WPI/200000/43/864/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy wartości składek na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie w części finansowanej przez wnioskodawcę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 8 sierpnia 2016 r. przez (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy wartości składek na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie w części finansowanej przez Wnioskodawcę.

W dniu 8 sierpnia 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Spółka poinformowała, iż zamierza podpisać umowę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych i szczepień ochronnych, objętych zakresem ubezpieczenia a także świadczeń zmniejszających koszt zakupu leków w aptece. Składka miesięczna ma być finansowana przez zakład i pracownika. W zależności jaki wariant ubezpieczenia zostanie wybrany, pracownik będzie opłacał składkę w wysokości (...) zł a różnicę pokrywa zakład.

Wnioskodawca wskazał następnie na treść art. (...) Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy "Pracodawca może finansować również inne dodatkowa świadczenia medyczne przewidziane odrębnymi przepisami na zasadach określonych w porozumieniu ze związkami zawodowymi." Ponadto Wnioskodawca zauważył, że w myśl § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W oparciu o powyższe Spółka zaprezentowała stanowisko, zgodnie z którym różnica w wysokości składki, którą będzie opłacała za pracownika, stanowi wprawdzie przychód pracownika, jednakże z racji faktu, że spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego rozporządzenia, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Dalej Wnioskodawca wskazał, że ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie /zdrowotne) kwalifikowane są do grupy usług finansowych (przykładowo: zgodnie z. art. 16a ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, usługami finansowymi w rozumieniu ustawy są w szczególności: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym). Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego) przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca zaznaczył, że w opisywanym stanie faktycznym spełniony zostanie wymóg, by ubezpieczony choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki a także zawarcia odpowiednich zapisów w układzie zbiorowym pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zakład wskazuje, iż z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na wskazaniu Wnioskodawcy w powyższym zakresie.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, przewidujących partycypację pracownika w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. Ponadto dana korzyść musi przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi). Jednocześnie należy zauważyć, że w sytuacji, gdy świadczenie przyznane pracownikowi jest w całości finansowane przez pracodawcę - stanowi ono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

Podnieść należy przy tym, iż wymienione enumeratywnie w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączenia z podstawy wymiaru stanowią wyjątki od obowiązującej zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od każdego przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganego przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a w konsekwencji powinny być interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

Z przedstawionego we wniosku z 8 sierpnia 2016 r. zdarzenia przyszłego wynika, że obowiązujący u Wnioskodawcy Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy przewiduje finansowanie przez pracodawcę dodatkowych świadczeń medycznych, natomiast nie wskazuje jednoznacznie, iż pracownicy uzyskają prawo do grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie po cenach niższych niż detaliczne (nie odnosi się do obowiązku współfinansowania tych świadczeń przez pracowników). W związku z powyższym, w opisanym zdarzeniu przyszłym nie zostanie spełniony warunek uzyskania przez pracownika świadczenia po cenach niższych niż detaliczne na podstawie stosownych zapisów układów zbiorowych pracy, o którym mowa w powołanym powyżej przepisie rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji, należy uznać, że wartość finansowanego przez Wnioskodawcę świadczenia będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 8 sierpnia 2016 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy wartości składek na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie w części finansowanej przez Wnioskodawcę.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.