WPI/200000/43/63/2015 - Składki na ubezpieczenie społeczne w przypadku podlegania ustawodawstwu słowackiemu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie po rozpoznaniu wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przedsiębiorcy Pana (...)

W dniu 19 stycznia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Pana (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony przez wnioskodawcę pismem z dnia 28 stycznia 2015 r. (wpływ do Oddziału w dniu 30 stycznia 2015 r.).

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i z tego tytułu podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Wnioskodawca ma zamiar rozpocząć/rozpoczął pracę najemną (umowa o pracę na czas nieokreślony) na Słowacji w wymiarze 10 h miesięcznic na zasadzie zadaniowego systemu organizacji czasu pracy, co będzie stanowić ok. 7% czasu pracy wnioskodawcy w stosunku do działalności gospodarczej w Polsce (przy założeniu 7-8 h dziennie wykonywania działalności gospodarczej w Polsce). Przedsiębiorca wskazał, ze jego wynagrodzenie kształtować się będzie w wysokości (...) EUR na miesiąc. Wnioskodawca poinformował ponadto, że w związku z rozpoczęciem zatrudnienia wystąpi do ZUS z zawiadomieniem o tym fakcie, przedstawi umowę o pracę na Słowacji i wyrejestruje sic z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w Polsce z tytułu działalności gospodarczej. Ponadto w piśmie z dnia 28 stycznia 2015 r. wnioskodawca wskazał, że złożony wniosek ma na celu uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie sposobu i zakresu zastosowania przepisów, z których wynika zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne w jego indywidualnej sprawie.

W przedstawionym stanic faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy będzie jest zobowiązany do odprowadzania składek społecznych i zdrowotnych z działalności gospodarczej, mając na uwadze fakt, że jego właściwym ustawodawstwem w zakresie ubezpieczeń jest ustawodawstwo słowackie Wnioskodawca zadał również pytanie czy podlega ubezpieczeniu społecznemu w Polsce, gdy jest zatrudniony na Słowacji i jednocześnie ma działalność gospodarcza w Polsce, a praca na Słowacji jest świadczona 10 h miesięcznie z wynagrodzeniem (...) EUR miesięcznie.

Zdaniem wnioskodawcy, od momentu zatrudnienia na Słowacji i przyjęcia do tamtejszego systemu ubezpieczeń, wszystkie składki winny być odprowadzane tylko na Słowacji, a w Polsce wnioskodawca zobowiązany jest do wyrejestrowania z ubezpieczeń, Przedsiębiorca w skazał jako podstawę prawną art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez, przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zagadnienia związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z. dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.U. UE L Nr 284 poz. 1 z 30 października 2009 r. z późn. zm.).

Podkreślenia wymaga fakt, iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nic dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce, a dodatkowo został/będzie zatrudniony na podstawie umowy o prace na czas nieokreślony na Słowacji. Wnioskodawca poinformował, że w związku z zatrudnieniem na Słowacji wystąpi do ZUS z informacją o tym fakcie, przedstawi dokumenty poświadczające zatrudnienie i dokona wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych w Polsce z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej. Ponadto wnioskodawca, składając do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, wskazał, że jego wątpliwość dotyczy odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, mając na uwadze fakt, że ustawodawstwem właściwym w zakresie ubezpieczeń jest dla wnioskodawcy ustawodawstwo słowackie.

Biorąc pod uwagę fakt, iż objęty wnioskiem stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe me może być przedmiotem postępowania dowodowego prowadzonego przez organ, który jest z wiązany treścią wniosku. Zakład rozstrzygając niniejszą sprawę przyjął za element stanu faktycznego, oświadczenie odnoszące się do właściwego ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń. W opinii wnioskodawcy, jego ustawodawstwem właściwym w zakresie ubezpieczeń będzie ustawodawstwa słowackie.

W konsekwencji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe, ponieważ z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego innego niż polskie, przedsiębiorca nie będzie podlegał przepisom ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 i 3 lit. d reguluje zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Podleganie osób prowadzących pozarolniczą działalność ubezpieczeniom społecznym wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji, brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez przedsiębiorcę będzie wynikał bezpośrednio z faktu niepodlegania tym ubezpieczeniom w myśl wskazanych powyżej przepisów.

W tym miejscu należy powtórnie podkreślić, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani postępowania dowodowego, a wydając decyzje opiera się jedynie na treści wniosku, zwracając jednocześnie uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.

Ponadto Oddział podkreśla, iż z brzmienia wskazanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W konsekwencji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych został upoważniony do wydawania pisemnych interpretacji przepisów w powyższym trybie wyłącznie we wskazanym ustawowo zakresie, natomiast w pozostałych sprawach jest zobowiązany odmówić wydania interpretacji.

Z treści wniosku złożonego w dniu 19 stycznia 2015 t. uzupełnionego pismem z dnia 28 stycznia 2015 r., w tym z opisu stanu faktycznego, stanowiska wnioskodawcy w sprawie oraz uzasadnienia stanowiska wynika, iż wątpliwość wnioskodawcy dotyczy także możliwości badania zatrudnienia na Słowacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz ustalenia ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w sytuacji wykonywania przez wnioskodawcę pracy najemnej na Słowacji w wymiarze i na zasadach przedstawionych we wniosku (10 h miesięcznie, na zasadzie zadaniowego systemu organizacji pracy i za wynagrodzeniem 40 EUR na miesiąc) i równoczesnego prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w Polsce.

Należy zaznaczyć, iż nic samo zawarcie umowy o pracę na Słowacji przesądza o istnieniu lub nieistnieniu obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, lecz ustalenie przez właściwą instytucję, w trybie i na zasadach określonych odpowiednimi przepisami, właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego. W trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje jednakże rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, w tym nie dokonuje ustalenia, czy wykonywana praca na Słowacji ma charakter pracy marginalnej.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia wydania interpretacji w przedmiocie możliwości badania zatrudnienia na Słowacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz ustalenia właściwego ustawodawstwa.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nic przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego terytorialnie Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę t stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wy dana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nic jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 usuwy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS. która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.