WPI/200000/43/852/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646) oraz w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 19 lipca 2018 r. przez Przedsiębiorcę (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych kwot, które Wnioskodawca zamierza potrącać z wynagrodzenia zleceniobiorców tytułem kar umownych przewidzianych w przypadku zaistnienia wymienionych w treści zawartej umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia) przesłanek w sytuacji, gdy ww. kary nie stanowią przychodu zleceniobiorców z tytułu pracy wykonywanej na podstawie zawartej umowy zlecenia.

W dniu 19 lipca 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie interpretacji indywidualnej. Powyższy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 lipca 2018 r. (wpływ do Oddziału w dniu 27 lipca 2018 r).

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego wskazał, iż Firma zamierza zawierać umowy zlecenia z ubezpieczonymi na różnego rodzaju czynności. Z uwagi, iż zawarcie powyższych umów zleceń będzie poprzedzone zawarciem umów handlowej z kontrahentami, w której obowiązują terminy i różnego rodzaju kary oraz zawierane są na dłuższe terminy np. roczne. Firma celem zabezpieczenia swoich interesów zamierza w umowach zlecenia z ubezpieczonymi wprowadzić następujące zapisy:

Wnioskodawca podniósł, iż powyższe sytuacje zostaną oczywiście dokładnie udokumentowane z podpisami obu stron umowy. W przypadku zaistnienia ww. przesłanek firma zamierza o tyle pomniejszyć wynagrodzenie zleceniobiorcy tj. w przypadku np. zarobienia przez niego w danym miesiącu 1500 zł i wystąpienia jednej nieusprawiedliwionej nieobecności wypłacić 1400 zł, czyli dokonać potrącenia z kwoty (...) brutto.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

W opinii przedsiębiorcy kwoty potrącane za kary umowne z kwot brutto wynagrodzenia zleceniobiorcy nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Pismem z dnia 23 lipca 2018 r. Oddział w Lublinie, na podstawie art. 34 ust. 7 w związku z art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, wezwał Wnioskodawcę o usunięcie braków złożonego w dniu 19 lipca 2018 r. wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego wezwania, poprzez wskazanie, czy kwoty, które Wnioskodawca zamierza potrącać jako kary umowne z kwoty brutto wynagrodzenia zleceniobiorców tj. kwoty o wysokość których pomniejszone będą wynagrodzenia brutto zleceniobiorców w sytuacji opisanej we wniosku - będą stanowiły przychód zleceniobiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 200 z późn. zm.) z tytułu świadczenia usług (czynności) wykonywanych na podstawie umowy zlecenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie o uzupełnienie braków formalnych pismem z dnia 26 lipca 2018 r. Wnioskodawca wyjaśnia, iż kwoty potrącane tytułem kar umownych nie będą stanowiły przychodów zleceniobiorców, będą one potrącane przed naliczeniem jakichkolwiek obciążeń publiczno-prawnych. Jeżeli zaistnieje któraś z wymienionych przesłanek w umowie zlecenia dotycząca kar tyle zostanie naliczone, nawet jeśli zleceniobiorca nie osiągnie żadnego przychodu tj. np. zawrze umowę i nie stawi się do pracy kara będzie dochodzona na drodze sądowej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy w trybie niniejszej decyzji, dokonywana jest wyłącznie pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) zawarty w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Z treści wniosku z 19 lipca 2018 r. wynika, że wątpliwość przedsiębiorcy dotyczy ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osoby wykonującej umowę o świadczenie usług.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949).

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.), jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Zakład zaznacza przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie, natomiast sprawy te należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. Zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201).

W konsekwencji, dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne opierając się na wskazaniu Wnioskodawcy zawartym w piśmie z 26 lipca 2018 r., w którym Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, (...) iż kwoty potrącane tytułem kor umownych nie będą stanowiły przychodów zleceniobiorców, będą one potrącane przed naliczeniem jakichkolwiek obciążeń publiczno-prawnych".

Z treści wniosku z 19 lipca 2018 r. oraz stanowiącego jego uzupełnienie pisma z 26 lipca 2018 r. wynika, że Wnioskodawca celem zabezpieczenia swoich interesów, zamierza w treści umów zlecenia zawieranych z wykonawcami zleconych czynności (usług) wprowadzić zapisy, iż w przypadku zaistnienia określonych okoliczności (wymienionych w umowie) wynagrodzenie zleceniobiorcy zostanie pomniejszone o określoną kwotę kary wysokość której, jest zróżnicowana w zależności od rodzaju okoliczności skutkującej jej powstanie. Zapisy dotyczące ww. kar będą wynikały z treści zawartej umowy zlecenia, a kwoty potrącane tytułem kar umownych, jak oświadczył Wnioskodawca nie będą stanowiły przychodu Zleceniobiorcy z tytułu umowy zlecenia, w konsekwencji Wnioskodawca jako płatnik składek w rozumieniu art. 4 ust. 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie będzie zobowiązany do uwzględnienia kwoty ww. kar umownych w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Odnosząc się do obowiązku naliczania i opłacania od kwoty potrącanej tytułem kary umownej z wynagrodzenia zleceniobiorcy należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wskazać należy, że obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.), z zapisu art. 81 ust. l tej ustawy wynika, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1065 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1433) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Uwzględniając powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 19 lipca 2018 r., uzupełnionym pismem z 26 lipca 2018 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych kwoty, która tytułem kary umownej zostanie potrącona z wynagrodzenia zleceniobiorcy, w sytuacji gdy nie stanowi przychodu zleceniobiorcy z tytułu wykonywanej pracy na podstawie umowy zlecenia, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana_s Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.