiego z Państw, na tych samych warunkach co obywatele tego Państwa. Zatem osoby, do których stosuje się ww. umowę podlegają ustawodawstwu tego Państwa, na terytorium którego wykonują pracę. Wskazana powyżej umowa zawiera zasadę stosowania ustawodawstwa miejsca wykonywania pracy, jednakże nie przewiduje możliwości niepodlegania ubezpieczeniom społecznym w miejscu wykonywania pracy, z uwagi na wskazanie okresu pobytu bądź charakter pobytu na terytorium Polski.

Wobec powyższego, cudzoziemcy, z którymi Wnioskodawca zawiera umowy zlecenia podlegają ubezpieczeniom na zasadach właściwych dla zleceniobiorców tj. zgodnie ze wskazanymi powyżej art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń. W konsekwencji w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajduje zastosowania.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko przedsiębiorcy; (...) w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli Ukrainy zatrudnionych w Polsce na podstawie umów zlecenia zawartych z Wnioskodawcą uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.