WPI/200000/43/747/2014 - Brak obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania przez uczniów szkół średnich stypendium w okresie odbywania stażu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 17 czerwca 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) uznaje za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie braku obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania przez uczniów szkół średnich stypendium w okresie odbywania stażu, na który zostali skierowani przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot kierujący.

W dniu 17 czerwca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłacanych stypendiów stażowych i szkoleniowych dla uczniów szkół średnich.

Wnioskodawca we wniosku o interpretację z dnia 17 czerwca 2014 r. przedstawił opis stanu faktycznego, zgodnie z którym w projektach dofinansowywanych z Europejskich Funduszy Społecznych spółka kieruje beneficjentów na staże dla uczniów szkół średnich. Wnioskodawca wskazał, że dotyczy to uczniów zarówno niepełnoletnich jak i pełnoletnich. Z tytułu odbywania stażu wypłacone zostaną stypendia szkoleniowe i stażowe.

Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o interpretację co do podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu ww. osób.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

Zdaniem wnioskodawcy uczniowie szkół średnich pobierający stypendia stażowe zwolnieni są ze składek na ubezpieczenie społeczne, obowiązkowo podlegają składce zdrowotnej, jednak w związku z obniżeniem składki do wysokości podatku dochodowego wykazana składka będzie wynosiła 0,00 zł ze względu na zwolnienie ww. przychodu z opodatkowania p.d.o.f.

W dniu 25 czerwca 2014 r. do wnioskodawcy skierowano wezwanie o doprecyzowanie stanu faktycznego wniosku z dnia 17 czerwca 2014 r. poprzez wskazanie podstawy prawnej (artykułu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych), na podstawie której stypendia stażowe wypłacane uczestnikom projektu realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki są w całości zwolnione od podatku.

W dniu 30 czerwca 2014 r. Wnioskodawca udzielił odpowiedzi na wezwanie i poinformował, że uczniowie szkół średnich pobierają stypendia stażowe w ramach projektu będącego częścią POKL. Środki finansowe zostały przyznane uczestnikom projektu i stanowią pomoc finansową w ramach programu finansowego z udziałem środków europejskich. Wnioskodawca wskazał, że w myśl art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych środki powyższe są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie. Wskazany przepis stanowi: "wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia". Stosownie do art. 10 ust. 7 tej ustawy, jeśli uiszczona wpłata nie pokrywa opłaty za wszystkie przedstawione we wniosku stany faktyczne lub zdarzenia przyszłe, powinny zostać rozpatrzone te wnioski, za które wpłynęły pełne opłaty, według kolejności ich ujęcia we wniosku, chyba że płatnik wyraźnie przekaże inne wskazanie.

Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 17 czerwca 2014 r. Wnioskodawca przedstawił więcej niż jeden stan faktyczny, a do wniosku dokonano jedną wpłatę Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznał wniosek jedynie w części dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania stypendium stażowego i szkoleniowego przez uczniów szkół średnich.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 9a, powołanej ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych (osoby pobierające stypendium). Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zatem osoby pobierające stypendium podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu. Art. 13 ust. pkt 9a ustawy stanowi, że osoby o których mowa w art. 6 pkt 9a obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia nabycia prawa do stypendium do dnia utraty prawa do niego.

Jednocześnie, zgodnie art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych (osoby pobierające stypendium), podlegają ubezpieczeniom społecznym, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Jak wynika z art. 16 ust. 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu i przygotowania zawodowego kierowanych przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy finansują w całości z własnych środków podmioty kierujące. W świetle art. 4 pkt 2 lit. za) ustawy przez "inne niż powiatowe urzędy pracy podmioty kierujące" - w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego należy rozumieć m.in. instytucje szkoleniowe korzystające z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206 z późn. zm.) albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 z późn. zm.).

Należy wskazać, że przepis art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych został wprowadzony z dniem 1 listopada 2005 r. ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1366) w celu zrównania sytuacji prawnej osób uczestniczących w szkoleniach finansowanych z Funduszu Pracy i ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, kierowanych na szkolenia, staże i przygotowanie zawodowe dorosłych finansowane przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy.

Dodatkowo, wskazany powyżej przepis art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy koresponduje z normą pkt 9, dotyczącego osób pobierających m.in. stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy. Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) bezrobotnym jest osoba spełniająca ustawowo określone warunki, m.in.: pełnoletnia, niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym w danym zawodzie, a także nieucząca się w szkole.

Reasumując brak jest przesłanek do obejmowania ubezpieczeniami społecznymi osób wskazanych we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji z dnia 17 czerwca 2014 r.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego, przedstawionym we wniosku z dnia 17 czerwca 2014 r., Wnioskodawca w ramach projektów dofinansowywanych z Europejskiego Funduszu Społecznego kieruje beneficjentów na staże dla uczniów szkół średnich (niepełnoletnich jak i pełnoletnich). Zdaniem Wnioskodawcy, uczniowie szkół średnich (pełnoletni i niepełnoletni) nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania powyższego stypendium stażowego.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 czerwca 2014 r. w sprawie braku obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania przez uczniów szkół średnich stypendium stażowego w okresie odbywania stażu, na który zostali skierowani przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot kierujący za prawidłowe.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego terytorialnie Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.