WPI/200000/43/869/2016 - Ustalenie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 sierpnia 2016 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

W dniu 10 sierpnia 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę uzupełniony pismem z dnia 25 sierpnia 2016 r., doręczonym w dniu 31 sierpnia 2016 r.

Wnioskodawca wskazał, że był zgłoszony jako osoba współpracująca z kodem 051100 przy działalności męża: (...) w okresach (...) sierpnia 2010-(...) marca 2013 r. oraz (...) kwietnia 2014-(...) kwietnia 2014 r. Mąż prowadzi działalność gospodarczą od 17 października 2007 r. w zakresie PKD 81.21.Z, 81.22.Z, 81.30.Z, 96.01.Z.

Wnioskodawca podniósł, iż z dniem (...) lipca 2016 r. rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie PKD 81.21.Z. 43.39.Z, 81.22.Z, 96.01.Z, w szczególności usługi sprzątania. Wnioskodawca będzie wykonywać zlecenia dla nowych kontrahentów, jak również dla kontrahentów, z którymi współpracuje jego współmałżonek.

Wnioskodawca wskazał, że w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności nie prowadził we własnym imieniu i na własny rachunek pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w tej sytuacji może skorzystać z preferencyjnych zasad opłacania składek ZUS przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie. Zdaniem Wnioskodawcy z uwagi na fakt, iż jest to jego pierwsza działalność gospodarcza oraz nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej może skorzystać z preferencyjnych zasad opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w 2016 r. dla tych osób stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 555,00 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2016 r.).

W dniu 17 sierpnia 2016 r. Oddział na podstawie art. 64 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o wydanie pisemnej interpretacji oraz doprecyzowanie opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku złożonym w dniu 10 sierpnia 2016 r. poprzez wskazanie, czy Wnioskodawca nie prowadzi i w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania opisanej we wniosku działalności gospodarczej nie prowadził innej działalności pozarolniczej w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. nie prowadził działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, nie wykonywał działalności twórczej lub artystycznej, nie wykonywał działalności gospodarczej w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie pozostawał wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, a także nie prowadził publicznej lub niepublicznej szkoły, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie przepisów o systemie oświaty).

W odpowiedzi na wezwanie pismem z dnia 25 sierpnia 2016 r. (doręczonym w dniu 31 sierpnia 2016 r.) Wnioskodawca wskazał, iż nie prowadził i w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania opisanej we wniosku działalności gospodarczej, tj. 1 lipca 2016 r., nie prowadził innej działalności pozarolniczej w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. nie prowadził działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, nie wykonywał działalności twórczej lub artystycznej, nie wykonywał działalności gospodarczej w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie pozostawał wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, nie prowadził publicznej lub niepublicznej szkoły, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie przepisów o systemie oświaty). Ponadto pismem z dnia 2 września 2016 r. (doręczonym 6 września 2016 r.) Wnioskodawca poinformował, iż w okresie, kiedy był osobą współpracującą przy działalności męża firmy (...) nie miał zawartej umowy o pracę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Podana zasada ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z zapisem ustępu 2 pkt 1 i 2 tegoż artykułu, nie ma jednak zastosowania do osób, które:

- już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, które były wspólnikami jednoosobowych spółek z o.o., spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty, a także gdy wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Natomiast z treści art. 18a ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia wystarczy, aby nie wykonywała tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, iż przepis art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy, powołany powyżej, nie uzależnia możliwości korzystania z prawa do obniżonej podstawy wymiaru składek od tytułu ubezpieczenia, lecz od umowy, na podstawie której wykonywana była praca. Oznacza to, że osoba uprzednio ubezpieczona jako osoba współpracująca z osobą prowadząca pozarolnicza działalność gospodarczą, podejmująca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz osoby, z która uprzednio współpracowała, w ramach obecnie prowadzonej działalności te same czynności, które wykonywała jako osoba współpracująca:

- jeżeli współpraca nie odbywała się w ramach stosunku pracy - ma prawo do deklarowania do podstawy wymiaru składek kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia,

- jeżeli współpraca odbywa się w ramach stosunku pracy - ma prawo do deklarowania do podstawy wymiaru składek kwoty nie niższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia.

Oznacza to, że prawa do deklarowania do podstawy wymiaru składek kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie ma m.in. osoba uprzednio zgłoszona jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarcza, podejmująca prowadzenie działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz osoby, z którą uprzednio współpracowała, w ramach obecnie prowadzonej działalności te same czynności, które wykonywała jako osoba współpracująca, o ile współpraca odbywała się w ramach stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku z dnia 1 sierpnia 2016 r. stanu faktycznego, uzupełnionego pismem z dnia 25 sierpnia i 2 września 2016 r. wynika, iż Wnioskodawca do lipca 2016 r. był ubezpieczony jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...), przy czym współpraca nie odbywała się w ramach stosunku pracy (zatrudnienia na podstawie umowy o pracę). Natomiast od lipca 2016 r. Wnioskodawca rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej pod firmą (...) i wykonuje na rzecz osoby, z którą uprzednio współpracowała, w ramach obecnie prowadzonej działalności te same usługi, które wykonywała jako osoba współpracująca.

W świetle powyższego, uwzględniając przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej uznał za prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych związany jest dokonaną interpretacja wyłącznie w przypadku, gdy rzeczywisty stan faktyczny odpowiada w pełni stanowi faktycznemu lub zdarzeniu przyszłemu przedstawionemu we wniosku. W trybie wydawania interpretacji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani postępowania dowodowego, opierając się jedynie na treści wniosku, co nie wyklucza takiego postępowania w toku procedowania na zasadach ogólnych, nawet w przypadku, gdy interpretacja została już wydana. W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy wydawaniu decyzji interpretacyjnej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oparł się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji złożonym w dniu 10 sierpnia 2016 r. uzupełnionego pismem z dnia 25 sierpnia i 2 września 2016 r. Powyższe oznacza, iż to Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność za wskazanie stanu faktycznego w sposób odmienny od rzeczywistego.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.