WPI/200000/43/919/2014 - Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracy w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. pot 672 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 25 lipca 2014 r. (uzupełnionym w dniu 12 sierpnia 2014 r.) przez przedsiębiorcy Pana (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracy w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

W dniu 25 lipca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pana (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wnioskodawca w dniu 12 sierpnia 2014 r. uzupełnił wniosek pismem z dnia 9 sierpnia 2014 r., w którym wskazał, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, nie prowadził pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 2-5) ustawy z dnia 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.),

W przedstawionym danie faktycznym wnioskodawca wskazał, iż w dniu (...) roku zawarł z pracodawcą/przedsiębiorcą umowę o pracę na czas nieokreślony W ramach zawiązanego stosunku pracy Wnioskodawcy w pełnym wymiarze etatu zostało powierzone stanowisko kierowcy busa osobowego, a miejsce pracy zostało określone jako terytorium Polski i Europy. Praca była wykonywana w równoważnym systemie czasu procy, zaś Wnioskodawca otrzymywał ustalone stałe zryczałtowane/miesięczne wynagrodzenie.

W ramach objętego stanowiska pracy do zadań i czynności Wnioskodawcy należało prowadzenie w ustalonym przez pracodawcy czasie pojazdu samochodowego o dopuszczalne; masie całkowitej do 3,5 t który był przeznaczony do przewozu maksymalnie 9 osób Wnioskodawca w celu wykonywania tych czynności posiadał prawo jazdy kategorii "B". które uzyskał spełniając wymagania w art. 11 ustawy z dnia 15 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, tj,:

W dniu (...) roku łączący Wnioskodawcę z pracodawcą stosunek pracy został rozwiązany na mocy wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę w dniu (...) roku

Stanowisko kierowcy busa osobowego zostało wówczas powierzone innym osobom i jest ono przez nie nadał wykonywane w ramach stosunku pracy

W miedzy czasie Wnioskodawca nabył uprawnienia do prowadzenia autobusów (tekst jedn.: pojazdów samochodowy służących do przewozu więcej mi 9 osób) - prawo jazdy kategorii D.

Do jego uzyskania Wnioskodawca spełnił następujące warunki określone w art. 11 UKP

W dniu (...) roku Wnioskodawca rozpoczął wykonywanie osobiście działalności gospodarczej i został wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Jako przedmiot przeważającej działalności gospodarczej Wnioskodawca wskazał Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany".

Wykonywane przez Wnioskodawcę usługi polegają na prowadzeniu autobusów autokarów (pojazdów samochodowych służących do przewozu więcej nu 9 osób) należących do kontrahentów, od których Wnioskodawca otrzymuje stosowne zamówienia. Usługi wykonywane u samodzielnie, bez podległości służbowej, a Wnioskodawca ponosi pełna odpowiedzialność za ich należyte wykonanie, także wobec osób trzecich.

Wnioskodawca na ten moment nie posiada swojego taboru samochodowego i świadczy usługi polegające na prowadzeniu pojazdów samochodowych należących do innych podmiotów zajmujących a przewozem osób.

W dniu (...) roku Wnioskodawca zawarł ze swoim byłym pracodawca umowę współpracy, w ramach której świadczy on na jego rzecz usługi polegające na prowadzeniu należących do niego autobusów, autokarów wraz z pasażerami, którzy zawarli umowę przewozu z byłym pracodawca. Usługi świadczone są na terenie całej Europy na podstawie zamówień, jakie składa były pracodawca u Wnioskodawcy. Z tytułu wykonanych usług Wnioskodawca otrzymuje ustalone wspólnie wynagrodzenie. Wynagrodzenie wypłacane jest co miesiąc na podstawie przedstawianych przez Wnioskodawcę zestawień, zawierających szczegółowe dane o zrealizowanych zamówieniach.

Do dnia (...) roku. t.j. dnia zakończenia toczącego Wnioskodawcę i byłego pracodawcę stosunku pracy Wnioskodawca nie wykonywał na jego rzecz czynności polegających na prowadzeniu pojazdu służącego do przewozu więcej niż 9 osób (łącznie z kierowcą). Odpowiednio od dnia roku, tj. od dnia zawarcia umowy o świadczenie usług Wnioskodawca mc wykonywa) na rzecz byłego pracodawcy czynności, związanych z prowadzeniem pojazdów samochodowych przeznaczonych do przewozu 9 osób (łącznie z kierowcą).

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

W opinii Wnioskodawcy zaistniały i przedstawiony stan faktyczny uprawnia go na podstawie art. 18a USUS do korzystania z preferencyjnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 18a ust. 1 USUS podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, osób prowadzących działalność gospodarcza w okresie pierwszych 4 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia jej wykonywania stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia

Zasada ta nie ma zastosowania do osób które:

Konstrukcja art. 18a USUS charakteryzuje się tym, że uprawnienie to ograniczone jest:

Zdaniem Wnioskodawcy, zestawienie przesłanek negatywnych zastosowania obniżonej składki, a w szczególności wymóg. Ze podjęta działalność mc może być wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, gdy czynności wykonywane w ramach stosunku pracy wchodzą w zakres wykonywanej działalności gospodarczej ma za zadanie przeciwdziałać sytuacjom, w których pracodawcy wymusiliby na pracownikach rozwiązanie stosunku pracy i przejście na tzw. somozatrudnienie. tj. rozpoczęcie działalności gospodarczej i prowadzenie jej w oparciu o obowiązki (czynności) realizowane w ramach stosunku pracy. Tylko tak rozumiany cel uzasadnia ograniczenie stosowana obniżonej składki w odniesieniu do Niektórych osób, które po raz pierwszy podejmują działalność gospodarczą.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż w ramach zawartej w miesiącu roku z byłym pracodawcą umowy Wnioskodawca świadczy na jego rzecz usługi wymagające zupełnie innych uprawnień oraz zupełnie innego i znacznie szerszego przegotowania zawodowego Wnioskodawca uznaje, że ratio legit przesłanki wyłączającej zastosowanie obniżonej składki określonej w art. 18a ust. 2 pkt 2 USUS. jako przeciwdziałanie wymuszonemu samozatrudnieniu w miejsce umowy o pracę, pozwala na uznanie, że w odniesieniu do kierowców podejmujących działalność gospodarczą we współpracy z dotychczasowym pracodawcą a obejmujących wykonywanie czynności prowadzenia pojazdów wymagających innego typu uprawnień, nie zachodzi w żaden sposób przesłanka wyłączająca prawo do zastosowania obniżonej składki.

Przez "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej' o których mowa w art. 18a ust. 2 USUS które umożliwiają zastosowanie preferencyjnych składek ubezpieczeniowych dla osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą należy rozumieć czynności odpowiadające tym. która były uprzednio wykonywane w ramach stosunku pracy na rzecz byłego pracodawcy

Wnioskodawca wskazał, że w przed sławione, sprawie należy dokonać interpretacji powołanego zwrotu "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" w odniesieniu do pracowników takich jak kierowcy.

Przedsiębiorca przedstawia zakres uprawnień kierowcy kategorii B i kategorii D.

Osoba fizyczna posiadająca uprawnienia kategorii B może kierować pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej, do 3.5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla. Wnioskodawcą jako pracownik w celu uzyskania przedmiotowego uprawnienia musiał:

Uprawnienia kategorii D Wnioskodawca nabył na okres 5 lat. a wydanie po tym czasie nowego prawa jazdy do prowadzenia autobusów będzie uzależnione od przedstawienia właściwego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań zdrowotnych i zaświadczenia o predyspozycjach psychologicznych do prowadzenia tego typu pojazdów Odpowiednio prawo jazdy kategorii B jest wydawane na 15 lat. a do jego odnowienia wymagane jest jedynie przedstawienie zaświadczenia o braku przeciwskazań zdrowotnych.

Podsumowując Wnioskodawca wskazał, iż przedstawione argumenty wystarczam, aby stwierdzić, że skoro ustawodawca wyróżnił odrębne kategorie uprawnień do prowadzenia określonego typu pojazdów (ustawa o kierujących pojazdami wyróżniła ich 16 rodzajów) to tych kategorii nie można utożsamiać bądź mieszać oraz przyjmować, że mają taką samą treść. Każda kategoria wiąże się z koniecznością odbycia odrębnego szkolenia, zdania odrębnego egzaminu oraz spełnienia określonych wymagań dodatkowych.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca uważa, że oczywista jest różnica miedzy czynnościami wykonywanymi przez kierowcę posiadającego uprawnienia kolegom B, a czynnościami wykonywanymi przez kierowcę posiadającego uprawnienia kategorii D Zdobycie tych drugich wiąże się z koniecznością zdobycia znacznego szerszego przygotowania zawodowego czy tez pozytywnego odbycia badań psychologicznych.

Fakt wykonywania w trakcie trwania stosunku pracy czynności kierowania samochodami osobowymi (pojazd przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu - art. 2 pkt 42) UPRD) nie jest ty m samym co czynność w postaci kierowania prowadzenia autobusu, jako Wnioskodawca wykonuje aktualnie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy oraz innych podmiotów.

W związku z powyższym Wnioskodawca wskazuje, że przyjęte stanowisko jest prawidłowe i jest on uprawniony do stosowania preferencyjnej stawki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18a USUS.

Mając powyższe na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie Stosownie do ustępu 3 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 13d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia Stosownie do ustępu 2 pkt 1) i 2) tego artykułu. z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości rade klarowanej kwoty, nie niższej| jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które;

* prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność.

* wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym łub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórcza lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, które były wspólnikami jednoosobowych spółek z oo. spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty, a także gdy wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy

Pod pojęciem byłego pracodawcy", o którym mowa a szt. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas t.j. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę. Zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone pracz pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Konstrukcja powołanego powyżej przepisu ogranicza prawo do deklarowania do podstawy wymiaru składek kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia osobom podejmującym prowadzenie działalności gospodarczej i wykonującym działalność na rzecz pracodawcy, przy czym wystarczy że zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność tylko w części pokrywał się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy do utraty prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia wystarczy, aby chociaż jedna czynność świadczona w ramach prowadzonej działalności na rzecz byłego pracodawcy była tożsama z czynnościami świadczonymi w ramach stosunku pracy.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2010 r. (UK 323/09) stwierdzającym, iż dla spełnienia warunku wykonywana czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności gospodarczej wystarczające jest realizowanie jakichkolwiek czynności, które były uprzednio wykonywane podczas świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę. Istotny staje się tu fakt, iż charakter czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy jest tożsamy z czynnościami wchodzącymi w zakres działalności gospodarczej wykonywanej na rzecz byłego pracodawcy.

Należy również podkreślić iż bez znaczenia w przedstawionym stanie faktycznym jest fakt braku posiadania uprawnień do kierowania pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do przewozu powyżej 9 osób (w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę), gdyż Wnioskodawca zarówno w ramach stosunku pracy jaki i w ramach prowadzenia działalności gospodarczej wykonywał i wykonuje czynności związane z transportem pasażerskim.

W związku z powyższym, brak jest więc podstaw do przyjęcia, iż czynności wykonywane przez osobę zatrudniona na stanowisku kierowcy pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 1,5 tony. przeznaczonego do przewozu maksymalnie 9 osób. całkowicie rożni się od czynności wykonywanych przez kierowcę pojazdu samochodowego służącego do przewozu powyżej 9 osób

Reasumując, ponieważ z treści złożonego przez przedsiębiorcę wniosku o wydanie interpretacji nie wynika jednoznacznie, że zakres obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy był całkowicie odmienny od usług świadczonych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy (związanych z przewozem osób) wnioskodawca nie ma prawa do deklarowania podstawy wymieni składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z art. 18a ust. 1 usuwy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy sianu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 usuwy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia Od mniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 13 ust. 2 usuwy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzje lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnu doręczenia decyzji.