WPI/200000/43/644/2015 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem będzie ustawodawstwo słowackie.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1908 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie po rozpoznaniu wniosku o wydanie pisemnej interpretacji złożonego przez Pana (...)

W dniu 26 maja 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Pana (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i z tego tytułu podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym Wnioskodawca rozpoczął pracę najemną (umowa o pracę na czas nieokreślony) na Słowacji w wymiarze 10 h miesięcznie na zasadzie zadaniowego systemu organizacji czasu pracy, co będzie stanowić ok. 7% czasu pracy wnioskodawcy w stosunku do działalności gospodarczej w Polsce (przy założeniu 7-8 h dziennie wykonywania działalności gospodarczej w Polsce). Przedsiębiorca wskazał, że jego wynagrodzenie kształtować się będzie w wysokości (...) EUR na miesiąc. Wnioskodawca poinformował ponadto, że w związku z rozpoczęciem zatrudnienia wystąpi do ZUS z zawiadomieniem o tym fakcie, przedstawi umowę o pracę na Słowacji i wyrejestruje się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w Polsce z tytułu działalności gospodarczej.

Ponadto w załączonym do wniosku piśmie z. dnia 22 maja 2015 r. wnioskodawca wskazał, że złożony wniosek ma na celu uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie sposobu i zakresu zastosowania przepisów, z których wynika zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej obowiązek Świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne w jego indywidualnej sprawie.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy będzie//jest zobowiązany do odprowadzania składek społecznych i zdrowotnych z działalności gospodarczej, mając na uwadze fakt, że jego właściwym ustawodawstwem w zakresie ubezpieczeń jest ustawodawstwo słowackie. Wnioskodawca zadał również pytanie czy podlega ubezpieczeniu społecznemu w Polsce, gdy jest zatrudniony nu Słowacji i jednocześnie ma działalność gospodarcza w Polsce, a praca na Słowacji jest świadczona 10 h miesięcznie z wynagrodzeniem (...) EUR miesięcznie.

Zdaniem wnioskodawcy, od momentu zatrudnienia na Słowacji i przyjęcia do tamtejszego systemu ubezpieczeń, wszystkie składki winny być odprowadzane tylko na Słowacji, a w Polsce wnioskodawca zobowiązany jest dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń. Przedsiębiorca wskazał jako podstawę prawną art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wy danie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Jednocześnie zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zagadnienia związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.U. UE L Nr 284 poz. 1 z 30 października 2009 r. z późn. zm.).

Podkreślenia wymaga fakt. iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego jakiemu ustawodawstwo w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce, a dodatkowo został zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na Słowacji. Wnioskodawca poinformował, że w związku z zatrudnieniem na Słowacji wystąpi do ZUS z informacją o tym fakcie, przedstawi dokumenty poświadczające zatrudnienie i dokona wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych w Polsce z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej. Ponadto wnioskodawca, składając do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, wskazał, że jego wątpliwość dotyczy odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, mając na uwadze fakt, że ustawodawstwem właściwym w zakresie ubezpieczeń jest dla wnioskodawcy ustawodawstwo słowackie.

Biorąc pod uwagę fakt, iż objęty wnioskiem stan faktyczny nie może być przedmiotem postępowania dowodowego prowadzonego przez organ, który jest związany treścią wniosku. Zakład rozstrzygając niniejszą sprawę przyjął za element stanu faktycznego, oświadczenie odnoszące się do właściwego ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń. W opinii wnioskodawcy, jego ustawodawstwem właściwym w zakresie ubezpieczeń jest ustawodawstwo słowackie.

W konsekwencji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe, ponieważ z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego innego niż polskie, przedsiębiorca nie podlega przepisom ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 i 3 lit. d reguluje zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Podleganie osób prowadzących pozarolniczą działalność ubezpieczeniom społecznym wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji, brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez przedsiębiorcę będzie wynikał bezpośrednio z faktu niepodlegania tym ubezpieczeniom w myśl wskazanych powyżej przepisów.

W tym miejscu należy powtórnie podkreślić, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani postępowania dowodowego, a wydając decyzję opiera się jedynie na treści wniosku, zwracając jednocześnie uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.

Ponadto Oddział podkreśla, iż z brzmienia wskazanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W konsekwencji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych został upoważniony do wydawania pisemnych interpretacji przepisów w powyższym trybie wyłącznie we wskazanym ustawowo zakresie, natomiast w pozostałych sprawach jest zobowiązany odmowie wydania interpretacji.

Z treści wniosku złożonego w dniu 26 maja 2015 r., w tym z opisu stanu faktycznego oraz stanowiska wnioskodawcy w sprawie wynika, iż wątpliwość wnioskodawcy dotyczy także możliwości badania zatrudnienia na Słowacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz ustalenia ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w sytuacji wykonywania przez wnioskodawcę pracy najemnej na Słowacji w-wymiarze i na zasadach przedstawionych we wniosku i równoczesnego prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w Polsce.

Należy zaznaczyć, iż nie samo zawarcie umowy o pracę na Słowacji przesądza o istnieniu lub nieistnieniu obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, lecz ustalenie przez właściwą instytucję, w trybie i na zasadach określonych odpowiednimi przepisami, właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego. W trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje jednakże rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, w tym nie dokonuje ustalenia, czy wykonywana praca na Słowacji ma charakter pracy marginalnej.

Mając powyższe na uwadze. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia wydania interpretacji w przedmiocie możliwości badania zatrudnienia na Słowacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz ustalenia właściwego ustawodawstwa.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego terytorialnie Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże /.okład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.