WPI/200000/43/723/2020 - Możliwość zastosowania tzw. "małego ZUSu".

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) oraz w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 23 września 2020r. przez Przedsiębiorcę (...)

* uznaje za prawidłowe w części dotyczącej nie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej,

* uznaje za prawidłowe w części dotyczącej ustalenia prawa do stosowania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniami.

Wnioskiem z 23 września 2020r. (zwany dalej "Przedsiębiorcą") wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca wskazał, iż w okresie od 2 lipca 2018 r. do 16 września 2020r. był zatrudniony w oparciu o umowę o pracę z 29.05.2018 r. na stanowisku prawnik - aplikant radcowski w (...) z siedzibą (...) (NIP: (...) KRS: ?(...); dalej jako: "Kancelaria"). W ramach obowiązków pracowniczych, zgodnie z § 1 ww. umowy, Przedsiębiorca miał: udzielać klientom Kancelarii porad prawnych, które jako aplikant radcowski realizował wyłącznie pod nadzorem radcy prawnego, po konsultacjach merytorycznych z radcą prawnym i zgodnie z jego wytycznymi, sprawować bieżący kontakt z klientami Kancelarii w zakresie realizowanych przez Kancelarię zleceń, sporządzać opracowania, analizy i opinie prawne, które jako aplikant radcowski przygotowywał do weryfikacji i zatwierdzenia przez radcę prawnego, a także postępował zgodnie z wytycznymi radcy prawnego, przygotowywać pozwy, wnioski i pisma procesowe, które jako aplikant radcowski przygotowywał do weryfikacji i zatwierdzenia przez radcę prawnego, a także sprawować nadzór nad tokiem postępowania w imieniu radcy prawnego/ adwokata występującego jako pełnomocnik procesowy, przygotowywać wnioski o wszczęcie egzekucji, sporządzać pisma procesowe w imieniu radcy prawnego występującego jako pełnomocnik procesowy, odbywać wizyty u klientów Kancelarii, które jako aplikant radcowski realizował wyłącznie pod nadzorem i w obecności radcy prawnego. Przedsiębiorca realizował ww. obowiązki pod nadzorem i zgodnie z wytycznymi oraz strategiami przyjętymi przez radców prawnych, którzy wykonywali czynności świadczenia pomocy prawnej w Kancelarii na rzecz jej klientów. W całym okresie zatrudnienia w Kancelarii w oparciu o umowę o pracę Przedsiębiorca wykonywał wszelkie czynności w ramach pracowniczego podporządkowania, w czasie i miejscu wyznaczonym przez Kancelarię, działając każdorazowo pod bezpośrednim nadzorem radców prawnych świadczących pomoc prawną w Kancelarii, którzy udzielali Przedsiębiorcy wskazówek oraz poleceń dotyczących sposobu realizacji zadań powierzonych Przedsiębiorcy. Przy prowadzonych sprawach sądowych to radca prawny decydował o przyjętej strategii procesowej, a Przedsiębiorca występował na rozprawach jako aplikant radcowski z upoważnienia radcy prawnego, a nie jako profesjonalny pełnomocnik procesowy. Przedsiębiorca sporządzał projekty pism procesowych, jednak to radcowie prawni weryfikowali treść takich projektów pism i zatwierdzali je swoim podpisem. Przedsiębiorca udzielał również porad prawnych po każdorazowej konsultacji i zgodnie z wytycznymi radców prawnych. W relacjach z klientami Kancelarii Przedsiębiorca informował ich o swoim stanowisku w Kancelarii - aplikant radcowski. Przez cały okres zatrudnienia w Kancelarii Przedsiębiorca odbywał aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w (...) (dalej jako: "OIRP w '), będąc wpisanym na listę aplikantów radcowskich prowadzoną przez Radę OIRP w. Przedsiębiorca (...) odbywał przy tym praktykę wymaganą programem aplikacji radcowskiej w Kancelarii, która działała jako opiekun ww. praktyk, przygotowując Przedsiębiorcę do wykonywania zawodu radcy prawnego. W związku ze złożeniem egzaminu radcowskiego z wynikiem pozytywnym 17 sierpnia 2020r. Rada OIRP w podjęła uchwałę w przedmiocie wpisu Przedsiębiorcy na listę radców prawnych prowadzoną przez OIRP w Ślubowanie Przedsiębiorcy miało miejsce 17 września 2020r. i od tego momentu Przedsiębiorca stał się pełnoprawnym radcą prawnym, wpisanym na listę radców prowadzoną przez OIRP w. pod numerem (...), a także od tego momentu, zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, może świadczyć pomoc prawną (wykonywać zawód) jako radca prawny. Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania. Przedsiębiorca (...) 18 września 2020r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą (...), będąc wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (NIP: (...)U. REGONU.

Przedsiębiorca oświadcza, że przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 2-5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej również jako: "u.s.u.s."). Jednocześnie przyjmuje i oświadcza, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Przedsiębiorca nie będzie wykonywać na rzecz swojego byłego pracodawcy czynności, które wykonywał w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym w ramach stosunku pracy. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Przedsiębiorca wykonuje zawód radcy prawnego, świadcząc czynności stanowiące pomoc prawną. Przedsiębiorca 18 września 2020r. zawarł z Kancelarią umowę o współpracy, zgodnie z którą ma wykonywać na rzecz klientów Kancelarii czynności wchodzące w zakres świadczenia pomocy prawnej, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, m.in. samodzielnie sporządzać opinie prawne, prowadzić szkolenia prawne oraz samodzielnie sporządzać umowy I pisma procesowe, a także reprezentować klientów Kancelarii przed sądami w charakterze profesjonalnego pełnomocnika. Szczegółowy zakres obowiązków określony w umowie o współpracy jest następujący: terminowe udzielanie klientom Kancelarii osobiście, drogą elektroniczną lub telefoniczną porad prawnych w zakresie zgodnym z treścią zapytania, gdzie jako radca prawny porady te sporządza samodzielnie i niezależnie, bieżący kontakt z klientami Kancelarii w zakresie realizowanych zleceń, gdzie jako radca prawny działa samodzielnie i niezależnie, będąc przy tym przypisanym do obsługi prawnej danego klienta, samodzielne sporządzanie analiz i opinii prawnych w terminach uzgodnionych z klientem Kancelarii, reprezentacja procesowa w sprawach, w których Przedsiębiorca jako radca prawny występuje jako pełnomocnik procesowy, w szczególności przygotowywanie pozwów, wniosków, sporządzanie pism procesowych, gdzie jako radca prawny będzie opracowywał i realizował strategię procesową, a także zatwierdzał/ podpisywał wszelkie pisma, przyjmując na siebie pełną odpowiedzialność za ich treść, reprezentacja klientów Kancelarii w postępowaniu egzekucyjnym, w sprawach, w których Przedsiębiorca jako radca prawny występuje jako pełnomocnik procesowy, w szczególności przygotowanie wniosku o wszczęcie egzekucji, sporządzanie pism procesowych, gdzie jako radca prawny będzie opracowywał i realizował strategię procesową, a także zatwierdzał/ podpisywał wszelkie pisma, przyjmując na siebie pełną odpowiedzialność za ich treść, udział w rozprawach, w których Przedsiębiorca jako radca prawny występuje jako pełnomocnik procesowy lub substytucyjny w sądach we Wrocławiu, udział w rozprawach, w których Przedsiębiorca jako radca prawny występuje jako pełnomocnik procesowy lub substytucyjny w sądach poza Wrocławiem, po wcześniejszym uzgodnieniu, na koszt Kancelarii, odbywanie wizyt i przeprowadzanie szkoleń u klientów Kancelarii na koszt Kancelarii, po wcześniejszym uzgodnieniu z Przedsiębiorcą jako radcą prawnym tematyki i terminu, przygotowywanie publikacji prawnych i innych materiałów PR-owych o tematyce prawniczej w imieniu Kancelarii, obsługa w zakresie analizy ryzyka prawnego pod kątem oceny zgodności działania klientów Kancelarii z prawem (compliance), przygotowywanie i wdrażanie u klientów Kancelarii systemów i działań compliance. Zgodnie z ustaleniami z Kancelarią w związku z zawartą umową o współpracy Przedsiębiorca ma być radcą prawną dedykowanym i przypisanym do obsługi konkretnych klientów Kancelarii, z którymi ma się bezpośrednio kontaktować oraz którzy mogą się bezpośrednio kontaktować z nim, odbywać spotkania, szkolenia, a także podejmować działania w zakresie compliance, w tym również wdrażać u tych klientów systemy compliance.

Wobec powyższego Przedsiębiorca powziął wątpliwości, czy w opisanym stanie faktycznym jako przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w formie kancelarii radcy prawnego, świadczący usługi prawne m.in. na rzecz swojego byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jedynie jako aplikant radcowski przed uzyskaniem prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego (tj. przed ślubowaniem na radcę prawnego przed Radą OIRP w przy której został wpisany na listę radców prawnych), może korzystać z tzw. "ulgi na start", o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, a po ewentualnym wykorzystaniu wskazanego powyżej uprawnienia czy Przedsiębiorcy będzie przysługiwało uprawnienie przewidziane w art. 18a ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tzw. "mały ZUS").

Intencją Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji indywidualnej w zakresie dwóch spraw:

W związku z powyższym Przedsiębiorca do niniejszego pisma załącza potwierdzenie uiszczenia opłaty w wysokości 80 zł (2 razy po 40 zł, w związku z intencją uzyskania interpretacji indywidualnej w zakresie dwóch spraw).

Pytania:

1. Czy Przedsiębiorca jest uprawniony do skorzystania z tzw. "ulgi na start" przewidzianej w art. 18 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców?

2. Czy po upływie 6-miesięcznego okresu korzystania z tzw. "ulgi na start" Przedsiębiorca będzie miał prawo do skorzystania z tzw. "małego ZUS-u", o którym mowa w art. 18a ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, gdzie jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 u.s.u.s., w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej wskazuje zadeklarowaną kwotę, nie niższą jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Przedsiębiorca stoi na stanowisku, że w opisanej w niniejszym wniosku sprawie będzie przysługiwało mu prawo do skorzystania z uprawnienia, o którym mowa w art. 18 ustawy - Prawo przedsiębiorców, czyli tzw. "ulgi na start", a następnie po upływie terminu przewidzianego w powołanym przepisie będzie przysługiwało mu prawo do określenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli tzw. "mały ZUS". W obu przypadkach nie zachodzi bowiem przesłanka negatywna, uniemożliwiająca skorzystanie z tych uprawnień w postaci wykonywania czynności w ramach wykonywania działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywano w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej (art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców oraz art. 18a ust. 1 pkt 2 u.s.u.s.), ani żadna inna przesłanka negatywna określona w przepisach ustawowych. Przedsiębiorca wskazuje, że charakter czynności wykonywanych przez niego jako aplikanta radcowskiego w trakcie zatrudnienia w Kancelarii w oparciu o umowę o pracę jest pomocniczy w stosunku do zadań radcy prawnego wykonującego czynności polegające na świadczeniu pomocy prawnej na rzecz klientów Kancelarii. Należy zauważyć, że aplikant radcowski nie posiada pełnej niezależności zawodowej i samodzielności przy wykonywanych zadaniach, które stanowią przymiot działania radców prawnych, dlatego też aplikanci radcowscy wykonują czynności służbowe pod nadzorem radców prawnych. W odróżnieniu od aplikanta radcowskiego radca prawny może samodzielnie świadczyć pomoc prawną na rzecz obsługiwanych klientów, ponosząc za swoje działania pełną odpowiedzialność, zgodnie z przepisami ustawy o radcach prawnych. Aplikant radcowski zawsze działa z umocowania radcy prawnego, w postępowaniu sądowym występuje z upoważnienia radcy prawnego, a nie klienta, oraz wykonuje działania pod kierownictwem radcy prawnego, który ustala strategię procesową oraz pełni nadzór merytoryczny nad działaniami aplikanta. Działania aplikanta radcowskiego nie są w pełni samodzielne, a wszelkie wykonywane przez niego czynności zawodowe, sporządzane pisma lub opinie, podlegają weryfikacji merytorycznej radcy prawnego, który czuwa nad ich poprawnością. Jak wskazano powyżej, istotą pracy aplikanta radcowskiego jest przygotowanie do wykonywania zawodu radcy prawnego. Czynności realizowane przez radcę prawnego w ramach jego działalności gospodarczej nie mogą ze swej istoty pokrywać się z czynnościami, które wypełniał on, będąc jeszcze aplikantem (bez uprawnień do wykonywania zawodu). Teza ta znalazła swoje odzwierciedlenie w obowiązkach wykonywanych przez Przedsiębiorcę w umowie o pracę (kiedy wykonywał je jako aplikant radcowski), a także umowie o współpracy (kiedy wykonuje je jako radca prawny). Przedsiębiorca jako aplikant radcowski przygotowywał projekty pism procesowych, umów oraz opinii prawnych następnie weryfikowanych i zatwierdzanych przez radców prawnych, a wszelkie działania realizował pod nadzorem i po konsultacjach merytorycznych z radcami prawnymi, z kolei w zakresie realizacji przyjętej strategii procesowej Przedsiębiorca podejmował czynności zgodnie z przyjętą przez radcę prawnego strategią procesową oraz na podstawie jego wytycznych, zaś w postępowaniach sądowych występował z upoważnienia radcy prawnego jako aplikant radcowski. Tym samym Przedsiębiorca jako aplikant radcowski nie podpisywał pism procesowych ani nie prowadził samodzielnie spraw czy spotkań z klientami. Wszelkie czynności Przedsiębiorca wykonywał pod nadzorem, w obecności lub po konsultacjach z radcą prawnym. W przeciwieństwie do umowy o pracę umowa współpracy z Kancelarią ma o wiele szerszy zakres, odmienny charakter i inne zasady rozliczenia oraz rozłożenia odpowiedzialności między Przedsiębiorcą a Kancelarią. Przede wszystkim nacisk położony został na niezależność i samodzielność Przedsiębiorcy świadczącego pomoc prawną jako radca prawny. Przedsiębiorca ma samodzielnie prowadzić sprawy, sporządzać projekty umów i pism, a także odbywać spotkania z klientami, w tym także prowadzić negocjacje w imieniu klienta, samodzielnie opracowywać strategie procesowe i reprezentować klientów w postępowaniach przed sądem, za co ponosi pełną odpowiedzialność. Przedsiębiorca jako radca prawny jest przypisany do konkretnych klientów Kancelarii, którzy mogą się z nim kontaktować bezpośrednio: osobiście, drogą elektroniczną lub telefonicznie. Przedsiębiorca przy tym samodzielnie decyduje i realizuje wszelkie czynności polegające na świadczeniu pomocy prawnej na rzecz klientów Kancelarii, podpisuje się pod poradami, opiniami prawnymi oraz pismami procesowymi, a także samodzielnie realizuje szkolenia na rzecz klientów Kancelarii, zgodnie z ustaleniami co do tematyki, które są podejmowane z samym Przedsiębiorcą. Dodatkowo Przedsiębiorca jest odpowiedzialny za działania i wdrażanie systemów compliance na rzecz klientów Kancelarii, co stanowi specjalizację prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W ocenie Przedsiębiorcy obie ww. umowy z Kancelarią i opisane w nich czynności nie mają tożsamego zakresu i nie można w tym przypadku mówić o utracie przez Przedsiębiorcę uprawnień wynikających z przepisów, tzw. "ulgi na start" oraz "małego ZUS-u". W przedstawionej przez Przedsiębiorcę sprawie należy zwrócić szczególną uwagę na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z 10 kwietnia 2013 r. (sygn. II UZP 2/13, OSNP 2013/15-16/183), w której SN odniósł się do tożsamej sytuacji aplikantów adwokackich i adwokatów. W uchwale tej Sąd Najwyższy stwierdził, że " (...) biorąc pod uwagę cel aplikacji adwokackiej (...), można ogólnie wskazać, że aplikacja adwokacka służy przygotowaniu zawodowemu osoby posiadającej wyższe wykształcenie prawnicze do wykonywania samodzielnie zawodu adwokata. (...). Gdy się weźmie pod uwagę cel aplikacji adwokackiej, obowiązki i uprawnienia (także procesowe) aplikanta adwokackiego, można skonstatować zasadniczą różnicę między czynnościami wykonywanymi przez adwokata w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej, a czynnościami wykonywanymi przez aplikanta adwokackiego w trakcie odbywania przez niego aplikacji. Przede wszystkim aplikacja adwokacka jest jedynie etapem w karierze zawodowej prawnika, formą swego rodzaju stażu zawodowego mającego na celu de facto naukę zawodu i przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnej funkcji adwokata (...). Nie można mówić o zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez aplikanta adwokackiego i adwokata." Analogiczną zasadę Sąd Najwyższy sformułował w odniesieniu do radców prawnych w wyroku z 12 lutego 2013 r. (II UK 184/12, OSNP 2013/23-24/284). W wyroku tym SN podkreślił, iż "{...) wykonywanie przez radcę prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej na rzecz tego pracodawcy, u którego pracował jako prawnik (aplikant) bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 20O9 r. Nr 205, poz. 1585 z ze. zm.)". Sąd wskazał ponadto, że " (...) mając na uwadze powyższe oraz cel aplikacji radcowskiej, który sprowadza się do przygotowania zawodowego osoby posiadającej wykształcenie prawnicze do wykonywania samodzielnie zawodu radcy prawnego, uznać należy, że ratio legis przesłanki wyłączającej zastosowanie obniżonej składki określonej w art. 18a ust. 2 pkt 2, jako przeciwdziałanie wymuszonemu samozatrudnieniu w miejsce umowy o pracę, pozwala na uznanie, że w odniesieniu do radców prawnych podejmujących działalność gospodarczą w formie prowadzenia kancelarii we współpracy z dotychczasowym pracodawcą, nie zachodzi w żaden sposób przesłanka wyłączająca prawo do zastosowania obniżonej składki. W tej konkretnej sprawie należało dokonać oceny, interpretacji powołanego zwrotu "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" w odniesieniu do pracowników takich jak aplikanci. Odpowiedzi na powyższe należy szukać analizując status aplikanta radcowskiego i zakres czynności, jakich może on dokonywać w zastępstwie patrona, czyli radcy prawnego. Aplikanci radcowscy odbywają jedynie u swych patronów szkolenia polegające na nabyciu praktycznych umiejętności zawodowych oraz zasad wykonywania zawodu zaufania publicznego (radcy prawnego) i w ramach tych szkoleń mają prawo zastępowania swych patronów przed niektórymi sądami i urzędami, sami nie wykonują zaś zawodów zaufania publicznego; do aplikanta radcowskiego nie m a zastosowania przepis art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych ani tez art. 89 § 1 i art. 129 § 2 k.p.c.". Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 26 stycznia 2016 r., (sygn. akt III AUa 177/15). Podkreślić również należy, że ZUS zastosował się do linii orzeczniczej SN. W interpretacji z ' r. (znak DI/200000/451/) potwierdził, że minimalną podstawę wymiaru składek emerytalnych i rentowych adwokata prowadzącego własną kancelarię stanowi 30% minimalnej płacy, także wtedy, gdy działalność tę wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki. W interpretacji z (znak DI/200000/4 3/) ZUS potwierdził to samo uprawnienie w odniesieniu do radców prawnych w analogicznej sytuacji. W ocenie Przedsiębiorcy wskazanie, że będzie on współpracował ze swoim byłym pracodawcą, jednakże nie będzie wykonywał na jego rzecz czynności tożsamych do tych wykonywanych w ramach stosunku pracy, przemawiają za uznaniem stanowiska zaprezentowanego przez Przedsiębiorcę za prawidłowe. W rezultacie, w ocenie Przedsiębiorcy, po wykorzystaniu wskazanej 6-miesięcznej "ulgi na start" przewidzianej w art. 18 ustawy - Prawo przedsiębiorców, Przedsiębiorca będzie mógł korzystać przez okres 24 miesięcy kalendarzowych z prawa do opłacania składek społecznych od 30% kwoty minimalnej płacy, tzw. "mały ZUS", o którym mowa w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Treści art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

Jednocześnie, w myśl art. 18 Prawo przedsiębiorców - "Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej". Zatem, osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej po raz pierwszy, jeżeli nie wykonuje tej działalności na rzecz byłego pracodawcy nie jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, co oznacza, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie 6 miesięcy stosowania tzw. ulgi na start.

Ponadto, w myśl art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ust. 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

Powyższe oznacza, że prawa do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie posiadają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu wskazanej ustawy czyli: pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, działalność twórczą lub artystyczną, działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozostawały wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej lub prowadziły publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespołu, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Mając na uwadze brzmienie wskazanych powyżej przepisów zauważyć należy, że zarówno art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, jak i art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uzależniają możliwość skorzystania przez Przedsiębiorcę z tzw. ulgi na start (tj. braku obowiązku ubezpieczeń społecznych w okresie pierwszych 6 miesięcy), jak i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia, od spełnienia przesłanki niewykonywania w ramach prowadzonej działalności na rzecz byłego pracodawcy czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy.

W konsekwencji, prawo Przedsiębiorcy do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek, w wysokości o której mowa w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, będzie zależało od spełnienia obu ww. przesłanek. Ponadto, z uwagi na treść art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, powyższe uzasadnienie ma również zastosowanie przy rozstrzyganiu prawa Przedsiębiorcy do niepodlegania ubezpieczeniom społecznym w okresie pierwszych б miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Jednocześnie, zgodnie z art. 18aa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składki od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia opłacają również osoby, którym upłynął 6 miesięczny okres zwolnienia z obowiązku ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w art. 18 ustawy - Prawo przedsiębiorców oraz osoby, które zrezygnowały z ww. uprawnienia przed upływem 6 miesięcy, o ile spełniają podane powyżej warunki. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36.

Zgodnie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym przedstawionych we wniosku. Przedsiębiorca z dniem 18 września 2020r. rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Ponadto, wcześniej nie prowadził również innej pozarolniczej działalności, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności w formie kancelarii radcy prawnego i w ramach tej działalności zamierza świadczyć usługi na rzez swojego byłego pracodawcy, u którego pozostawał w zatrudnieniu jako aplikant radcowski. Przedsiębiorca oświadczył, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie będzie wykonywać na rzecz swojego byłego pracodawcy czynności, które wykonywał w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym w ramach stosunku pracy. W ocenie Przedsiębiorcy, przysługuje mu możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z treści art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców oraz art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy przyjąć, że Przedsiębiorca jako osoba rozpoczynająca po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej, a przy tym świadcząca w jej ramach na rzecz byłego pracodawcy usługi prawne jako radca prawny, gdy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie są tożsame z zakresem czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy jako aplikant radcowski, spełnia przesłanki do niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Przedsiębiorcy w części dotyczącej niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Jednocześnie, odnosząc się do wątpliwości Przedsiębiorcy w zakresie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez kolejne 24 miesiące kalendarzowe od podstawy wymiaru nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, zauważyć należy, że składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą opłacać osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto, aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, niezbędne jest również aby nie wykonywała na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy.

W konsekwencji, zgodnie z jednoznacznym oświadczeniem i wskazaniem Przedsiębiorcy dotyczącym nieprowadzenia działalności pozarolniczej, jak i zakresu czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy i działalności gospodarczej, negatywne przesłanki zawarte w art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie zostaną spełnione. Zatem, Przedsiębiorcy będzie przysługiwało prawo do deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Przedsiębiorcy w części dotyczącej prawa do stosowania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalonej na podstawie art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.