WPI/200000/43/881/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646) oraz w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione wniosku złożonym w dniu 26 lipca 2018 r. przez Przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym członka zarządu pełniącego funkcję w zarządzie Spółki na podstawie powołania w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych i pobierającego z tego tytułu wynagrodzenie, który uzyska dodatkowy przychód w wyniku objęcia akcji Spółki w ramach programu motywacyjnego.

W dniu 26 lipca 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wnioskodawca przedstawiając zdarzenie przyszłe wskazał, że będąc spółką akcyjną, zamierza zorganizować program motywacyjny, ustalony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Program motywacyjny skierowany będzie do członków zarządu i polegać będzie na nieodpłatnym objęciu przez członków Zarządu akcji spółki nowej emisji, które zostaną wyemitowane przez spółkę w wyniku zwiększenie kapitału akcyjnego wskutek przeznaczenia na niego kapitału zapasowego, a skorzystać z programu motywacyjnego będą mogły osoby, które:

* pełniły określony czas funkcje w zarządzie w przeszłości i pełnią je nadal,

* spółka pod ich zarządem osiągała zyski w odpowiednim przedziale czasu,

* wraz z oświadczeniem o objęciu akcji złożą oświadczenie o zakazie konkurencji przez odpowiedni czas po zakończeniu pełnienia funkcji w zarządzie spółki bez odrębnego wynagrodzenia, który to zakaz będzie szczegółowo określony w uchwale walnego zgromadzenia ustanawiającej program motywacyjny.

Członkowie zarządu otrzymują wynagrodzenie za pełnienie funkcji w zarządzie spółki ustalone w uchwale rady nadzorczej w związku z powołaniem, bez odrębnych umów o pracę i umów cywilnoprawnych, w tym kontraktów menadżerskich.

Przychody członka zarządu powstałe w wyniku objęcia akcji w ramach programu motywacyjnego nie powodują powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, albowiem nie wynikają z umowy o pracę, ani umów cywilnoprawnych, lecz z programu motywacyjnego ustalonego uchwałą walnego zgromadzenia. Za brakiem podlegania pod ubezpieczenia społeczne przemawia fakt, że przychody te nie podlegają podatkowi dochodowemu od osób fizycznych w momencie ich uzyskania, lecz zryczałtowanemu podatkowi 19%, należnemu dopiero po sprzedaży akcji przez członka zarządu (art. 30b ust. 1 w zw. z art. 24 ust. 11 -11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy w trybie niniejszej decyzji, dokonywana jest wyłącznie pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) zawarty w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst. Jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.).

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 wskazanej ustawy. W rezultacie dla rozstrzygnięcia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest czy dana osoba posiada jeden z tytułów do ubezpieczenia określonych wskazanym przepisem. Jednocześnie wyliczenie tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zawarte w powyższym artykule ma charakter katalogu wyczerpującego, zamkniętego i nie podlega wykładni rozszerzającej.

Zgodnie z art. 1 § 1 zasady i tryb tworzenia, organizacji, funkcjonowania, rozwiązywania, łączenia, podziału i przekształcania spółek handlowych regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r., Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1557 z późn. zm.). Natomiast z § 2 ww. art. 1 wynika, że spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.

Zgodnie z art. 368 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Wskazany powyżej katalog osób podlegających obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zawarty art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, uzależnia zaistnienie tegoż obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji a od formy, w jakiej został mianowany na stanowisko członek zarządu. Powołany przepis nie zalicza do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcję członka zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie. Powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu (na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych tu: art. 368 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki kapitałowej nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. W konsekwencji, samo powołanie na stanowisko członka zarządu spółki, jak również osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia czy innych przychodów, nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie jest ono związane z powstaniem określonego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych wskazanego w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wyniku np. zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Z przedstawionego we wniosku złożonym w dniu 26 lipca 2017 r. zdarzenia przyszłego wynika, że członkowie zarządu pełnią funkcję na podstawie powołania uchwałą rady nadzorczej Spółki. Na podstawie tej uchwały zostało również określone wynagrodzenie za pełnienie ww. funkcji. Z Wnioskodawcą nie łączy ich żaden inny stosunek prawny, tj. umowy o pracę, umowy cywilnoprawne, w tym kontrakty menedżerskie. Jednocześnie, Wnioskodawca zamierza zorganizować program motywacyjny, ustalony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, z którego będą mogły skorzystać osoby w tym również członkowie zarządu spełniający określone uchwałą kryteria. W konsekwencji członkowie zarządu, przystępujący do programu - uzyskają również przychody powstałe w wyniku objęcia akcji Spółki wyemitowane w ramach programu motywacyjnego.

W świetle powyższego, należy stwierdzić, że dla osób pełniących funkcję członka zarządu wyłącznie na podstawie stosunku organizacyjnego, jakim jest powołanie w rozumieniu przepisu Kodeksu spółek handlowych, osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia czy innych przychodów (tu: przychodów w związku z przystąpieniem do programu motywacyjnego i objęciem akcji Spółki wyemitowanych na potrzeby ww. programu), nie skutkuje powstaniem obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z uwagi na brak tytułu do tych ubezpieczeń, których pełny i zamknięty katalog prawodawca umieścił w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Uwzględniając treść złożonego 26 lipca 2018 r. wniosku o interpretację indywidualną oraz obowiązujący stan prawny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę

Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wskazuje, że w treści złożonego wniosku o indywidualną interpretację Wnioskodawca uzasadniając przedstawione stanowisko w sprawie wskazał, że " Przychody członka zarządu powstałe w wyniku objęcia akcji w ramach programu motywacyjnego (...) Za brakiem podlegania pod ubezpieczenia społeczne przemawia fakt, że przychody te nie podlegają podatkowi dochodowemu od osób fizycznych w momencie ich uzyskania, lecz zryczałtowanemu podatkowi 19%, należnemu dopiero po sprzedaży akcji przez członka zarządu (art. 30b ust. 1 w zw. z art. 24 ust. 11 -11 b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)". Należy w tym miejscu zauważyć, że dla ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym członka zarządu, a w konsekwencji obowiązku odprowadzania składek na te ubezpieczenia od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu pełnionej na podstawie powołania w rozumieniu przepisów k.s.h. funkcji członka zarządu, istotne jest czy wykonuje swoja funkcję na podstawie stosunku prawnego rodzącego tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (np.: umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, w tym kontraktów menedżerskich). Zatem, przy rozstrzygnięciu, czy powstanie obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych - możliwości uzyskania przez członka zarządu pełniącego funkcję na podstawie powołania w rozumieniu przepisów k.s.h., dodatkowego przychodu bez względu na jego kwalifikację podatkową i źródło tego przychodu, nie ma znaczenia prawnego.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.