WPI/200000/43/726/2015 - Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w sytuacji wykonywania usług radcy prawnego i doradcy podatkowego na rzecz byłego pracodawcy.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 lipca 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/726/2015 Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w sytuacji wykonywania usług radcy prawnego i doradcy podatkowego na rzecz byłego pracodawcy.

|Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 23 czerwca 2015 r. przez Panią (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w sytuacji wykonywania usług radcy prawnego i doradcy podatkowego na rzecz byłego pracodawcy.

UZASADNIENIE

W dniu 23 czerwca 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek złożony przez Panią (...) w celu wydania pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony przez wnioskodawczynię w zakresie merytorycznym pismem z dnia 2 lipca 2015 r. (wpływ do Oddziału w dniu 3 lipca 2015 r.).

Wnioskodawczyni poinformowała, że w okresie od lutego 2014 r., do marca 2015 r. była zatrudniona w kancelarii na umowę o pracę na stanowisku prawnik. W okresie tym wnioskodawczyni była aplikantem radcowskim. W dniu (...) maja 2015 r. wnioskodawczyni została wpisana do ewidencji działalności gospodarczej i od tego dnia rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni wskazała, że nigdy wcześniej nie prowadziła działalności gospodarczej. Zakres świadczonych przez nią usług to usługi prawnicze oraz usługi doradztwa podatkowego.

W marcu 2015 r. wnioskodawczyni uzyskała tytuł doradcy podatkowego, a w lipcu 2015 r. - uzyska tytuł radcy prawnego. Po uzyskaniu tytułu radcy prawnego wnioskodawczyni zamierza podjąć współpracę z byłym pracodawcą i świadczyć na jego rzecz usługi z zakresu doradztwa podatkowego (jako doradca podatkowy) oraz z zakresu usług prawnych jako radca prawny. Zakres świadczonych usług prawniczych (jako radca prawny) w części będzie pokrywał się z zakresem obowiązków wykonywanych jako pracownik. Dalej wnioskodawczyni wskazuje, że zakres uprawnień aplikanta radcowskiego określono w treści art. 351 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Wymienione tam czynności aplikanta radcowskiego pokrywają się w dużej części z zakresem obowiązków radcy prawnego, gdyż aplikant w trakcie aplikacji pod kierunkiem i nadzorem radcy prawnego przygotowując się do wykonywania zawodu radcy prawnego, wykonuje te same czynności, co radca prawny. Różnica jednak polega przede wszystkim na tym, że aplikant nie jest samodzielny w wykonywaniu czynności powierzonych mu przez radcę prawnego, przeciwnie - wykonuje te obowiązki z wyraźnego upoważnienia radcy prawnego. Wnioskodawczyni poinformowała również, że zakres usług w części dotyczącej doradztwa podatkowego nie będzie pokrywał się z zakresem obowiązków jako pracownik.

Ponadto w piśmie z dnia 2 lipca 2015 r. wnioskodawczyni wskazała, że nie prowadziła w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej innej niż opisana we wniosku działalności pozarolniczej.

Wobec powyższego, wnioskodawczyni zwróciła się z zapytaniem czy wykonując w przyszłości na rzecz byłego pracodawcy usługi prawne oraz usługi z zakresu doradztwa podatkowego (jako radca prawy oraz doradca podatkowy) ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Wnioskodawczyni wskazuje, że przepis art. 18 - ustalający na okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej preferencyjną stawkę wymiaru składek obliczaną od podstawy wymiaru wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia zamiast 60% - wprowadzono ustawą z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2005 r. Nr 150, poz. 1248). Zgodnie z treścią uzasadnienia projektu powołanej ustawy, celem wprowadzenia takiego rozwiązania było zmniejszenie obciążeń wynikających z obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym osób rozpoczynających działalność gospodarczą i w konsekwencji do przeznaczenia zaoszczędzonych w ten sposób kwot na rozwój tej formy zarobkowania. Przepis ten co do zasady ma zmniejszyć czasowo obciążenia fiskalne dla szerokiej grupy osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą (art. 18a ust. 1 w związku z art. 68 ust. 1 pkt 6 tej ustawy), z grupy tej wyłączono jedynie osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność gospodarczą i które wykonywały taką działalność na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres (wykonywanej) działalności gospodarczej. Wyłączenie to ma na celu zapobieżenie niewłaściwemu wykorzystywaniu tej ulgi (niezgodnemu z intencją ustawodawcy) polegającemu w pierwszym przypadku na korzystaniu z niej przez osoby, które nie są "nowymi" przedsiębiorcami oraz w drugim przypadku na przekształcaniu stosunku pracy w umowy cywilnoprawne i w ten sposób przechodzeniu pracowników na tzw. "samozatrudnienie". Inaczej mówiąc, art. 18a nie może mieć zastosowania wyłącznie w sytuacji, gdy doszło do celowego rozwiązania stosunku pacy przede wszystkim w interesie pracodawcy, który mając zabezpieczone wykonanie tego samego zakresu czynności uwalniałby się od płacenia składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika. Podkreślić należy, że ulga ta nie wiąże się ze zwiększonymi wydatkami dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponieważ wskutek indywidualizacji wysokości świadczeń emerytalno-rentowych osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, przedsiębiorcy opłacając przez wskazany okres niższą składkę wypracują sobie niższe świadczenie emerytalno-rentowe, bowiem wysokość przyznawanego świadczenia jest ściśle związana z kwotą składek odprowadzanych do systemu. Innymi słowy, czasowe odprowadzanie niższej składki odnosi jedynie skutek względem przyszłego świadczenia emerytalno - rentowego ubezpieczonego. Ponadto zwiększenie obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą wpływa na pogorszenie ich konkurencyjności oraz sytuacji finansowej. Korzystanie z tej ulgi odbywa się jedynie kosztem przyszłego świadczenia ubezpieczonego i jest uzależnione wyłącznie od decyzji przedsiębiorcy.

Wnioskodawczyni podsumowuje powyższe wskazując, że konstrukcja art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych charakteryzuje się tym, że uprawnienie to ograniczone jest:

1)

ze względu na podmiot regulacji - obniżenie składki emerytalnej i rentowej i dotyczy tylko osób prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej, a zatem nie dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 2-5 tej ustawy;

2)

ze względu na czas obowiązywania - obniżenie składki obowiązuje tylko przez 24 miesiące wykonywania tej działalności;

3)

ze względu na przedmiot regulacji - wykonywana działalność gospodarcza ma być "pierwszą w życiu", za którą uznaje też się działalność podjętą po co najmniej 5 - letniej przerwie od ustania poprzedniej działalności gospodarczej.

Ponadto, jak podnosi wyżej wnioskodawczyni, zestawienie przesłanek negatywnych zastosowania obniżonej składki a w szczególności wymóg, że podjęta działalność nie może być wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, gdy czynności wykonywane w ramach stosunku pracy wchodzą w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, ma za zadanie przeciwdziałać sytuacjom, w których pracodawcy wymuszaliby na pracownikach rozwiązanie stosunku pracy i przejście na tzw. samozatrudnienie tj. rozpoczęcie działalności gospodarczej i prowadzenie jej w oparciu o obowiązki (czynności) realizowane w ramach stosunku pracy. Tylko tak rozumiany cel uzasadnia ograniczenie stosowanie obniżonej składki w odniesieniu do niektórych osób, które po raz pierwszy podejmują działalność gospodarczą. Mając na uwadze powyższe oraz cel aplikacji radcowskiej, który sprowadza się do przygotowania zawodowego osoby posiadającej wykształcenie prawnicze do wykonywania samodzielnie zawodu radcy prawnego, wnioskodawczyni uznała, że ratio legis przesłanki wyłączającej zastosowanie obniżonej składki określonej w art. 18a ust. 2 pkt 2, jako przeciwdziałanie wymuszonemu samozatrudnieniu w miejsce umowy o pracę, pozwala na uznanie, że w odniesieniu do radców prawnych podejmujących działalność gospodarczą w formie prowadzenia kancelarii we współpracy z dotychczasowym pracodawcą, nie zachodzi w żaden sposób przesłanka wyłączająca prawo do zastosowania obniżonej składki. Przez "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej", o których mowa w art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które uniemożliwiają zastosowanie preferencyjnych składek ubezpieczeniowych dla osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą (art. 18a ust. 1 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 tej ustawy) należy rozumieć czynności odpowiadające tym, które były uprzednio wykonywane w ramach stosunku pracy na rzecz byłego pracodawcy. W tej konkretnej sprawie, w ocenie wnioskodawczyni, należało dokonać oceny, interpretacji powołanego zwrotu "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" w odniesieniu do pracowników takich jak aplikanci. Odpowiedzi na powyższe należy szukać analizując status aplikanta radcowskiego i zakres czynności, jakich może on dokonywać w zastępstwie patrona, czyli radcy prawnego. Aplikanci radcowscy odbywają jedynie u swoich patronów szkolenie polegające na nabyciu praktycznych umiejętności zawodowych oraz zasad wykonywanie zawodu zaufania publicznego (radcy prawnego) i w ramach tych szkoleń mają prawo zastępowania swych patronów przed niektórymi sądami i urzędami, sami nie wykonują zaś zawodów zaufania publicznego. Do aplikanta radcowskiego nie ma zastosowania przepis art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych ani też art. 89 § 1 i art. 129 § 2 k.p.c. W powołanej ustawie korporacyjnej brak jest przepisów, które pozwalałyby stosować wymienione regulacje do aplikantów. W art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych odsyła się do przepisów szczególnych, w tym m.in. do art. 89 § 1 i art. 129 § 2 k.p.c. W tych przepisach jest mowa natomiast jedynie o kwalifikowanych pełnomocnikach stron: adwokatach, radcach prawnych, rzecznikach patentowych i radcach Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Jest to katalog zamknięty pełnomocników, którzy zostali upoważnieni do poświadczania dokumentów na gruncie postępowania cywilnego. Jako przepisy szczególne nie mogą być one wykładane rozszerzająco (exceptiones non sunt extendendae). Oznacza to, że inni pełnomocnicy procesowi wymienieni w art. 87 § 1 k.p.c. nie posiadają wymienionego uprawnienia. Skoro zaś prawo to zostało przyznane jedynie pełnomocnikom stron, a aplikanci jedynie zastępują pełnomocników, to już z tego tylko względu nie mogą być wobec nich stosowane wymienione przepisy. W doktrynie postępowania cywilnego i orzecznictwie przyjmuje się, że aplikant radcowski nie uzyskuje statusu pełnomocnika procesowego i jakkolwiek jego czynności wywołują skutek wobec strony, to jednak nie dlatego, że jest jej pełnomocnikiem lecz dlatego, że działa w imieniu pełnomocnika. Upoważnienie aplikanta do zastępowania adwokata lub radcy prawnego, nazwane potocznie substytucją, w rzeczywistości nią nie jest. Zastępowanie przez aplikanta radcy prawnego odbywa się na podstawie pisemnego upoważnienia określającego w swej treści zakres upoważnienia. Owo upoważnienie nie jest pełnomocnictwem, gdyż aplikant zastępuje wyłącznie patrona (adwokata, radcę prawnego), a nie stronę procesu. Przepisy proceduralne nie przewidują sytuacji, w której aplikant mógłby być samodzielnym pełnomocnikiem. Przedstawione argumenty wystarczają, aby stwierdzić, że skoro ustawodawca wyróżnił dwie odrębne instytucje, które umożliwiają zastępstwo prawne fachowego pełnomocnika podstawowego przez różne podmioty: pełnomocnictwo substytucyjne sprawowane przez radcę prawnego i zastępstwo w ramach upoważnienia udzielonego aplikantowi, to tych instytucji nie można utożsamiać bądź mieszać oraz przyjmować, że mają taką samą treść. O ile bowiem uprawnienia pełnomocnika substytucyjnego co do zasady pokrywają się z uprawnieniami pełnomocnika głównego (chyba, że co innego wynika z treści pełnomocnictwa substytucyjnego), o tyle uprawnienia aplikanta upoważnionego do zastępowania patrona są znacznie węższe, co wynika z faktu, że ustawodawca ze względu na mniejsze doświadczenie i kompetencje darzy go, co oczywiste, mniejszym zaufaniem niż prawnika z ukończoną aplikacją i zdanym egzaminem radcowskim. Zgodnie bowiem z ust. 1, 2 i 4 art. 351 ustawy o radcach prawnych, po upływie 6 miesięcy od rozpoczęcia aplikacji radcowskiej, aplikant radcowski może zastępować radcę prawnego przed sądem rejonowym, a po upływie 18 miesięcy przed innymi sądami powszechnymi, jednak jedynie z wyraźnego (oddzielnego) upoważnienia radcy prawnego może sporządzać i podpisywać pisma procesowe związane z występowaniem radcy prawnego przed sądami, z wyłączeniem apelacji, skargi kasacyjnej i skargi konstytucyjnej. Wynika to z tego, że wymienione upoważnienie obejmuje jedynie ściśle określone czynności przed sądami tj. zastępstwo na posiedzeniu (art. 351 ust. 1 i 2 ustawy o radcach prawnych) oraz z wyraźnego upoważnienia radcy prawnego sporządzanie i podpisywanie pism procesowych. Przepisy te normuję zatem jedynie szczególne sytuacje, w których pewne czynności na zasadzie wyjątku mogą być powierzone aplikantom. Nie można zatem interpretować ich w ten sposób, że aplikant radcowski, który uzyskał upoważnienie na mocy tego przepisu do występowania przed sądem w konkretnej sprawie, ma prawo dokonywać wszelkich czynności w tej sprawie, włącznie z poświadczaniem dokumentów i odpisów pełnomocnictwa. Aplikant nie jest radcą prawnym, zatem nie dotyczy go przepis art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, wprowadzający dla radców prawnych generalne prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Ponadto, w stosunku do profesjonalnych pełnomocników - radców prawnych, będzie wchodzić w grę odpowiedzialność dyscyplinarna, gdzie sankcją może być nawet pozbawienie prawa wykonywania zawodu. Sankcje te dotyczą tylko profesjonalnych pełnomocników, a nie osób, które przygotowują się do wykonywania zawodu radcy prawnego. Mając powyższe na uwadze, oczywista jest różnica między czynnościami wykonywanymi przez radcę prawnego w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej, a czynnościami wykonywanymi przez aplikanta radcowskiego w trakcie odbywania przez niego aplikacji, Aplikacja radcowska jest jedynie etapem w karierze zawodowej prawnika, formą stażu zawodowego mającego na celu de facto naukę zawodu i przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnej funkcji radcy prawnego. Celem aplikacji radcowskiej jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego (art. 32 ust. 1 ustawy o radcach prawnych). Aplikant radcowski odbywa aplikację radcowską pod kierunkiem patrona wyznaczonego przez rade okręgowej izby radców prawnych, a zadaniem patrona jest przygotowanie aplikanta radcowskiego do wykonywania zawodu radcy prawnego w rozumieniu ustawy o radcach prawnych (art. 38 ust. 4 i 5 tej ustawy). Obowiązkiem aplikanta jest uczestniczenie w przewidzianych programem zajęciach teoretycznych i praktycznych, samodzielne pogłębianie wiedzy prawniczej i praktycznych umiejętności zawodowych, przestrzeganie dyscypliny szkolenia i pracy, przystąpienie do egzaminu radcowskiego w wyznaczonym terminie (art. 35 ustawy o radcach prawnych). Jednocześnie przepis art. 33 ust. 5 ustawy o radcach prawnych, który odsyła do odpowiedniego stosowania wobec aplikantów radcowskich przepisów ustawy o radcach prawnych - pomija te, które mówią o uprawnieniu do świadczenia pomocy prawnej (art. 4), o zakresie tej pomocy (art. 6), o samodzielności radcy prawnego (art. 9), o niezwiązaniu poleceniem co do treści opinii prawnej (art. 13) oraz o samodzielnym prowadzeniu spraw przed organami orzekającymi (art. 14), Nie można zatem mówić o żadnej zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez aplikanta radcowskiego z wykonywaniem zawodu radcy prawnego, a w szczególności nie można mówić o takiej zbieżności w stanie faktycznym zaistniałym w niniejszej sprawie. Sam fakt zatrudnienia na etacie pracownika w kancelarii adwokacko-radcowskiej, a następnie wykonywanie, między innymi, na rzecz tej samej kancelarii usług prawniczych, ale już przez radcę prawnego w żadnym przypadku nie może zostać uznane za odpowiadające czynnościom wcześniej wykonywanym przez tę osobę w ramach stosunku pracy. Błędne jest zatem założenie polegające na ograniczeniu się do samej technicznej strony wykonywanych przez wnioskodawczynię czynności w ramach stosunku pracy i to z pominięciem tak istotnej cechy, jak to, że uprzednio były to zawsze projekty (pism procesowych, opinii, umów), a ich odbiorcami nie byli klienci zatrudniającej skarżącą kancelarii, Należy mieć na względzie merytoryczną stronę czynności wykonywanych przez wnioskodawczynię w ramach stosunku pracy w porównaniu do czynności wykonywanych rzeź nią, jako radca prawny. Uprzednio (jako aplikant radcowski zatrudniony na stanowisku prawnik) czynności te tworzyły materiał pomocniczy dla świadczenia pomocy prawnej przez inne osoby-radców prawnych, nie mogły więc stanowić czynności mieszczących się w pojęciu pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego.

Fakt odbywania w trakcie trwania stosunku pracy aplikacji radcowskiej nie uzasadnia, w ocenie wnioskodawczyni, twierdzenia, że wykonywała na rzecz byłego pracodawcy czynności mieszczące się w zakresie pojęcia "świadczenie pomocy prawnej". Do zakresu obowiązków w ramach stosunku pracy nie należało świadczenie pomocy prawnej tj. reprezentowanie klientów przed sądami i innymi organami, sporządzanie opinii prawnych lub udzielanie porad prawnych, które to czynności, zgodnie z obowiązującymi przepisami zastrzeżone są wyłącznie dla radców prawnych, adwokatów oraz - na odrębnych zasadach - prawników zagranicznych. Wszystkie czynności wykonywane przez wnioskodawczynię jako prawnika i aplikanta radcowskiego w ramach stosunku pracy były wykonywane pod ścisłym kierownictwem pracodawcy - radcy prawnego.

W związku z powyższym wnioskodawczyni uznała, że jest uprawniona z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności do preferencyjnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe.

Dodatkowo wnioskodawczyni wskazuje, że powyższa argumentacja jest zgodna z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r. (sygn. II UK 184/12), który orzekł w analogicznej sytuacji jak również z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 r. (sygn. II UZP 2/13). Ta druga wprawdzie dotyczy aplikantów adwokackich oraz adwokatów, jednak argumentacja w niej zawarta jest aktualna również w niniejszym stanie sprawy (mając na uwadze analogiczne uprawnienia i obowiązki radców prawnych i adwokatów, jak również osób odbywających aplikację adwokacką i radcowską).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej m.in. zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z powyższej możliwości opłacania składek od obniżonej podstawy wymiaru nie mogą skorzystać osoby, które:

1.

prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

2.

wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą opłacać osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą czyli: pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, działalność twórczą lub artystyczną, działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozostawanie wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o., spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, a także prowadzenie publicznej lub niepublicznej szkoły, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Ponadto z treści art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia niezbędne jest aby nie wykonywała tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Powyższe oznacza, iż zakres czynności świadczonych na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Z treści wniosku z dnia 18 czerwca 2015 r. i pisma z dnia 2 lipca 2015 r. wynika, że wnioskodawczyni będzie świadczyć w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy usługi doradcy podatkowego. Zakres usług w części dotyczącej doradztwa podatkowego nie będzie pokrywał się z zakresem obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Ponadto wnioskodawczyni będzie świadczyła na rzecz kancelarii, w której była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w okresie odbywania aplikacji radcowskiej, usługi radcy prawnego, Usługi radcy prawnego ze względu na swój charakter nie odpowiadają czynnościom wykonywanym przez aplikanta radcowskiego w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Wnioskodawczyni nie prowadziła również w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej innej działalności pozarolniczej.

Należy zauważyć, że w kwestii określenia czy czynności wykonywane w ramach stosunku pracy przez aplikantów radcowskich są tożsame z czynnościami wykonywanymi na rzecz tego samego podmiotu przez osoby posiadające uprawnienia radców prawnych wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 2013 r. (sygn. akt II UK 184/12), a następnie w uchwale z dnia 10 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II UZP 2/13). We wskazanym orzecznictwie Sądu wyrażono pogląd, zgodnie z którym "wykonywanie przez radcę prawnego (...) w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej byłego pracodawcy, u którego poprzednio pracował on jako aplikant bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (...) co uprawia takiego radcę prawnego do skorzystania z preferencyjnej podstawy składek na ubezpieczenia społeczne".

W konsekwencji, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawne oraz wskazaną we wniosku linię orzeczniczą należy przyjąć, że wnioskodawczyni jako osoba rozpoczynająca prowadzenie pierwszej działalności gospodarczej, a przy tym wykonująca działalność na rzecz byłego pracodawcy, przy czym czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie są tożsame z zakresem czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy, ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2015 r. w sprawie możliwości opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie świadczenia usług radcy prawnego i doradcy podatkowego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy zawartej z byłym pracodawcą.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od mniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl