WPI/200000/43/929/2019

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 1 października 2019 r., uzupełnionym w dniu 16 października 2019 r., przez przedsiębiorcę: (...) uznaje za prawidłowe w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne odszkodowania z tytułu likwidacji prawa do nagród jubileuszowych w obowiązującym u Wnioskodawcy ZUZP.

W dniu 1 października 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów złożony przez przedsiębiorcę: na podstawie art. 34 Prawo przedsiębiorców

w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne odszkodowania z tytułu likwidacji prawa do nagród jubileuszowych w obowiązującym u Wnioskodawcy ZUZP. W dniu 16 października 2019 r. powyższy wniosek został uzupełniony złożoną odpowiedzią na wezwanie z dnia 10 października 2019 r.

Opis stanu faktycznego:

U pracodawcy obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia lutego 1998 r. (dalej ZUZP). Zgodnie z treścią art. 31 "Pracownikom, którzy przepracowali 15,20,25,30,35,40,45,50 lat przysługuje nagroda jubileuszowa według zasad i wysokości określonych w załączniku nr 15 do Układu." Załącznik, o którym mowa powyżej określa jakie okresy pracy podlegają zaliczeniu do okresu, od którego uzależnione jest nabycie nagrody, jak również wysokość nagrody poprzez jej procentowe odniesienie do podstawy uzależnionej od indywidualnego wynagrodzenia pracownika (po 15 latach pracy - 100% podstawy, po 20 latach pracy - 200% podstawy wymiaru, po 25 latach pracy - 250% podstawy wymiaru, po 30 latach pracy - 300% podstawy wymiaru, po 35 i 40 latach pracy - 350% podstawy wymiaru, po 45 i 50 latach pracy - 400% podstawy wymiaru), a także sposób ustalania podstawy wymiaru. Wypłacane nagrody jubileuszowe stanowiły przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Strony dotychczasowego ZUZP tj. pracodawca oraz przedstawiciele Związków Zawodowych dokonali zmian zapisów ZUZP w Sposób przewidziany przepisami prawa poprzez zarejestrowanie protokołu dodatkowego przez Okręgowego Inspektora Pracy w w dniu (...)09.2019 r. Zgodnie z treścią protokołu, po jego wejściu w życie od dnia (...)10.2019 r. oraz po dokonaniu zmian umów o

pracę zgodnie z art. 24113 Kodeksu Pracy, pracownikom nie przysługują nagrody jubileuszowe. Ponadto pracodawca oraz Związki Zawodowe ustaliły, że z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych, pracownikom którzy na dzień wejścia zmian byli uprawnieni do nich zostanie wypłacone odszkodowanie. Odszkodowanie, o którym mowa zostanie wypłacone pracownikom, którzy byli uprawnieni do nagród jubileuszowych na podstawie dotychczasowego ZUZP (przed zmianami (...)10.2019 r.) z wyłączeniem: pracowników zatrudnionych po dniu (...)09.2019 r. tj. po wejściu w życie zmian do dotychczasowego ZUZP likwidujących nagrody jubileuszowe, pracowników będących w trakcie okresu

wypowiedzenia na dzień wypłaty świadczenia (z wyłączeniem wypowiedzeń z przyczyn niedotyczących pracowników), pracowników z którymi rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, pracowników których warunki umowy o pracę nie ulegną zmianie w związku ze zmianą ZUZP. Wysokość odszkodowania zostanie wyliczona indywidualnie dla każdego z pracowników, a sama wypłata świadczenia ma nastąpić do końca lutego 2020 r.

Własne stanowisko w sprawie:

W ocenie Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu likwidacji w ZUZP prawa do nagrody jubileuszowej dla uprawnionych na zasadach dotychczasowych pracowników jest przychodem niestanowiącym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finasowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone przez pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie zalicza się przychodów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 wskazanego rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat. Zdaniem Wnioskodawcy przepis § 2 ust. 1 pkt 1 wskazanego rozporządzenia znajduje zastosowanie również w sytuacji, gdy Wnioskodawca zamierza dokonać zmiany polegającej na likwidacji nagród jubileuszowych wypłacanych co 5 lat i planuje wypłatę jednorazowego świadczenia jako rekompensaty likwidacji nagrody jubileuszowej. Stanowisko w przedmiocie wyłączenia rekompensaty za likwidację nagrody jubileuszowej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne było wielokrotnie potwierdzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych m.in. w decyzji z dnia 21 września 2018 r. WPI/200 000/43/914/2018 (Oddział w Lublinie), decyzji z dnia 10 października 2018 r. DI/100000/43/890/2018 (Oddział w Gdańsku) czy też w decyzji z dnia 19 lipca 2017 r. DI/100000/43/650/2017 (Oddział w Gdańsku). Należy wskazać, że w uzasadnieniu wszystkich ww. decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że przesłankami wyłączenia rekompensaty za likwidację uprawnienia do nagrody jubileuszowej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które muszą być spełnione łącznie są związek między wypłatą tej rekompensaty a likwidacją nagród jubileuszowych oraz przysługiwanie nagród jubileuszowych według dotychczas obowiązujących przepisów nie częściej niż co 5 lat. Powyższe przesłanki w ocenie Wnioskodawcy zostały spełnione, gdyż dotychczasowe nagrody jubileuszowe, do których prawo wynikało z ZUZP przysługiwały nie częściej niż co 5 lat, a odszkodowanie, które ma zostać wypłacone uprawnionym dotychczas pracownikom ma związek z likwidacja prawa do nagrody w związku ze zmiana ZUZP.

W odniesieniu do powyższego stanu faktycznego Wnioskodawca prosi o wydanie interpretacji co do poprawności stanowiska Wnioskodawcy.

W dniu 4 października 2019 r. Zakład wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie stanu faktycznego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, który został złożony w dniu 1 października 2019 r. poprzez wskazanie, czy odszkodowanie z tytułu likwidacji w ZUZP prawa do nagrody jubileuszowej dla uprawnionych pracowników stanowi przychód z tytułu umowy o pracę w myśl przepisów ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.).

W dniu 16 października 2019 r. Wnioskodawca udzielił odpowiedzi na wezwanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 października 2019 r. doręczone w dniu 8 października 2019 r., w której wskazał, iż wartość rekompensat wypłaconych przez Spółkę pracownikom z tytułu likwidacji uprawnień do nagrody jubileuszowej będzie stanowić przychód ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 200 z późn. zm.)

Jednocześnie Spółka zaznaczyła, że w związku z odszkodowawczym charakterem przedmiotowych rekompensat, "Spółka jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych wystąpiła do Dyrektora Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji w zakresie ewentualnego zwolnienia od podatku planowanych wypłat, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie natomiast z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1373) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje sią przepisy określające podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zaznaczyć należy również, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz źródła takiego przychodu nie mieści sią w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne opierając sią na zawartym w odpowiedzi na wezwanie złożonej w dniu 16 października 2019 r. wskazaniu Spółki w powyższej kwestii, iż wartość rekompensat wypłaconych przez Spółką pracownikom z tytułu likwidacji uprawnień do nagrody jubileuszowej będzie stanowić przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.)

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 1 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią następujące przychody: nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.

Należy zauważyć, że nagrody jubileuszowe nie są świadczeniami obligatoryjnymi uregulowanymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, a w konsekwencji zasady ich przyznawania oraz wypłacania wynikają z obowiązującego u pracodawcy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.

Decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca nadał warunkowi periodycznego, cyklicznego (nie częstszego niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do uzyskania nagród na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u danego pracodawcy. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt daty wypłaty nagród pracownikowi, bowiem wypłata tych świadczeń w określonych okolicznościach może nastąpić w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej.

Przepis powyższy ma również zastosowanie w sytuacji, gdy pracodawca likwiduje w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy lub regulaminie wynagradzania swoich pracowników instytucję nagród jubileuszowych, przysługujących dotychczas według zasad określających warunki ich przyznawania nie częściej niż co 5 lat, a w to miejsce wypłaca odszkodowanie (rekompensatę) z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych. Warunkami nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odszkodowania (rekompensaty) są dwie przesłanki:

Z przedstawionego we wniosku złożonym w dniu 1 października 2019 r. opisu zdarzenia przyszłego, który Wnioskodawca uzupełnił w dniu 16 października 2019 r. wynika, że Wnioskodawca dokonał zmian obowiązującego u niego ZUZP, w sposób przewidziany przez przepisy prawa. Po dokonaniu zmian w ZUZP od dnia (...)10.2019 r. oraz po dokonaniu zmian umów o pracę pracownikom Wnioskodawcy nie będą przysługiwały nagrody jubileuszowe. Wnioskodawca wraz ze związkami zawodowymi ustalił, iż pracownikom którzy na dzień wejścia w życie zmian do ZUZP byli uprawnieni do nagród jubileuszowych zostanie wypłacone odszkodowanie dla pracowników, którzy byli uprawnieni do nagród na podstawie dotychczasowego ZUZP. Dotychczasowy ZUZP przewidywał nagrody jubileuszowe dla pracowników po przepracowaniu u pracodawcy odpowiednio 15,20,25,30,35,40,45,50 (co 5 lat) - art. 31 ZUZP przed zmianami. Wysokość odszkodowania zostanie wyliczona indywidualnie dla każdego pracownika przy uwzględnieniu średniego wynagrodzenia z 12 miesięcy oraz stażu pracy regulującego procentowo wysokość podstawy wymiaru. Wypłata odszkodowania z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych ma nastąpić do końca 2020 r. Ponadto w złożonej w dniu 16 października 2019 r. odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawca stwierdził, iż wartość rekompensat wypłaconych przez Spółkę pracownikom z tytułu likwidacji uprawnień do nagrody jubileuszowej będzie stanowić przychód ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

W ocenie Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu likwidacji w dotychczas obowiązującym ZUZP prawa do nagród jubileuszowych dla uprawnionych na zasadach dotychczasowych przewidzianych przez uprzednio obowiązujący ZUZP nie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W konsekwencji, uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 1 października 2019 r., opis zdarzenia przyszłego, uzupełniony w dniu 16 października 2019 r., własne stanowisko Wnioskodawcy oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za prawidłowe stanowisko w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne odszkodowania z tytułu likwidacji prawa do nagród jubileuszowych w obowiązującym u Wnioskodawcy ZUZP.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.